Edward Geisler

---

Życiorys

Edward Geisler urodził się w rodzinie ewangelicko-augsburskiej jako syn Gustawa Edwarda Geislera (1854-1933) oraz Józefy-Marii Bevensee (1863-1922). Po ukończeniu średniej szkoły w Warszawie, podjął naukę na Politechnice w Rydze, gdzie zdobył dyplom inżyniera mechanika z odznaczeniem w 1908. Dwuletni okres stażu, który odbył w przemyśle angielskim w latach 1910–1911, zapoczątkował jego karierę zawodową. Po powrocie do Warszawy, objął kierownictwo w fabryce maszyn „Bragop”. Był także wykładowcą przedmiotu dotyczącego maszyn pomocniczych podczas Kursów Wieczornych dla Techników (1906–1907) w Warszawie.

W czasie 1906-1914 Geisler aktywnie działał jako członek Towarzystwa Kursów Naukowych. Równocześnie prowadził wykłady w renomowanej Szkole Technicznej Wawelberga i Rotwanda, znanej z wyjątkowego kształcenia przyszłych inżynierów mechaników, kierowników fabryk oraz menedżerów produkcji. W tym okresie zaczynał publikować artykuły w prasie technicznej, co przyczyniło się do jego rozwoju jako naukowca.

W latach 1916-1917 Edward Geisler pracował jako konstruktor w fabryce obrabiarek S.A. Gerlach i Pulsat, która z powodu działań wojennych została przeniesiona z Warszawy do Charkowa. Po powrocie do stolicy rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Wojskowych, gdzie jako naczelnik technicznego biura zajmował się projektem Zbrojowni Warszawskiej. 1 października 1921 roku został profesorem nadzwyczajnym na Politechnice Lwowskiej, a dwa lata później awansował na profesora zwyczajnego, pełniąc to stanowisko aż do września 1945 roku.

Jako kierownik Katedry Obróbki Metali na Wydziale Mechanicznym promował podejście, łączące technikę z organizacją, zawsze uwzględniając znaczenie czynnika ludzkiego. Jego zainteresowania naukowe obejmowały nie tylko konstrukcję maszyn i procesy technologiczne, lecz także projektowanie fabryk oraz kosztorysowanie. W 1932 roku opublikował podręcznik pt. „Podstawy osiągnięcia dochodowości w małych przedsiębiorstwach przemysłu metalowego”, w którym omówił metody obliczania kosztów produkcji. W latach 1925-1926 był inicjatorem i przewodniczącym Instytutu Psychotechnicznego we Lwowie aż do 1939 roku.

Jego twórczość obejmowała również prace takie jak „Psychotechnika, jej drogi i cele”, „Obrabiarki do metali i praca na nich” oraz „Obróbka skrawaniem”. Jako delegat Senatu Politechniki Lwowskiej, Geisler zasiadał w Komisji Przemysłu Wojennego przy Ministerstwie Przemysłu i Handlu, a w 1935 roku w Komisji Ministerstwa Spraw Wojskowych. Wraz z profesorem Płużańskim przeanalizował stan polskiego przemysłu obrabiarkowego i przygotował koncepcję jego przyszłego rozwoju, co miało swoje odzwierciedlenie w projektach budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP) w latach 1936-1939.

W związku z jego osiągnięciami, Geisler został zaproszony do współpracy z fabryką H. Cegielski S.A. w Poznaniu jako doradca, gdzie realizacja nowej fabryki obrabiarek stanowiła istotny krok w kierunku uniezależnienia polskiego przemysłu obrabiarkowego. Dodatkowo, uczestniczył także w projektowaniu nowej fabryki tej firmy w Rzeszowie oraz działał aktywnie w Polskim Towarzystwie Politechnicznym we Lwowie.

Po wojnie, w 1945 roku, przeniósł się do Gdańska, gdzie stał się jednym z inicjatorów organizowania Politechniki Gdańskiej. Rozwijał tam lwowską szkołę inżynierską, wprowadzając innowacyjne przedmioty do programu nauczania Katedry Obrabiarek do Metali i Organizacji Zakładów Przemysłowych, m.in. w zakresie prowadzenia zakładów i ekonomiki produkcji, a także księgowości jako obowiązkowego przedmiotu. Przedmioty te przyczyniły się do ukształtowania kierunków kształcenia związanych z zarządzaniem, marketingiem oraz inżynierią produkcji.

W latach 1957–1959 był prezesem Gdańskiego Oddziału Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa, a później członkiem honorowym w Radzie Naukowej tego Towarzystwa. Jego wkład w rozwój polskiego przemysłu oraz działania naukowe i dydaktyczne były wielokrotnie nagradzane. Edward Geisler był także współzałożycielem i aktywnym działaczem Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich. Pochowany został na gdańskim Cmentarzu Srebrzysko (rejon IX, kwatera profesorów, rząd 4, grób 21/22).

Ordery i odznaczenia

Edward Geisler posiadał znaczące odznaczenia, które świadczą o jego zasługach i osiągnięciach. Wśród najważniejszych wyróżnień można wymienić:

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 11 listopada 1937 roku,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 28 kwietnia 1926 roku,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 23 maja 1955 roku.

Upamiętnienie

W ramach uznania dla osiągnięć profesora Edwarda Tadeusza Geislera, w obiekcie Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej stworzono specjalne miejsce upamiętniające jego osobę.

Audytorium nosi jego imię, podkreślając w ten sposób znaczenie jego wkładu w naukę i technikę.

---

Oceń: Edward Geisler

---