Edmund Kupiecki


Edmund Kupiecki, urodzony w Warszawie 28 października 1858 roku, to postać niezwykle ważna w historii polskiego teatru. Jego życie okazało się jednak krótkie, ponieważ zmarł w 1918 roku w Mińsku.

Był nie tylko utalentowanym aktorem, ale również reżyserem teatralnym, który miał znaczący wpływ na rozwój kultury teatralnej w Polsce. Jako dyrektor teatrów prowincjonalnych, jego praca była kluczowa dla popularyzacji sztuki teatralnej poza dużymi miastami.

Kariera aktorska

Edmund Kupiecki miał bardzo bogatą karierę aktorską, która obejmowała występy w wielu zespołach teatrów prowincjonalnych. Jego przygoda z teatrem rozpoczęła się od współpracy z grupą Władysława Krzyżanowskiego w sezonie 1877/1878. Później występował w zespołach takich jak Bolesława Kremskiego oraz Hipolita Wójcickiego w 1880 roku. Po kolejnych etapach kariery zagrał również z Henrykiem Krauzym w 1881 roku oraz z Karolem Kremskim w latach 1881-1883.

W 1883 roku dołączył do zespołu Juliana Myszkowskiego, a jego dziewięcioletnia współpraca z Józefem Puchniewskim miała miejsce między 1887 a 1889 rokiem. W późniejszych latach występował także z wieloma wybitnymi reżyserami i dyrektorami, w tym z Kazimierzem i Stanisławem Sarnowskimi (1889), Aleksandrem Łaskim (1890-1891), a także Ludwikiem Czystogórskim (1893-1895) oraz Bolesławem Mareckim (1895).

W pierwszej dekadzie XX wieku jego kariera rozwinęła się w Warszawie, gdzie grał w teatrach ogródkowych takich jak „Arkadia”, „Eldorado”, „Belle Vue”, „Alhambra” oraz „Wodewil”. W latach 1892-1893 miał okazję występować w Rosji w zespole Łucjana Kościeleckiego.

W sezonie 1899/1900, a także być może w 1905/1906 wziął udział w występach w teatrze poznańskim. Kupiecki zyskał uznanie dzięki swoim rolom, w tym Podbipięty w „Ogniem i mieczem”, Ursusa w „Quo vadis”, Kokoszkiewicza w „Jestem zabójcą”, Jenialkiewicza w „Wielki człowiek do małych interesów”, Damazego w „Pan Damazy”, Kalba w „Intryga i miłość”, Fafuły w „Podróż po Warszawie” oraz Księcia de Bouillon w „Adrianna Lecouvreur”. Czesława Teofila Janowskiego był również jednym z popularniejszych współpracowników Kupieckiego, z którym dzielił scenę od 1895 do 1899 roku.

Kariera reżyserska

Edmund Kupiecki, znany reżyser, rozpoczął swoją karierę w teatrze jako członek zespołu prowincjonalnego Czesława Teofila Janowskiego, gdzie swoją działalność artystyczną prowadził w latach 1895-1899.

Następnie, w 1906 roku, podjął reżyserię w Teatrze Lutnia w Wilnie, co stanowiło kolejny krok w jego rozwijającej się karierze. W 1908 roku z kolei doprowadził do realizacji przedstawień amatorskich w Białymstoku, co pokazuje jego pasję do teatru i chęć pracy z różnorodnymi zespołami.

Zarządzanie zespołami teatralnymi

W pierwszych miesiącach 1886 roku, Edmund Kupiecki kierował niezależnym zespołem teatralnym w Łowiczu. Po okresie działalności w tym mieście, postanowił ponownie stworzyć swój zespół w jesieni 1900 roku. Do 1904 roku, z powodzeniem występował ze swoim trupą w wielu miejscowościach, w tym w Łomży, Suwałkach, Mariampolu, Częstochowie, Piotrkowie oraz Kielcach.

Warto zauważyć, że założył własny zespół, prezentując swoje umiejętności także w Łomży i Suwałkach w 1900 roku. Rok później, w marcu 1901 r., występował w Mariampolu, a od 6 czerwca do lipca w Częstochowie. We wrześniu tego samego roku zagościł ponownie w Łomży oraz Suwałkach, a w grudniu zaprezentował swoje umiejętności w Piotrkowie.

Kolejne lata przynosiły dalsze sukcesy. W kwietniu 1902 roku powrócił do Częstochowy, a następnie występował w Łomży i Suwałkach, aby w 1903 roku znów wystąpić w Piotrkowie. Działalność Kupieckiego w okresie tym odznaczała się nie tylko stałym obiegiem przedstawień, ale także rozwijaniem działalności teatralnej w regionie, gdzie miał okazję zdobywać uznanie i popularność wśród publiczności.

Życie prywatne

Edmund Kupiecki, znany ze swojej kariery, miał interesujące życie osobiste. Jego pierwszą partnerką była aktorka Józefa Kupiecka, jednak informacje dotyczące jej nazwiska rodowego pozostają nieznane. Jako drugą żonę poślubił Marię Święcką, która również działała w branży artystycznej jako aktorka i śpiewaczka.

W obliczu tragicznych wydarzeń, Kupiecki został rozstrzelany za to, że ukrywał rannego polskiego żołnierza. Był to czyn odwagi, który świadczy o jego dobrym sercu i altruizmie w czasie wojennym.

Przypisy

  1. Maria Święcka, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 23.03.2023 r.]
  2. Józefa Kupiecka, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 23.03.2023 r.]
  3. a b c d Kupiecki Edmund, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, Warszawa: PWN, 1973 r., s. 353.

Oceń: Edmund Kupiecki

Średnia ocena:4.73 Liczba ocen:20