Jerzy Janusz Maciuszko, urodzony 15 lipca 1913 roku w stolicy Polski, Warszawie, to postać, która na trwałe wpisała się w historię literatury. Zmarł 3 marca 2011 roku w Berea, w stanie Ohio, na terenie Stanów Zjednoczonych.
Był on nie tylko historykiem, ale również uznawanym krytykiem literatury, który swoją działalnością intelektualną przyczynił się do wzbogacenia dyskursu na temat literatury polskiej.
Życiorys
Jerzy Maciuszko, będący postacią znaczącą w polskiej diaspora, studiował na Wydziale Filologii AngielskiejUniwersytetu Warszawskiego. Po zdobyciu stopnia magistra w 1936 roku, rozpoczął swoją karierę edukacyjną jako nauczyciel w Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego. W trakcie II wojny światowej walczył w kampanii wrześniowej, jednak został wzięty do niewoli i umieszczony w obozie jenieckim.
Po zakończeniu wojny podjął decyzję o emigracji, osiedlając się w Wielkiej Brytanii. Tam, w latach 1946-1951, pełnił rolę inspektora w Ministerstwie Oświaty. W 1951 roku przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie rozpoczął pracę jako wykładowca języka polskiego i literatury polskiej w Alliance College w Cambridge Springs, Pensylwania.
W 1962 roku obronił swoją pracę doktorską na Case Western Reserve University w Cleveland. Po obronie, pozostał tam jako wykładowca języka polskiego, a także pracował w dziale literatury obcej w bibliotece publicznej w Cleveland. Jego badania i praca naukowa przyniosły mu uznanie; w 1967 roku został uhonorowany przez Fundację Kościuszkowską za najwyżej ocenioną dysertację, która w 1968 roku została opublikowana pod tytułem The Polish Short Story in English.
W 1969 roku objął stanowisko kierownika Wydziału Studiów Słowiańskich w Alliance College, gdzie zainicjował program wymiany studenckiej między Uniwersytetem Jagiellońskim a swoją uczelnią. W tym czasie był również organizatorem polskiego klubu uniwersyteckiego, który publikował własne czasopismo o nazwie Alatus.
W 1974 roku zakończył swoje obowiązki na uniwersytecie, obejmując stanowisko dyrektora biblioteki w Baldwin-Wallace College w Cleveland. Po czterech latach przeszedł na emeryturę, jednak pozostał aktywny zawodowo. Przeprowadził się do Berea w Ohio, gdzie współpracował z Baldwin Wallace College.
Wielu z jego działań koncentrowało się na aktywności w polonijnych organizacjach, takich jak Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie, Cleveland Society of Poles, Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie, Polish American Congress oraz American Association of Slavic Studies. Również regularnie publikował felietony w prasie naukowej, obejmując dział recenzji polskiej literatury w kwartalniku, który zmienił nazwę na World Literature Today.
Publikacje
Jerzy Maciuszko jest uznawanym autorem, którego prace zdobyły szerokie uznanie w literackim świecie. W jego dorobku znajdują się liczne recenzje, przedmowy oraz posłowia, które pojawiły się w różnych publikacjach książkowych.
- wielki wkład w literaturę w postaci felietonów na łamach „Books Abroad”, który po przemianie stał się „World Literature Today”,
- stworzenie antologii „The Polish Short Story in English” opublikowanej w 1968 roku,
- przygotowanie hasła o Zbigniewie Herbercie w encyklopedii w 1975 roku,
- udział w tworzeniu rozdziału w antologii „Polish Letters in America” z 1978 roku,
- oraz w publikacji „Polish-American Literature” z 1983 roku.
Nagrody i odznaczenia
Jerzy Maciuszko, znany ze swoich licznych osiągnięć i nagród, zdobył wyjątkowe wyróżnienia, które potwierdzają jego wkład w edukację oraz działalność na rzecz społeczności. Oto niektóre z jego najbardziej prestiżowych odznaczeń:
- tytuł „Wybitny nauczyciel Ameryki” (Outstanding Educator of America) z 1970 roku,
- Nagroda im. Hilberta T. Fickena (Hilbert T. Ficken Award) przyznawana przez Baldwin-Wallace College w 1973 roku,
- II nagroda w konkursie literackim International YMCA w Genewie,
- Złoty Krzyż Światowej Federacji Stowarzyszenia Polskich Kombatantów z 1988 roku,
- Krzyż Zasługi z okazji 50-lecia wysiłku wojennego, nadany przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w 1989 roku,
- Polish Heritage Award przyznany przez Polonia Foundation Cleveland w 1989 roku,
- tytuł Człowieka Roku (American Biographical Institute) z 1990 roku,
- Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej z 1993 roku.
Te nagrody i odznaczenia świadczą o jego zaangażowaniu oraz pasji w dziedzinie edukacji i działalności społecznej, które zawsze pozostają na pierwszym planie jego kariery.
Przypisy
- Jerzy R. Krzyżanowski „Jerzy J. Maciuszko (1913-2011)” Nowy Dziennik, 11.03.2011 r.
- Wybór członków Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Polskie Towarzystwo Naukowe na Ojczyźnie s. 112. docplayer.pl. [dostęp 29.01.2017 r.]
- „Who’s Who in Polish America” 1st Edition 1996-1997, Boleslaw Wierzbianski editor; Bicentennial Publishing Corporation, New York, NY, 1996.
- Pożegnania, Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Stanisław Dybowski (muzyk) | Jan Ryszard Garlicki | Paweł Skibiński | Izrael Mantiband | Marian Przedpełski | Włodzimierz Krysicki | Bohdan Pisarski | Hilary Nussbaum | Jan Brzeziński | Zbigniew Brzoza | Bogusław Dybaś | Janusz Reykowski | Zbigniew Jaczewski | Stefan Straszewicz | Elżbieta Tarnawska | Paweł Rowiński | Tadeusz Ocioszyński | Anatol Brzoza | Adam Tadeusz Halamski | Rafał SztencelOceń: Jerzy Maciuszko