Anatol Brzoza

---

Życiorys

Anatol Brzoza był synem żydowskiego kupca Aarona Eisenberga oraz Wiktorii z Włodawerów. Jego edukacja miała miejsce pod okiem znamienitych nauczycieli, w tym prof. Stefana Moszczeńskiego, w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, a także na Wydziale Rolniczo-Lasowym Politechniki Lwowskiej. Od 1954 roku piastował stanowisko profesora nadzwyczajnego w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, gdzie jego wykłady dotyczyły ekonomiki socjalistycznych przedsiębiorstw rolniczych.

W równoległym okresie, od 1958 do 1962 roku, uczył także w Szkole Głównej Planowania i Statystyki. W 1968 r. awansował na profesora zwyczajnego ogólnej ekonomiki rolnictwa w Instytucie Ekonomiki Rolnej w Warszawie. Od 1965 roku pozostawał członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, a od 1991 roku stał się jej członkiem rzeczywistym.

W ramach Polskiej Akademii Nauk miał zaszczyt pełnić funkcję przewodniczącego Sekcji Kosztów, Opłacalności i Efektywności Nakładów w Rolnictwie Komitetu Ekonomiki Rolnictwa w latach 1957-1965, a także zastępcy przewodniczącego tegoż komitetu od 1957 do 1968 roku. Dodatkowo, jego doświadczenie obejmowało również pracę w redakcji periodyku Zagadnienia Ekonomiki Rolnej.

W okresie PRL, informacje dotyczące jego osoby były poddawane cenzurze. W 1977 roku jego nazwisko znajdowało się na liście osób, które były objęte szczególną kontrolą cenzury. Zapiski te zostały udokumentowane przez Tomasza Strzyżewskiego, w jego publikacji dotyczącej peerelowskiej cenzury, w której zamieścił notatkę z dnia 7 stycznia 1977 roku wydaną przez Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk. W tym dokumencie nalazło się polecenie dla cenzorów, aby sygnalizowali wszelkie próby upowszechniania jego nazwiska w mediach.

Wytyczne cenzorskie ograniczały publikacje na temat Brzozy jedynie do prasy specjalistycznej oraz naukowej, co stanowiło istotne wyzwanie dla jego kariery. Wspólnie z innymi osobistościami, 20 sierpnia 1980 roku, podpisał apel skierowany do władz komunistycznych o rozpoczęcie dialogu z robotnikami protestującymi wówczas w kraju.

Anatol Brzoza znalazł wieczny spoczynek na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w kwaterze A II, rządzie 1, na miejscu 36. W życiu prywatnym był żonaty z Marią z Jonasów, primo voto Sztakielską.

Publikacje naukowe

Prof. Brzoza był uznawanym specjalistą w dziedzinie ekonomiki rolnictwa oraz leśnictwa. Jego wkład w rozwój nauki obejmował szereg ważnych publikacji, które miały znaczący wpływ na zrozumienie procesów zachodzących w tych sektorach.

W jego dorobku można znaleźć m.in.:

• Zarys rachunku ekonomicznego w gospodarstwie rolnym (1961),
• Powiązania międzygałęziowe i przepływy nakładów pomiędzy rolnictwem, przemysłem spożywczym i nieżywnościowym działem produkcji materialnej w Polsce (1971),
• Dynamika i zmienność plonów zbóż i ziemniaków w Polsce w latach 1948-1972 (1974),
• O socjalistyczny rozwój wsi (współautor),
• Socjalistyczna przebudowa rolnictwa.

---

Oceń: Anatol Brzoza

---