Stefan Garczyński (1920–1993)

---

Życiorys

Stefan Garczyński, znany ze swojego zaangażowania w życie intelektualne i kulturowe, ukończył warszawskie gimnazjum im. Mikołaja Reja, a następnie rozpoczął studia prawno-ekonomiczne w Poznaniu, w okresie przed II wojną światową. W czasie okupacji niemieckiej zdobywał doświadczenie zawodowe, pracując dla Polskiej Żeglugi Rzecznej „Vistula”.

Garczyński osobiście opisał swoje młodzieńcze lata, pisząc: „Urodziłem się, kiedy plac przed Hotelem Europejskim w Warszawie nazywał się Saskim, chodziłem do szkoły, gdy był placem Józefa Piłsudskiego, zaczynałem studia, gdy tablice obwieszczały, że to Adolf Hitler Platz, idąc do pracy przechodziłem przez ten sam plac Zwycięstwa”. Jego wspomnienia ukazują głęboki związek z Warszawą i wydarzeniami, które miały wpływ na jego życie.

Po zakończeniu wojny, kontynuował swoją edukację, kończąc studia w Akademii Nauk Politycznych. W swojej karierze zawodowej, Garczyński pracował w Ministerstwie Handlu Zagranicznego, a także w Banku Handlowym oraz w Stowarzyszeniu Autorów ZAiKS, gdzie przyczynił się do rozwoju polskiej kultury i literatury. W 1951 roku został aresztowany i oskarżony z art. 23 M.K.K. o „pisanie i próby rozpowszechniania prac mogących wyrządzić istotną szkodę interesom państwa”.

Skazany na 4 lata więzienia, Garczyński został zwolniony w 1953 roku na podstawie amnestii. Po wyjściu na wolność z intensywnością powrócił do pisania, poruszając tematy związane z psychologią oraz kulturą życia codziennego. W ciągu swojego życia napisał 27 książek, z których niektóre doczekały się wznowień. Jako nauczyciel języka angielskiego, prowadził zajęcia m.in. w Klubie Prasy i Książki, gdzie dzielił się swoją wiedzą i pasją do literatury.

Życie prywatne

Stefan Garczyński był synem Tadeusza Garczyńskiego (1893–1968) oraz Janiny. W 1926 roku, kiedy Stefan był jeszcze dzieckiem, jego ojciec, będący pisarzem i dziennikarzem, ożenił się z aktorką Zofią Modrzewską (Regerówną, 1888–1980), która wcześniej rozwiodła się z reżyserem Leonem Schillerem.

Rodzina osiedliła się w domu znajdującym się przy ulicy Filtrowej, gdzie spędzili wspólnie wiele lat.

Stefan Garczyński odszedł po długiej chorobie, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w pamięci bliskich oraz społeczności, której był częścią.

Twórczość (wybór)

Stefan Garczyński, znany z bogatej twórczości, pozostawił po sobie szereg książek o różnorodnej tematyce. Poniżej przedstawiamy wybrane publikacje jego autorstwa:

• Sztuka pamiętania, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 1960,
• Sztuka rozmowy, Iskry, Warszawa 1962,
• Ćwiczenia konwersacyjne do nauki języka angielskiego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1965,
• Misiołek, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1966,
• Współżycie łatwe i trudne, Iskry, Warszawa 1966,
• Na stromym dachu, Czytelnik, Warszawa 1969,
• Potrzeby psychiczne. Niedosyt, zaspokojenie, Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, Warszawa 1969,
• Współżycie łatwe i trudne, Iskry, Warszawa 1969,
• Attractive exercises : ćwiczenia gramatyczne do nauki języka angielskiego, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1971 (wznowienie ISBN 83-214-0826-5),
• Razem, ale jak?, Wydawnictwo Horyzonty, Warszawa 1973,
• Jak zapamiętać, Nasza Księgarnia, Warszawa 1976,
• O prowadzeniu rozmowy, Wydawnictwo „Watra”, Warszawa 1976,
• Sztuka myśli i słowa, Iskry, Warszawa 1976,
• Skąd te błędy, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1981, ISBN 83-202-0116-0,
• Śmiechu naszego powszedniego, Watra, Warszawa 1981, ISBN 83-225-0054-8,
• Mały, Czytelnik, Warszawa 1983, ISBN 83-07-00559-0,
• O radości, Nasza Księgarnia, Warszawa 1983, ISBN 83-10-08317-3,
• Z informacją na bakier, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1984, ISBN 83-202-0269-8,
• O dawaniu, Nasza Księgarnia, Warszawa 1985, ISBN 83-10-08676-8,
• Gafy : komizm mimowolny, Wydawnictwo Alfa, Warszawa 1986, ISBN 83-7001-137-3,
• Błyskotki o współżyciu. Zbiór myśli, sentencji zestawił i skomponował Stefan Garczyński, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987,
• Anatomia komizmu, Krajowa Agencja Wydawnicza, Poznań 1989, ISBN 83-03-02874-X,
• Myśli nie przydeptane, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1990, ISBN 83-202-0801-7,
• Strzeż się tych błędów, Iskry, Warszawa 1990, ISBN 83-7001-224-8,
• Błyskotki o kulturze, Oficyna Wydawnicza „Pokolenie”, Warszawa 1992,
• Rozmawiać? Tak. Ale jak?, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1993, ISBN 8302043987 (wydanie pośmiertne),
• Z czego się śmiejecie?, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994, ISBN 83-02-05130-6 (wydanie pośmiertne).

Współautor

• Wyrazy trudne, ważne i ciekawe. Leksykon młodego czytelnika, Wiedza Powszechna, Warszawa 1987, ISBN 83-214-0553-3.

Wydania w językach obcych (wybór)

– Umenie zapamätať si (tytuł oryginalny: Sztuka pamiętania), wydane w Bratysławie przez Wydawnictwo Osveta w 1962 roku, w języku słowackim.

– Ako vychádzat’ s l’ud’mi, opublikowane w Bratysławie przez Wydawnictwo Obzor w 1968 roku, również w języku słowackim.

– Soužití snadné i složité, wydanie w Pradze, Wydawnictwo Mladá fronta, z roku 1977, w języku czeskim.

– Chyby a omyly (tytuł oryginalny: Błąd. Źródła, unikanie), opublikowane w Pradze przez Wydawnictwo Mladá fronta w 1982 roku, w języku czeskim.

---

Oceń: Stefan Garczyński (1920–1993)

---