Halina Rapacka

---

Życiorys

Halina Rapacka, utalentowana artystka sceniczna, rozpoczęła swoją karierę w wieku piętnastu lat, mając w rodzinie silne aktorskie wpływy. Jej rodzice, Wincenty Rapacki oraz Helena Zimajer, byli znanymi aktorami, a babka, Adolfina Zimajer, zajmowała się impresariatem. Ponadto, jej brat, Adam, wyróżniał się jako kompozytor i śpiewak.

Od 1917 roku Halina zagościła na warszawskich scenach, występując w wielu teatrach. Była związana z takimi miejscami jak „Miraż” w latach 1917 oraz 1919/20, „Nowości” w 1926 roku, „Mignon” i „Eldorado” w 1927 roku, oraz innymi popularnymi teatrami. Jej działalność obejmowała również „Nietoperza” i Teatr Letni w 1928 roku, „Qui Pro Quo” (1928/29), a także różne operetki, takie jak „Ananas” (1930) oraz „Nowy Ananas” (1931/32). W latach 1921–1922 oraz 1923–1925 występowała w Teatrach Miejskich we Lwowie.

W maju 1931 roku Halina występowała w Poznaniu na scenie teatru Metropolis, a od lutego do kwietnia tego samego roku można ją było zobaczyć w Teatrze Miejskim w Łodzi. Zyskała uznanie jako wybitna śpiewaczka i aktorka kabaretowa, a do 1934 roku występowała w polskich teatrach, takich jak te w Lwowie, Warszawie i Łodzi. Po tym okresie skupiła się na pisaniu sztuk oraz współpracy w zakresie tworzenia filmowych scenariuszy, publikując pod pseudonimem „Feliks”.

W okresie II wojny światowej próbowała zaangażować się w drobny handel. Jednakże w świetle okupacyjnych realiów Niemców, które wprowadziły tzw. teatry jawne, Halina zaczęła pisać na ich potrzeby. W jej dorobku znalazły się takie utwory jak „Czar kłamstwa”, „Moja panna żona” i „To nie ja – to ona!”, które były wystawiane w latach 1942–1943. Pod pseudonimem „Mizantrop” pisała również felietony do gadzinowego „Nowego Kuriera”.

W 1942 roku zdobyła pierwszą nagrodę w konkursie ogłoszonym przez wydział propagandy Generalnego Gubernatorstwa, dotyczącego sztuki antytyfusowej, inspirowanej propagandowym plakatem na temat Żydów. Jej utwór, „Kwarantanna”, był szeroko wystawiany przez Teatr Objazdowy na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Praca ta, choć kontrowersyjna, miała na celu podkreślenie rzekomego upośledzenia niższej rasy, wzywając do wydawania ukrywających się Żydów. Jak zauważyła Maria Kaniewska, Halina Rapacka nie miała ani oddania patriotycznego, ani szczególnych przekonań moralnych, co wpłynęło na jej aktywne uczestnictwo w tej inicjatywie.

W 1944 roku, w wyniku zmieniających się okoliczności, wyjechała lub została przymusowo wywieziona do III Rzeszy. Po wojnie, spędzając czas w Austrii, osiedliła się w Londynie. Tam aktywnie działała w środowiskach emigracyjnych, kontynuując pracę dramaturgiczną. Po wojnie była sądzona za współpracę z Niemcami, co doprowadziło do jej skazania na 10 lat więzienia w procesie z sierpnia 1949 roku. W Londynie Halina Rapacka wyszła za mąż.

Spektakle teatralne (wybór)

Poniżej przedstawiamy wybór spektakli teatralnych, w których występowała Halina Rapacka. Ich różnorodność ilustruje bogaty dorobek artystyczny tej wyjątkowej postaci.

• 1917 – Rella–Relly, „Teatr Miraż”,
• 1925 – Damski raj, „Mignon”,
• 1927 – Nitouche, Teatr „Nietoperz”,
• 1928 – Czy pani Marta jest grzechu warta?, Qui Pro Quo,
• 1928 – Jubileusz Qui Pro Quo, Qui Pro Quo,
• 1929 – Jedna jedyna noc, „Operetka reprezentacyjna”,
• 1930 – Rozwód pierrota, „Warszawska operetka”,
• 1930 – Bawmy się razem,
• 1931 – Raj bez mężczyzn, „Nowy Ananas”.

---

Oceń: Halina Rapacka

---