Krzysztof Maria Sieniawski

---

Życiorys

Ukończył IX Liceum Ogólnokształcące im. Klementyny Hoffmanowej, a następnie kontynuował naukę na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Jest laureatem licznych konkursów literackich, w tym wspomnianego debiutu poetyckiego w 1973 roku oraz nagrody za nowe przekłady wierszy Aleksandra Puszkina w 1977. Był aktywnym członkiem grupy poetyckiej „Sigma”. Swoje prace oraz tłumaczenia zamieszczał w takich czasopismach jak „Poezja”, „Nowy Wyraz” i „Literatura na Świecie”, a także w „Przeglądzie Tygodniowym”, „Tu i Teraz” oraz „Kulturze”.

Uhonorowany jako jedna z kluczowych postaci swojego pokolenia, był osobą niezależną, a jednocześnie brał udział w najbardziej znaczących wydarzeniach warszawskiej bohemy literackiej. Sieniawski to również jeden z najwybitniejszych tłumaczy Siergieja Jesienina, a oprócz tego poeta, niekonwencjonalny myśliciel, dramatopisarz oraz krytyk literacki.

Debiut literacki nastąpił po długim czasie oczekiwania. Sieniawski zadebiutował z tomikami „Serce transkontynentalne” w Oficynie Wydawniczej Alma-Press oraz „Eroticon” w Wydawnictwie Iskry w 1986 roku. Utwory Sieniawskiego wykonywali między innymi Jacek Kaczmarski (1957–2004) i Przemysław Gintrowski (1951–2012).

Jacek Kaczmarski wspomina: „…Zaprzyjaźniliśmy się w latach 70-tych poprzez ruch studencki. Sieniawski, podobnie jak ja, fascynował się kulturą rosyjską. Był znakomitym translatorem, głównie Jesienina. Był to bardzo dziwny człowiek, pokomplikowany, z osobistymi problemami. Ale te wiersze są moim zdaniem znakomite: Przyjaciele, których nie miałem, Śmiech, Epitafium dla Sergiusza Jesienina…” (z książki Krzysztofa Gajdy „Jacek Kaczmarski w świecie tekstów”, Poznań 2003).

W 1976 roku Przemysław Gintrowski zaprezentował na przeglądzie w warszawskiej Rivierze piosenkę „Epitafium dla Sergiusza Jesienina”, której słowa napisał Sieniawski.

Jego utwory wykonywali także Gayga, Maja Chwiejczak, Jacek Majewski, Stefan Brzozowski oraz Dorian Kucharski. Wiersze Krzysztofa Marii Sieniawskiego tłumaczyła na język rosyjski poetka Eugenia Sławorossowa, a także w inne języki.

W swojej karierze zawodowej pracował w Fabryce Samochodów Osobowych FSO na warszawskim Żeraniu, w Zakładach Produkcji Materiałów Budowlanych oraz w RSW Prasa-Książka-Ruch. Dodatkowo był zatrudniony w urzędzie pocztowo-telekomunikacyjnym i w Polskich Kolejach Państwowych, gdzie współpracował w dziale literackim tygodnika „Kultura”.

W późniejszych latach życia poeta prowadził kiosk „Ruchu” na warszawskiej Chomiczówce razem z matką, był również listonoszem. Pisał fraszki oraz krótkie wiersze.

Zmarł 26 stycznia 2001 roku na skutek zawału serca i spoczywa na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie, w kwaterze S-X-3, w rzędzie 2, w grobie 36.

Nagrody

Krzysztof Maria Sieniawski zdobył wiele prestiżowych nagród, które znacząco wpłynęły na jego karierę literacką. W 1973 roku został laureatem ogólnopolskiego konkursu na debiut poetycki roku, co potwierdza jego obiecujący talent oraz umiejętności twórcze.

W 1977 roku Sieniawski zdobył także wyróżnienie w konkursie na nowy przekład wierszy Aleksandra Puszkina, co dodatkowo podkreśla jego wszechstronność oraz zaangażowanie w promowanie literatury.

Poezja

Krzysztof Maria Sieniawski to wybitny poeta, którego twórczość wyróżnia się oryginalnością i głębią emocjonalną. Jego dzieła są szeroko publikowane, a ich różnorodność jest imponująca.

• Krzysztof Maria Sieniawski, Serce transkontynentalne, wiersze, Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 1986 rok,
• Krzysztof Maria Sieniawski, Eroticon, Wydawnictwo „Iskry”, 1986 rok,
• Krzysztof Maria Sieniawski, HISTORYJKA – wiersze, Oficyna Wydawnicza RAMPA, Warszawa 2001, s. 260,
• Przeszłość przyszłości. Antologia Konfederacji Nowego Romantyzmu, pod red. Bohdana Urbankowskiego, Warszawa: Oddział Warszawski Związku Literatów Polskich, 1993 rok,
• Krzysztof Maria Sieniawski, BYŁ TAKI FILM – wiersze, Oficyna Wydawnicza RAMPA, Warszawa 2001, s. 110,
• Andrzej Żmuda, Antologia erotyki. Wiersze o miłości polskich poetów, Warszawa: Ad Oculos, 2008 rok, s. 200, ISBN 978-83-60222-93-5, s. 150,
• Кшиштоф Мария Сенявский, стихи, перевод Е. Славороссовой „Детская школьная академия” №3, 2008,
• Кшиштоф Мария Сенявский, стихи, перевод Е. Славороссовой „Истоки” 2011-2012,
• Кшиштоф Мария Сенявский, стихи, перевод Е. Славороссовой „Переводчик” №12, 2012,
• Сенявский, Кшиштоф Мария. Перевод Славороссовой Е. А. «Эротикон» Кшиштофа Мария Сенявского. – Чита: ©ЗабГУ, 2017. – 259 с. // Научно-художественный журнал «Переводчик» № 17, ISSN 2073-5618, стр. 23 – 30,
• Сенявский, Кшиштоф Мария. Перевод Славороссовой Е. А. Русские сны польского поэта. – Чита: ©ЗабГУ, 2019. – 260 с. // Научно-художественный журнал «Переводчик» № 19, ISSN 2073-5618, стр. 63 – 76,
• Сенявский, Кшиштоф Мария. Перевод Славороссовой Е. А. Реквием по мечте. Лирика – Чита: ©ЗабГУ, 2022 – 269 с. // Литературно-художественный журнал «Переводчик» № 22, ISSN 2073-5618, стр. 29 — 41,
• Кшиштоф Мария Сенявский „Эпитафия Сергею Есенину”. Перевод Дениса Пелихова Литературно-исторический журнал „Дом польский” выпуск 26, 2021.

Tłumaczenia

W twórczości Krzysztofa Marii Sieniawskiego znajdują się liczne tłumaczenia, które miały duży wpływ na propagowanie literatury obcej w Polsce. Oto niektóre z nich:

• Sieniawski, Krzysztof Maria, Wysocki W. Na bratnich mogiłach. – В: перевод / Lit. na Świecie. № 10 // Журнал. – Warszawa: Lit. na Świecie, 1979. – 191 с. (польск.),
• Krzysztof Sieniawski, переводы „Literatura Radziecka” („Советская литература”) №6 1980 с.82-83, 112, 133-134, 157, 158, 163, 178-179 ISSN 0202-1854.

Proza i krytyka

Krzysztof Maria Sieniawski jest autorem wielu istotnych prac krytycznych oraz prozatorskich, które w znacznym stopniu przyczyniły się do rozwoju literatury współczesnej w Polsce. Wśród jego kluczowych publikacji należy wymienić:

• – Krzysztof Maria Sieniawski: Pod dobra datą. Wydawnictwo VIPART, ISBN 83-87124-36-2, Wydanie 1, rok 2002, s. 124,
• – Sieniawski Krzysztof: Jest się czego bać. Wiadomości Kulturalne 1994 nr 19 s. 7,
• – Sieniawski Krzysztof: Romantycy i pozytywiści. Wiadomości Kulturalne 1995 nr 10 s. 14,
• – Sieniawski Krzysztof: Tradycja i nowatorstwo. Wiadomości Kulturalne 1995 nr 13 s. 14 (o poezji i prozie…),
• – Sieniawski Krzysztof: Rozpoznanie złóż. Wiadomości Kulturalne 1994 nr 6 s. 21,
• – Sieniawski Krzysztof: Opowieści człowieka ciepłego. (Ustinov Peter). Wiadomości Kulturalne 1996 nr 15 s. 20,
• – Krzysztof Maria Sieniawski: U progu bajki (rzecz o wierszach Jana Wołka),
• – Сенявский, Кшиштоф Мария, Славороссова Евгения. Почтовый романс. Письма. — В: Эпистолярий / «Истоки». Выпуск 14 // Альманах. — М. : Издательство «Перо», 2021—2022. — 336 с. — ISBN 978-5-903852-02-4. — С. 285—303,
• – Сенявский, Кшиштоф Мария, Славороссова Евгения. Почтовый романс. Письма. Продолжение. — В: Эпистолярий / «Истоки». Выпуск 15 // Альманах. — М. : Издательство «Перо», 2022—2023. — 314 с. — ISBN 978-5-903852-02-4. — С. 266—281,
• – Сенявский, Кшиштоф Мария, Славороссова Евгения. Почтовый романс. Письма. Продолжение. — В: Эпистолярий / «Истоки». Выпуск 16 // Альманах. — М. : Издательство «Издательские Технологии», 2023—2024. — 350 с. — ISBN 978-5-903852-02-4. — С. 192—218.

Twórczość Sieniawskiego ukazuje głęboką refleksję nad kulturowymi tradycjami oraz nowoczesnymi prądami literackimi, co czyni go jednym z istotnych głosów w dyskusji o literaturze XXI wieku.

Wydawnictwa

W zbiorze prac dotyczących Krzysztofa Marii Sieniawskiego można odnaleźć wiele wartościowych publikacji. Oto niektóre z nich:

• Leszek Żuliński, „Krzysztof Maria Sieniawski (1951–2001), czyli po drugiej stronie słońca”,
• Kamil Dźwinel, Małgorzata Lisecka, „Krzysztof Maria Sieniawski śpiewany. Wokół muzycznej interpretacji tekstu poetyckiego”, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń,
• Dźwinel, Kamil. Krzysztof Maria Sieniawski – człowiek piosenki / PIOSENKA ROCZNIK 2014 NR // publicystyka. – Opole: Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu, 2014. – 436 с. – С. 188-189,
• Dzwinel, Kamil, Poszedłem w druga stronę… Z Przemysławem Gintrowskim rozmawia Kamil Dzwinel na temat Krzysztofa Marii Sieniawskiego. Rozmowa przeprowadzona 26 września 2009 r. tuż przed koncertem pieśniarza w Galerii Porczyńskich / PIOSENKA ROCZNIK 2014 NR // publicystyka. – Opole: Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu, 2014. – 436 с. – С. 190-191,
• Евгения Славороссова, „Сны поэтов”, «Чудеса и приключения» №1 2010,
• Евгения Славороссова, „КШИШТОФ – FOREVER!”,
• Евгения Славороссова, „Последний польский романтик”,
• Евгения Славороссова, стихи, „Истоки” 2011-2012,
• Евгения Славороссова, стихи,
• Е. Шокальски, „Сергей Есенин – поэт, в Польше незабытый”.

Pozostałe formy

W ostatnich latach stworzono kilka interesujących inicjatyw związanych z osobą Krzysztofa Marii Sieniawskiego, które promują jego dorobek oraz twórczość.

• wirtualne muzeum „Krzysztof Maria Sieniawski” zlokalizowane w „Naszej Chomiczówce”,
• konkurs literacki dla debiutantów imienia Krzysztofa Marii Sieniawskiego, który został zorganizowany przez Dom Kultury Śródmieście w 2009 roku.

Dyskografia

W dyskografii Krzysztofa Marii Sieniawskiego znajduje się wiele znakomitych wydawnictw, które odzwierciedlają jego artystyczną drogę oraz współpracę z innymi znakomitymi twórcami. Poniżej przedstawiamy szczegółowy przegląd jego działalności muzycznej.

• 1978 Psalmy i Requiem – dzieło wykonane z towarzyszeniem chóru oraz orkiestry. Wydano na płycie winylowej przez Tonpress. Wykonawcami byli: Przemysław Gintrowski jako solista, Grupa Niebo jako chór oraz orkiestra. Teksty utworów napisali Tadeusz Nowak, Krzysztof Maria Sieniawski, Zbigniew Herbert oraz Bogusław Żmijewski, zaś muzykę skomponowali Przemysław Gintrowski, Stanisław Krupowicz oraz Stefan Brzozowski,
• 1979 Requiem, również wydane przez Tonpress oraz Socjalistyczny Związek Studentów Polskich na płycie winylowej. Słowa są autorstwa Krzysztofa Marii Sieniawskiego, a muzyka to dzieło Przemysława Gintrowskiego i Stanisława Krupowicza,
• 1979 Mury, które miało swoje różne edycje: wydano je po raz pierwszy przez Wifon, następnie w 1981 roku na kasecie (nr kat. CK-0159A), a kolejne edycje miały miejsce w latach: 1990 (płyta winylowa), 1991 (kaseta nr kat. POM 005), 1999 (CD nr kat. 5228392E) i 2004 (CD w zestawie Syn Marnotrawny). Wykonanie należało do Przemysława Gintrowskiego (śpiew, gitara), Jacka Kaczmarskiego (śpiew, gitara) oraz Zbigniewa Łapińskiego (fortepian). Słowa napisali Jacek Kaczmarski, Zbigniew Herbert, Krzysztof Maria Sieniawski oraz Mieczysław Jastrun, a muzyka pochodziła od Jacka Kaczmarskiego, Przemysława Gintrowskiego oraz Lluísa Llacha,
• 1991 Mury w Muzeum Raju, wydane przez Pomaton Emi zarówno w formacie CD (nr kat. POM CD 008) jak i na dwóch kasetach (nr kat. POM 023, POM 024),
• 2002 album dwupłytowy oraz Wojna postu z karnawałem (nr kat. 5417412), ponownie Pomaton Emi wydane w 2004 roku na CD w zestawie Syn Marnotrawny. Wykonanie to zasługa Przemysława Gintrowskiego (śpiew, gitara), Jacka Kaczmarskiego (śpiew, gitara) oraz Zbigniewa Łapińskiego (śpiew, fortepian). Słowa w tym wydaniu autorstwa Jacka Kaczmarskiego, Natana Tenenbauma, Mieczysława Jastruna, Krzysztofa Marii Sieniawskiego, a także Sergiusza Jesienina (fragment wiersza wykorzystany), muzykę tworzyli Jacek Kaczmarski, Przemysław Gintrowski, Zbigniew Łapiński oraz Lluís Llach.

Klipy

W twórczości Krzysztofa Marii Sieniawskiego można znaleźć szereg dzieł wyraźnie współpracujących z Przemysławem Gintrowskim. Oto lista klipów, które zasługują na szczególną uwagę:

• «Przyjaciele, których nie miałem»,
• «Śmiech»,
• «Epitafium dla Sergiusza Jesienina»,
• «Requiem»,
• «Pani Bovary».

---

Oceń: Krzysztof Maria Sieniawski

---