Pola Braun, znana również jako Paulina Braun, to postać o niezwykłym dorobku artystycznym, która zyskała uznanie jako polska poetka i kompozytorka. Jej życie, które rozpoczęło się w Warszawie w roku 1910 lub być może jeszcze później, zaowocowało wieloma znaczącymi dziełami, które pozostawiły trwały ślad w polskiej kulturze.
W twórczości Poli Brauna można znaleźć bogaty repertuar tekstów kabaretowych oraz piosenek, które pokazują jej unikalny styl i wrażliwość artystyczną. Niestety, jej życie zakończyło się tragicznie 3 listopada 1943 roku, co stanowi istotny element historii artystki, której wkład w polską sztukę pozostaje nadal nieodłączną częścią naszego dziedzictwa kulturowego.
Życiorys
Data narodzin Brauna pozostaje tajemnicą. Wiele źródeł podaje, że przyszła na świat w Warszawie w 1910 roku lub ewentualnie w późniejszym czasie, około 1915 roku.
Przed wybuchem II wojny światowej, artystka pracowała w redakcji magazynu „Szpilki”, a także występowała na scenach kabaretowych. Jej twórczość obejmowała zarówno teksty pisane w języku polskim, jak i w jidysz, chociaż ten ostatni był stosowany rzadziej. Z czasem, podczas trwającego konfliktu zbrojnego, znalazła się w warszawskim getcie, gdzie mogła kontynuować swoje aktywności artystyczne. Wśród jej osiągnięć artystycznych odnajdziemy zarówno poezję, jak i teksty piosenek, a nawet kompozycje muzyczne.
Braun występowała w teatrze Femina oraz w kawiarni Sztuka, gdzie prezentowała swoje utwory, grając przy tym na fortepianie. Na scenie dzieliła czasem występy z wieloma znakomitymi artystami, w tym z Władysławem Szlenglem, Stefanią Ney oraz Władysławem Szpilmanem. Jej współpraca z Wierą Gran oraz Dianą Blumenfeld zaowocowała piosenkami, które były wykonywane w getcie.
Do najbardziej znanych utworów Braun należy między innymi „Curik ahejm” (Powrót do domu), który opisuje losy wygnanych Żydów z Polski, „Hot rachmones” (Zmiłujcie się) oraz „A chołem” (Sen). Współpracując z Władysławem Szlenglem, współtworzyła teksty do „Żywego dziennika” – kabaretu, który przenikliwie odzwierciedlał życie w getcie.
W wyniku przydziału do pracy w zakładzie przemysłowym w 1942 roku, Braun zdołała uniknąć wywózki do obozu w Treblince. Niestety, na przełomie kwietnia i maja 1943 roku, trafiła do obozu koncentracyjnego na Majdanku, gdzie skomponowała piosenkę zatytułowaną „Przeprowadzka”. Tekst tej kompozycji przetrwał w pamięci polskich więźniarek, które później znalazły się w obozach Auschwitz-Birkenau i Ravensbrück. Braun aktywnie uczestniczyła w życiu kulturalnym oraz konspiracyjnym obozu aż do tragicznej śmierci, która miała miejsce 3 listopada 1943 roku.
Przypisy
- a b c d e f g h Pola Braun (Paulina Braunówna), „Tłomackie 3/5”, 1, Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, 2022 r., s. 22–25
- a b c d e f g h i j RóżaR. Ziątek-Czarnota RóżaR., Pola Braun [online], Culture.pl, 2013 r. [dostęp 06.05.2023 r.]
- a b Braun, Paulina, [w:] Leon TadeuszL.T. Błaszczyk Leon TadeuszL.T., Żydzi w kulturze muzycznej ziem polskich w XIX i XX wieku, Warszawa 2014 r., s. 41, ISBN 978-83-939735-1-4
- a b Braun Pola [online], Internetowa baza danych i mapa getta warszawskiego [dostęp 06.05.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Dr Yry | Joanna Drozda | Henryk Wars | Danuta Lipińska-Nowakowska | Alfred Niemirski | Agata Turkot | Lucyna Winnicka | Krzysztof Maria Sieniawski | Ryszard Ruszkowski | Joanna Krupa (modelka) | Piotr Urbanek | Piotr Zajlich | Alfons Dzięciołowski | Tadeusz Sławiński | Maksymilian Balcerowski | Bruno Winawer | Feliks Jan Gebethner | Kazimierz Wroczyński | Maria Rakowska (tłumaczka) | Dagmara AndrykaOceń: Pola Braun