Maria Łucja Nicz-Borowiakowa

---

Życiorys

Maria Łucja Nicz-Borowiakowa przyszła na świat w Warszawie w 1896 roku. Była córką znanego drzeworytnika Edwarda Karola Nicza oraz Łucji Bagińskiej. W latach 1916–1920 kształciła się w malarstwie w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych pod okiem Stanisława Lentza. Jej artystyczna droga znacząco zmieniła się w 1922 roku, gdy wyruszyła do Paryża, gdzie wzięła udział w malarstwie kubistycznym. W lipcu tego samego roku poślubiła inżyniera Józefa Borowiaka.

Maria była aktywną uczestniczką ugrupowań artystycznych, takich jak „Blok” w latach 1924–1926 oraz „Praesens” w latach 1926–1930. W okresie od 1924 do 1929 brała udział w licznych oficjalnych wystawach sztuki polskiej na międzynarodowej arenie. Niestety, w latach trzydziestych, z powodu pogarszającego się zdrowia jej męża oraz wybuchu II wojny światowej, dziewczyna zaprzestała działalności artystycznej.

Warto zaznaczyć, że jej twórczość artystyczna jest doceniana i znajduje się w czołowych zbiorach, takich jak Muzeum Sztuki w Łodzi oraz Muzeum Narodowe w Poznaniu.

Twórczość

Od 1916 roku Maria Nicz-Borowiakowa rozpoczęła swoją edukację artystyczną w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. Wczesna faza jej twórczości cechowała się secesyjną stylizacją, co mogło być echem młodopolskich tradycji artystycznych, które dominowały w tym okresie. Krótko później na jej dzieła zaczęły wpływać elementy ekspresjonizmu. W takiej samej sytuacji jak wielu młodych artystów, Maria była pod wpływem grup artystycznych takich jak poznański „Bunt” oraz pismo „Zdrój”. Dodatkowo, inspiracje płynęły także z ekspresjonistycznego czasopisma „Der Sturm”. Do najważniejszych cech jej ówczesnej twórczości należało użycie miękkiego konturu oraz schematyzm postaci, których wystylizowane i dekoracyjne pozy miały na celu uwydatnienie ekspresji. W 1919 roku zainteresowała się twórczością formistów, co miało miejsce w jej rysunkach.

Ukończenie szkoły w 1920 roku oznaczało początek poszukiwań własnych środków wyrazu artystycznego. Jej prace zaczęły ujawniać fascynacje kubizmem oraz futuryzmem. W 1922 roku wyjechała do Paryża, gdzie rozwinęła swoje zainteresowania sztuką kubistów. W 1924 roku powstała grupa Blok Kubistów, Suprematystów i Konstruktywistów, której Nicz-Borowiakowa była członkinią od samego początku. Grupa ta skupiała polskich konstruktywistów, wśród których można wymienić Henryka Berlewiego, Jana Golusa, Witolda Kajruksztisa, Władysława Strzemińskiego, Katarzynę Kobro, Karola Kryńskiego, Aleksandra Rafałowskiego, Henryka Stażewskiego, Mieczysława Szczukę, Mieczysława Szulca oraz Teresę Żarnower. Maria uczęszczała na wszystkie wspólne wystawy ugrupowania, które odbywały się w Warszawie, Brukseli, Rydze i Tallinie.

W 1924 roku twórczość artystki zyskała bliskie związki z francuskim puryzmem oraz kubizmem. Prace takie jak „Akt” czy „Martwa natura” łączyły uproszczone elementy natury z formami abstrakcyjnymi. W tym czasie Nicz-Borowiakowa zaczęła odchodzić od realistycznego przedstawienia, redukując i upraszczając formy; pod koniec roku tworzyła swoje pierwsze kompozycje abstrakcyjne. Z biegiem lat coraz częściej korzystała z techniki kolażu.

W okresie tym Maria Nicz-Borowiakowa zaczęła angażować się w inne dziedziny sztuki, takie jak projekty scenograficzne. Wiele z jej prac było prezentowanych w paryskiej Galerie Charpentier podczas wystawy sztuki teatralnej w 1926 roku. Tworzyła również projekty architektoniczne, w tym projekt kiosku oraz wzory mebli.

Między 1926 a 1930 rokiem artystka współpracowała z grupą Praesens, w ramach której zwróciła większą uwagę na precyzję i prostotę geometrycznych podziałów płaszczyzny, odrzucając przy tym efekty fakturowe. Wspólnie z Praesens brała udział w licznych wydarzeniach wystawienniczych, w tym w warszawskiej Zachęcie, na Salonie Modernistów w siedzibie Związku Zawodowego Artystów Plastyków w 1928 roku (gdzie zdobyła nagrodę), a także na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w 1929 roku.

W lat 1924–1929 Maria brała udział w wielu wystawach polskiej sztuki za granicą, w tym w Bukareszcie, Rydze, Tallinie, Paryżu, Brukseli, Hadze oraz Amsterdamie. Lata 30. przyniosły przerwanie jej działalności artystycznej, które było spowodowane zarówno osobistymi sytuacjami (choroba męża), jak i trwającą drugą wojną światową. Kandydatka nie ukończyła kilku projektów, które rozpoczęła w tym czasie.

Prace z okresu międzywojennego Marii Nicz-Borowiakowej były publikowane w czasopismach takich jak „Blok”, „Praesens” oraz „Przegląd Artystyczny”. Obecnie jej dzieła można podziwiać w Muzeum Sztuki w Łodzi oraz w Muzeum Narodowym w Poznaniu.

---

Oceń: Maria Łucja Nicz-Borowiakowa

---