Józef Gosławski (architekt)

---

Życiorys

Józef Gosławski, utalentowany architekt, podjął studia w Petersburskim Instytucie Inżynierii Cywilnej, gdzie nabył niezbędną wiedzę i umiejętności. Po zakończeniu edukacji w 1890 roku rozpoczął swoją karierę zawodową w Budowlanym Komitecie Technicznym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, co stanowiło ważny krok w jego zawodowym życiu.

W 1891 roku przeniósł się do Baku, miasta, które wówczas intensywnie się rozwijało. W tym okresie objął nadzór nad budową Soboru Aleksandra Newskiego, który był realizowany na podstawie projektu architekta R.R. Marfelda. Ta znacząca inwestycja była dowodem rosnącej ważności Baku na mapie architektonicznej regionu.

Jeszcze w trakcie budowy soboru, w 1892 roku, Józef Gosławski dostał zaszczytne stanowisko architekta miejskiego Baku. Miasto to przeżywało intensywny rozwój, ściśle związany z eksploatacją bogatych złóż naftowych, co stwarzało liczne możliwości dla architektów i budowniczych.

Podczas swojego pobytu w Baku, Gosławski miał okazję spotkać swoich polskich kolegów ze studiów w Petersburgu, w tym Kazimierza Skórewicza oraz Józefa Płoszkę. Te znajomości przyczyniły się do wzmacniania wspólnoty polskich architektów w tym regionie.

Oprócz pełnienia obowiązków architekta miejskiego, Gosławski zaangażował się także w projektowanie różnych obiektów. Jego prace odzwierciedlały bogactwo stylów historycznych, które były dostosowane do oczekiwań i życzeń jego klientów, ukazując jego wszechstronność oraz umiejętność dostosowania się do zmieniających się potrzeb rynku.

Projekty

W krótkim okresie Józef Gosławski zaprosił do współpracy wyjątkowe projekty architektoniczne, które znacznie wpłynęły na epitafium Baku w początkach XX wieku. Oto niektóre z jego znaczących realizacji:

• Trójkondygnacyjny dom mieszkalny Melikowa, zlokalizowany przy ul. Woroncowskiej (obecnie Safarły 19), zbudowany w latach 1893-1897,
• Pałac Tagijewa przy ul. Gorczakowskiej (dziś Tagijewa 4), powstały w latach 1893-1902,
• Dom mieszkalny przy ul. Nikołajewskiej (obecnie Istigłalijat 7), który był realizowany w latach 1893-1895,
• Dom mieszkalny Tagijewa przy ul. Pocztowej (aktualnie Tagi-zade 70), zbudowany w latach 1893-95,
• Willa Tagijewa w Mardakan, znajdująca się na półwyspie Apszerońskim, zbudowana w latach 1893-95,
• Fabryka włókiennicza Tagijewa w osadzie Zych, zrealizowana w latach 1896-99,
• Budynek Bakińskiej Szkoły Technicznej przy ul. Stanisławskiej (obecnie Azadłyg 20), wzniesiony w latach 1898-99,
• Budynek Imperatorskiego Towarzystwa Technicznego znajdujący się przy ul. Targowej (aktualnie Nizami), powstały w wartościach z lat 1898-99,
• Budynek żeńskiej muzułmańskiej Szkoły mieszczący się przy ul. Nikołajewskiej (dziś Istigłalijat 8), zbudowany w latach 1898-1901,
• Budynek Rady Miejskiej Baku przy ul. Nikołajewskiej (aktualnie Istigłalijat 4), zrealizowany w latach 1899-1904,
• Budynek teatru Tagijewa, zlokalizowany przy ul. Merkuriewskiej (obecnie prospekt Azerbejdżanu 8), zbudowany w latach 1899-1904 w kooperacji z Pawłem Kognowickim.

Józef Gosławski zmarł w młodym wieku 39 lat, tragicznie dotknięty przez gruźlicę. Jego dawny dom przy ul. Mirza Ibragimowa 11 został zamieniony w muzeum upamiętniające jego twórczość i wkład w architekturę. Ponadto, w czerwcu 2008 roku, Maria Kaczyńska dokonała odsłonięcia tablicy pamiątkowej w Baku, ku czci tego wybitnego architekta.

---

Oceń: Józef Gosławski (architekt)

---