Prot Adam Lelewel

---

Życiorys

Prot Adam Lelewel był członkiem spolonizowanej rodziny Lelewelów von Löwensprung, której korzenie sięgają Prus i która osiedliła się w Polsce w XVIII wieku. Jego ojciec, Karol Maurycy Lelewel, pełnił funkcję skarbnika w Komisji Edukacji Narodowej, natomiast matka, Ewa Szeluta-Małynicka (1763-1837), pochodziła z polskiej rodziny szlacheckiej. Prot był młodszym bratem znanego historyka Joachima oraz inżyniera i malarza Jana Pawła.

W edukacji Prot szkolił się wspólnie z bratem w Collegium Nobilium pijarów znajdującym się w Warszawie. Po narodzinach Księstwa Warszawskiego w 1807 roku, rozpoczął pracę u ministra spraw wewnętrznych, Łuszczewskiego. W 1809 roku przyjął służbę w 3 pułku piechoty, biorąc aktywny udział w kampaniach wojennych, w tym w starciach z Austrią w 1809 roku oraz z Rosją w 1812 roku. Jego znaczące osiągnięcia miały miejsce podczas wyprawy na Rosję, gdzie w stopniu kapitana wyróżnił się przy przeprawie przez Berezynę.

W kampanii 1813 roku w Niemczech jego zasługi zostały uhonorowane Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari oraz Orderem Legii Honorowej. Po zakończeniu działalności w wojsku, w latach 1817-1821 Prot pełnił funkcję sekretarza generalnego Dyrekcji Ogniowej. W 1825 roku został posłem z powiatu węgrowskiego na Sejm, gdzie angażował się w prace jednej z komisji sejmowych.

Powstanie listopadowe w 1831 roku skłoniło go do kandydowania na ministra oświaty, jednak Prot zdecydował się na podjęcie działań w wojsku, finalnie zostając członkiem Wydziału Wojskowego przy Rządzie Narodowym. Po zakończeniu powstania, odziedziczywszy po ojcu Wolę Cygowską, zamieszkał w rodzinnym majątku, gdzie sprawował funkcję wójta. Równocześnie działał w ramach Towarzystwa Kredytowego Polskiego w województwie mazowieckim. Prot Adam zebrał obszerne zbiory literackie, w tym rękopisy swojego brata Joachima, które to opublikował, stając się autorem pamiętników oraz diariusza.

W 1823 roku Prot ożenił się z Józefą ze Slaskich herbu Grzymała (1800-1850). Z tego związku przychodziło na świat pięciu synów oraz dwie córki, co dowodzi, że życie rodzinne było dla niego równie istotne, jak działalność publiczna.

---

Oceń: Prot Adam Lelewel

---