Natalia Batowska

---

Życiorys

Natalia Batowska przyszła na świat 27 lipca 1894 roku w Warszawie, w rodzinie Franciszka Kodyma oraz Marii z Bendów. Swoje wczesne wykształcenie zdobyła w rodzimym mieście, gdzie ukończyła pensję Kazimiery Kochanowskiej, a później uczestniczyła w dwóchletnich Kursach Handlowych Teodory Raczkowskiej. W czasie I wojny światowej jej działalność skierowana była na pomoc społeczną, pracując jako sekretarka w warszawskiej Straży Obywatelskiej, gdzie współpracowała z adwokatami Stanisławem Patkiem oraz Janem Urbanowskim. Dodatkowo, angażowała się w Towarzystwie Opieki nad Dziećmi.

W okresie tym uczestniczyła również w kursach, które później przekształciły się w Wolną Wszechnicę, a wśród wykładów, które miały miejsce, były te prowadzone przez Jana Alfreda Lauterbacha. We wrześniu 1915 roku, w ramach komisji statutowej, pracowała dla dwóch warszawskich uczelni: Politechniki oraz Uniwersytetu. Następnie w listopadzie 1915 roku podjęła pracę w charakterze urzędniczki w rektoracie Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie pozostawała do listopada 1932.

W czasach przedwojennych Batowska kilkakrotnie przebywała za granicą, w tym w 1924 roku ukończyła kurs wakacyjny dla cudzoziemców na uniwersytecie w Nancy. W 1933 roku rozpoczęła studia na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie uczyła się filologii angielskiej oraz historii sztuki. Udało jej się uzyskać tytuł magistra na Wydziale Humanistycznym tuż przed wybuchem II wojny światowej. Związała się w tym czasie z profesorem Zygmuntem Batowskim, wybitnym specjalistą w dziedzinie historii sztuki, w którego pracach pełniła rolę sekretarki. W czasach okupacji pomagała mu, przepisując na maszynie jego badania, a także uczyła języka angielskiego.

Po tragicznych wydarzeniach, gdy Batowski zginął z rąk hitlerowców podczas powstania warszawskiego, Natalia została wywieziona do Gorzkowic. Stamtąd trafiła do Piotrkowa, gdzie przez pewien czas była pacjentką szpitala Polskiego Czerwonego Krzyża, a później zatrudniła się w tym miejscu. 1 lutego 1945 roku wznowiła pracę na Uniwersytecie Warszawskim jako zastępca sekretarza oraz kierownik Sekretariatu. Poza tym, intensywnie działała na rzecz odbudowy biblioteki seminarium filologii angielskiej, gdzie od kwietnia 1945 pracowała jako bibliotekarz i asystent-wolontariusz.

W latach 1946–1949 była asystentem w Zakładzie Anglistyki. Chciała związać swoje życie zawodowe z tą dziedziną, dlatego w 1950 roku złożyła wniosek o wszczęcie przewodu doktorskiego na Wydziale Filologicznym. Jednak po powołaniu miejsca pracy naukowo-technicznej w Instytucie Historii Sztuki w marcu tego samego roku, postanowiła wrócić do swoich wcześniejszych zainteresowań i przeszła do pracy w tym instytucie, równocześnie nadal zatrudniona w rektoracie.

W nowym miejscu mogła kontynuować edytorskie prace nad spuścizną męża oraz współpracować z innymi pracownikami instytutu. Po wojnie Natalia Batowska była autorką i pośredniczką w wydaniu sześciu ważnych publikacji, które rozpoczął jej mąż. Wśród nich znalazły się takie tytuły jak: Z dziejów twórczości Gregorio Guglielmiego (Kraków 1948), Aleksander Kucharski (Warszawa 1948), Teodor iKrzysztof Lubienieccy (Warszawa 1949) oraz Malarki Stanisława Augusta (Wrocław 1951). Zajmowała się także Marcello Bacciarelli, a jej publikacje były zamieszczane w czasopismach takich jak „Biuletyn Historii Sztuki” oraz „Rocznik Historii Sztuki”. Materiały, które zostawił po sobie Zygmunt Batowski, często udostępniała młodszym badaczom, szczególnie doktorantom oraz studentom piszącym prace magisterskie.

Niezwykle ważnym punktem w karierze Natalii Batowskiej było otwarcie w 1956 roku przewodu kandydackiego z historii sztuki. W 1960 roku uzyskała tytuł doktora na podstawie swojej pracy o architekcie Janie Chrystianie Kamsetzerze. Prace Batowskiej zyskały uznanie w środowisku akademickim, a dla Polskiego Słownika Biograficznego opracowała życie Jana Griesmayera, współpracownika Kamsetzera.

Materiały archiwalne, które należały do Natalii Batowskiej, przechowywane są w PAN Archiwum w Warszawie pod sygnaturą III-2. Odeszła z tego świata w 1961 roku, a jej ciało spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w grobie, który stanowi również symboliczną mogiłę jej męża. Stanisław Lorentz mówił o niej jako o osobie niezwykle przyjaznej oraz cenionej, podkreślając jej zapał do badań naukowych oraz talent do organizacji pracy naukowej.

Ordery i odznaczenia

W kontekście uznania i honorów, Natalia Batowska została odznaczona srebrnym Krzyżem Zasługi w dniu 28 czerwca 1928 roku.

Dodatkowo, 19 stycznia 1955 roku, otrzymała Medal 10-lecia Polski Ludowej.

---

Oceń: Natalia Batowska

---