Henryk Stażewski

---

Życiorys

Henryk Stażewski, syn Rafała, zdobywał wiedzę artystyczną w latach 1913–1919 w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, gdzie uczył się w pracowni Stanisława Lentza. Już w 1917 roku związał się z pierwszym polskim ugrupowaniem awangardowym, które nosiło nazwę Ekspresjoniści polscy. Grupa ta w 1919 roku przekształciła się w Formistów. Stażewski zadebiutował w 1920 roku, prezentując swoje prace na wystawie organizowanej przez formistów w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych.

Rok później, w 1921, wspólnie z Mieczysławem Szczuką pokazywał swoje obrazy w awangardowym Polskim Klubie Artystycznym. W 1922 roku uczestniczył w ekspozycji formistów F 9, która miała miejsce w warszawskim Salonie Czesława Garlińskiego. Oprócz tego, w 1923 roku brał udział w Wystawie Nowej Sztuki w Wilnie oraz w Międzynarodowej Wystawie Nowej Sztuki w Łodzi. Wydarzenia te przyczyniły się do rozwoju ruchu konstruktywistycznego w Polsce.

Warto dodać, że Stażewski był jednym z założycieli grupy kubistów, konstruktywistów oraz suprematystów „Blok”, która działała w latach 1924–1926. Ponadto dołączył do ugrupowań, które kontynuowały programowe założenia Bloku, takich jak Praesens (1926–1929) oraz a.r. (1929–1936). Oprócz tego, redagował czasopisma „Blok” i „Praesens”, które utrzymywały intensywne międzynarodowe kontakty z innymi awangardowymi grupami, w tym z holenderskim De Stijl.

W twórczości Stażewskiego z okresu międzywojennego można dostrzec bezpośrednie wpływy takich holenderskich artystów jak Piet Mondriaan oraz Theo van Doesburg. W 1965 roku uczestniczył w I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu, a w przestrzeni miasta do dzisiaj można zobaczyć niektóre z jego realizacji. W 1964 i 1965 roku również brał udział w Plenerach w Osiekach.

Wraz z innymi artystami, takimi jak Edward Krasiński oraz Tadeusz Kantor, był współzałożycielem warszawskiej Galerii Foksal. Jego dzieła można oglądać m.in. w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu, Galerii Zachęta, oraz w Muzeum Sztuki w Łodzi. Wśród jego uczniów był także Roman Orłow.

Warto zaznaczyć, że po trzęsieniu ziemi, które miało miejsce w 1963 roku w Skopje, Stażewski podarował tenemu miastu obraz, który został włączony do stałej międzynarodowej ekspozycji.

Od 1970 roku zamieszkał wspólnie z Edwardem Krasińskim w pracowni usytuowanej na ostatnim piętrze budynku przy ul. Świerczewskiego (dzisiaj al. „Solidarności”) w Warszawie. Po śmierci Stażewskiego w 1988 roku, Krasiński mieszkał tam do końca swojego życia w 2004 roku. Od 2007 roku w tym miejscu działa Instytut Awangardy.

Henryk Stażewski zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera K-2-23).

Ordery i odznaczenia

Henryk Stażewski, znany ze swojego wkładu w życie kulturalne i społeczne, otrzymał kilka wyróżnień za swoje zasługi. Wśród nich wymienia się następujące odznaczenia:

• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 11 lipca 1955,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 19 stycznia 1955.

---

Oceń: Henryk Stażewski

---