Ludwik Ozjasz Lubliner, urodzony 14 sierpnia 1809 roku w Warszawie, zmarł 25 lutego 1868 roku w Brukseli, był polskim działaczem emigracyjnym, publicystą oraz prawnikiem. Pochodził z ortodoksyjnej rodziny żydowskiej, co miało znaczący wpływ na jego późniejsze zaangażowanie w działania na rzecz równouprawnienia.
W czasie swojego życia Lubliner aktywnie uczestniczył w powstaniu listopadowym, co zaważyło na jego dalszym losie. Po jego klęsce, jako wielu innych współczesnych mu Polaków, znalazł się na emigracji, a jego nowym domem stała się Belgia. W stolicy tego kraju Lubliner zaangażował się w działalność polityczną, zostając członkiem Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, a także przynależąc do tajnego Związku Dzieci Ludu Polskiego od 1835 roku oraz do Zjednoczenia Emigracji Polskiej.
Lubliner był działaczem, który zdecydowanie stanął w obronie praw Polaków wyznania żydowskiego, dążąc do ich równouprawnienia. Był bliskim współpracownikiem Joachima Lelewela, co dodatkowo podkreśla znaczenie jego roli w ruchu emigracyjnym oraz walki o sprawiedliwość społeczną.
Życiorys
Ludwik Ozjasz Lubliner przyszedł na świat w 1809 roku w Warszawie. Pochodził z zamożnej ortodoksyjnej rodziny żydowskiej. Mimo sprzeciwu rodziców, ukończył wojewódzką szkołę pijarską, co było znaczącym krokiem w jego życia.
Jako żołnierz, był aktywnym uczestnikiem powstania listopadowego, gdzie awansował z szeregowego na podchorążego 9. pułku piechoty za swoje zasługi bojowe. Jak podaje Andrzej Żbikowski, został odznaczony orderem Virtuti Militari, jednak brak tego potwierdzenia w liście oznaczonych z 1881 roku oraz w biografii opublikowanej przez Ignacego Schipera, który pisał o Żydach w okresie powstania listopadowego, budzi wątpliwości co do tej informacji.
Po klęsce powstania Lubliner został aresztowany, a po wyjściu z więzienia, postanowił uciec do Krakowa. Tam rozpoczął naukę na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednak jego najbliższe życie nie przebiegło bez trudności. Wkrótce został wydalony z uczelni na żądanie władz rosyjskich, zmuszony do emigracji. Na początku osiedlił się we Francji, a później przeniósł do Brukseli, gdzie w latach 1834–1836 studiował prawo na Université Libre de Bruxelles.
W roku 1838 podjął pracę jako prawnik, jednak jego zainteresowania polityczne i publicystyczne sprawiły, że nie mógł się w tym zakresie w pełni spełnić. W końcu, w 1868 roku, zmarł w Brukseli po długiej walce z rakiem.
Działalność
W 1832 roku Ludwik Ozjasz Lubliner dołączył do szeregu organizacji politycznych, przystępując do Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. Współpracował ściśle z Joachimem Lelewelem, polskim historykiem oraz ideologiem, który odgrywał kluczową rolę w promowaniu idei demokracji polskiej. W 1834 roku stał się członkiem tajnego Związku Dzieci Ludu Polskiego, a następnie Zjednoczenia Emigracji Polskiej, co dodatkowo potwierdza jego zaangażowanie w sprawy narodowe.
W 1846 roku Lubliner poparł manifest Rządu Narodowego RP, który powstał w Krakowie, co świadczy o sile jego przekonań politycznych. Rok później, w 1847, podjął działania na rzecz Międzynarodowego Towarzystwa Demokratycznego w Brukseli. Jego działalność nie ograniczała się tylko do polityki, gdyż dzięki jego aktywności w organizacjach żydowskich, w 1860 roku został członkiem Powszechnego Związku Żydowskiego Alliance Israélite Universelle.
W 1862 roku Lubliner również przyczynił się do powstania Sojuszu Polskiego Wszelkich Wyznań (Alliance Polonaise de Toutes les Croyances Religieuses). Jego uczestnictwo w licznych organizacjach doprowadziło do stworzenia wielu artykułów oraz broszur, które były skierowane przeciwko ówczesnym władzom, a także podejmowały ważne kwestie dotyczące sytuacji Żydów w Polsce.
Twórczość publicystyczna
W twórczości publicystycznej Ludwika Ozjasza Lublinera można dostrzec ważne i wpływowe dzieła, które dotykają tematyki żydowskiej w Polsce. Wśród nich wyróżniają się:
- Des Juifs en Pologne : examen de leur condition sous le point de vue historique, legislatif et politique (1839) (Bruxella, C. Vanderauwera),
- Obrona Żydów zamieszkałych w krajach polskich od niesłusznych zarzutów i fałszywych oskarżeń (1858) (Bruxella, C. Vanderauwera),
- Światło wieku przełamie zawziętości i przesądy. Publicystyka Ludwika Lublinera i Joachima Lelewela w kontekście „wojny żydowskiej” (1859),
- Napaść Pana Lesznowskiego redaktora Gazety Warszawskiej na Polaków wyznania mojżeszowego (1859) (Bruxella, C. Vanderauwera),
- De la condition politique et civile des Juifs dans le Royaume de Pologne (1860),
- Zniesienie pańszczyzny w Rossyi. Krytyczny rozbiór projektu Aleksandra II. (1858) (Bruxella),
- Do Polaków Izraelitów w Polsce. (Oddruk z przeglądu rzeczy polskich.) Paryż, druk Martinea, (1862), w 8ce, str. 8. Gratis,
- O bycie politycznym i cywilnym Żydów w Królestwie Polskim (1860) (Bruxella).
Każde z tych dzieł ma swoje unikalne miejsce w historii myśli publicystycznej, oferując ważne spostrzeżenia oraz analizy dotyczące statusu Żydów w ówczesnej Polsce.
Przypisy
- LUBLINER, OZIASZ LOUIS (LUDWIK). jewishencyclopedia.com. [dostęp 16.01.2015 r.]
- François Guesnet: Lubliner, Ludwik. yivoencyclopedia.org. [dostęp 16.01.2015 r.]
- Zygmunt Miłkowski (T.T. JEŻ): LUDWIK LUBLINER. Sylwety emigracyjne literat.ug.edu.pl. [dostęp 16.01.2015 r.]
- Andrzej Żbikowski: Lubliner Ludwik Ozjasz. sztetl.org.pl. [dostęp 16.01.2015 r.]
- “Światło wieku przełamie zawziętości i przesądy”. Publicystyka Ludwika Lublinera i Joachima Lelewela w kontekście „wojny żydowskiej” 1859 roku. Pamiętnik Literacki. [dostęp 16.01.2015 r.]
- Napaść Pana Lesznowskiego redaktora Gazety Warszawskiej na Polaków wyznania mojżeszowego. Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych. [dostęp 16.01.2015 r.]
- Des Obrona Żydów zamieszkałych w krajach polskich od niesłusznych zarzutów i fałszywych oskarżeń. Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych. [dostęp 16.01.2015 r.]
- De la condition politique et civile des Juifs dans le Royaume de Pologne. books.google.pl. [dostęp 16.01.2015 r.]
- Des Juifs en Pologne: examen de leur condition sous le point de vue historique, legislatif et politique. Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych. [dostęp 16.01.2015 r.]
- a b c LUBLINER Ludwik Ozeasz. Elektroniczna Baza Bibliografii Estreichera (EBBE) estreicher.uj.edu.pl. [dostęp 16.01.2015 r.]
- Xsięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830. Lwów 1881, s. 196.
- a b Ignacy Schiper: Żydzi Królestwa Polskiego w dobie Powstania Listopadowego. Warszawa: 1932, s. 202-203.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Adolf Berman | Marek Piwowarski | Wiktor Leśniewski | Wacław Bliziński | Andrzej Micewski | Adam Poszwiński | Zygmunt Frydrych | Andrzej Mokronowski | Kamilla Kancewicz | Alfred Młocki | Bolesław Kotowski | Jerzy Łukaszewicz (polityk) | Jan Lityński | Paweł Gettel | Ryszard Fijałkowski | Jan Emanuel Brühl | Krzysztof Krajewski (dyplomata) | Artur Piłka | Antoni Roman | Jerzy Piotr NowakowskiOceń: Ludwik Ozjasz Lubliner