Stanisław Franciszek Pękosławski

---

Życiorys

Młodość

Stanisław Franciszek Pękosławski był synem Stanisława Pękosławskiego. W 1889 roku ukończył gimnazjum i rozpoczął naukę na Wydziale Matematycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W czasie studiów, prawdopodobnie uczestnicząc w spotkaniach Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, poznał Stanisława Wojciechowskiego. Następnie, przenosząc się do Petersburga, kontynuował edukację w Petersburskim Instytucie Technologicznym, który ukończył w 1896 roku. W tym okresie angażował się w działalność Polskiej Partii Socjalistycznej, zasiadając m.in. w Komitecie PPS oraz pełniąc funkcję prezesa polskiego studenckiego Koła Oświaty. Brał także udział w zjeździe studenckich organizacji w Wilnie w 1896 roku.

W 1898 roku został aresztowany za działalność w PPS. Po aresztowaniu wyszedł za kaucją 500 rubli 30 lipca, a po trzech latach postępowanie zostało umorzone.

Inżynier

Po powrocie do Warszawy w 1896 roku, Stanisław Pękosławski podjął zatrudnienie w firmie „Brunon Tyszka, Fabryka Mechaniczna”, która mieściła się na Pelcowiźnie. W latach 1904–1905 został współwłaścicielem tej firmy, która działała pod nową nazwą „Miklaszewski, Muszyński, Pękosławski i Spółka”. Zakład ten, zatrudniający około 200 pracowników, specjalizował się w budowie konstrukcji mostowych oraz dachowych oraz wykonywał prace kowalskie.

W kolejnych latach pracował również jako inżynier w różnych prywatnych firmach, takich jak Biuro Palenisk Dymnych „Vesta” oraz Fabryka „Syrena”. W 1906 roku opuścił spółkę Miklaszewskiego i Muszyńskiego, a jego kariera przeniosła go do przedsiębiorstwa „Rudzki i Ska”, gdzie zajmował się konstrukcjami mostowymi, kolejowymi i budowlanymi, zarówno w Królestwie Polskim, jak i Rosji. W latach 1915–1918 przebywał w Piotrogrodzie, pracując wspólnie z biurami tej firmy.

W Zagłębiu Dąbrowskim

Po powrocie do Warszawy, Pękosławski otrzymał wkrótce po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nominację na stanowisko rządowego komisarza pełnomocnego w powiecie dąbrowsko-będzińskim, którą przyznał mu minister spraw wewnętrznych Stanisław Wojciechowski 18 lutego 1919 roku. W tamtym czasie na terenie Zagłębia Dąbrowskiego działały Rady Delegatów Robotniczych. Pękosławski podjął niezwłoczne działania mające na celu poszukiwanie broni, która mogła być ukryta przez robotników oraz Czerwoną Gwardię. 12 marca Rady ogłosiły strajk, co doprowadziło do dwudniowych krwawych starć z policją, a wojsko rozbroiło Milicję Ludową.

W wyniku tych wydarzeń, Pękosławski 22 marca wydał oświadczenie, w którym sprzeciwił się prób zajmowania Rady Delegatów w administracji przedsiębiorstw Zagłębia. Dnia 8 kwietnia 1919 minister Wojciechowski powołał go na stanowisko komisarza nadzwyczajnego w powiecie dąbrowsko-będzińskim, co znacząco poszerzyło jego uprawnienia. 20 maja w pełni wykorzystał swoje możliwości, rozszerzając przepisy stanu wyjątkowego na komitety fabryczne i kopalniane oraz legalizując zebrania robotnicze. W połowie lipca 1919 roku rozpoczął realizację planu likwidacji Rad Delegatów Robotniczych, zakończoną 21 lipca.

Wojewoda

Po tych wydarzeniach minister Wojciechowski, doceniając działalność Pękosławskiego, wystąpił z wnioskiem o powierzenie mu funkcji wojewody, a Rada Ministrów pozytywnie zaopiniowała tę decyzję 17 listopada 1919 roku. Naczelnik Państwa, na podstawie dekretu z 3 grudnia 1919, mianował go pierwszym wojewodą kieleckim, obejmującym Będzin oraz ówczesny powiat dąbrowsko-będziński, które wchodziły w skład Kielecczyzny.

Po przeniesieniu się do Kielc Pękosławski zajął się organizacją nowo powołanego urzędu wojewódzkiego, a także odbudową województwa po zniszczeniach wojennych, operując w kwestiach zaopatrzenia i aprowizacji mieszkańców. Wkrótce po objęciu urzędowania odbudowano blisko 30 tysięcy z 82 tysięcy zniszczonych budynków, w tym 10 szkół. W listopadzie 1920 roku uzyskał środki na budowę gmachu urzędu wojewódzkiego. W tym okresie spotkał się z krytyką, przede wszystkim ze strony „Gazety Kieleckiej”, sprzyjającej Piłsudskiemu, w związku z opóźnieniem działalności Wojewódzkiej Komisji Oszczędnościowej oraz z zarzutami o „niechęć do instytucji nieurzędniczych”. W odpowiedzi na tę krytykę, Pękosławski zwiększył swoją aktywność społeczną, m.in. razem ze starostą powiatowym Joachimem Hemplem oraz prezydentem Kielc, Łukasiewiczem, zainicjował działanie Towarzystwa Przyjaciół Szpitalika Dziecięcego im. Władysława Buszkowskiego, którego celem była budowa szpitala na 25 łóżek w Kielcach.

Ostatnie lata

18 kwietnia 1923 roku, na wniosek zainteresowanego, prezydent Rzeczypospolitej S. Wojciechowski podjął decyzję o zwolnieniu Stanisława Pękosławskiego ze służby państwowej z dniem 1 czerwca. Minister spraw wewnętrznych Władysław Sikorski wyraził mu wdzięczność za „owocną pracę, zarówno w roli szefa starostwa będzińskiego, które zorganizował w niezwykle trudnych warunkach, jak i następnie na stanowisku wojewody kieleckiego”. Po zakończeniu kariery państwowej Pękosławski przeniósł się do Warszawy, gdzie objął stanowisko dyrektora handlowego w Towarzystwie Saturn, a swoje życie zakończył w 1934 roku.

Rodzina

Stanisław Pękosławski był żonaty z Leontyną ze Śliwowskich od 1903 roku, z którą miał cztery córki. Jego żona, podczas pobytu w Kielcach w latach 1919–1923, pełniła funkcję przewodniczącej zarządu okręgowego Polskiego Białego Krzyża.

---

Oceń: Stanisław Franciszek Pękosławski

---