Jasia Reichardt

---

Życiorys

Urodziny Jasi Reichardt przypadły na 13 listopada 1933 roku w Warszawie, gdzie przychodzi na świat jako Janina Chaykin. Jej rodzicami byli Maryla (Maria) Weinles-Chaykin oraz Seweryn „Sewek” Chaykin. Matka Jasi była zarówno ilustratorką, jak i pianistką, natomiast ojciec pracował jako inżynier architekt. W trudnym czasie II wojny światowej dziewczynka, razem z matką oraz babką, znalazła się na terenie warszawskiego getta.

Przez okres ponad dwóch i pół roku mogły utrzymywać kontakt z osobami spoza getta, w tym z Franciszką Themerson, która w tym okresie przebywała w Anglii, a do nich wysyłała korespondencję i paczki z żywnością. W 1942 roku Jasia, w towarzystwie babki, została wywieziona ambulansem do Otwocka, gdzie następnie się ukrywały. W tym samym roku zmieniła nazwisko na Maria Janina Cegłowska. Dziewczynka przetrwała gehennę wojny i jej okrucieństwo dzięki pomocy życzliwych ludzi, jednak jej rodzice zostali zamordowani w obozie zagłady w Treblince.

Po zakończeniu wojny, dzięki ogłoszeniu zamieszczonemu w gazecie, została odnaleziona przez siostrę swojego ojca. Udało jej się wyjechać do ciotki w Anglii, gdzie musiała przystosować się do nowego życia, w tym nauczyć się języka angielskiego oraz powrócić do edukacji. Kontynuowała naukę w postępowej Dartington Hall School w hrabstwie Devon, a potem podjęła studia teatralne w Old Vic Theatre School w Bristolu.

W latach 50. Jasia pracowała jako asystentka redaktora w czasopiśmie Art News and Review. Podczas swojej kariery organizowała oraz opisywała wystawy w awangardowej galerii Grabowski Gallery w Londynie, która istniała w latach 1959-1975. Jej właściciel, Mateusz Grabowski, z pasją wspierał młodych artystów z różnych zakątków świata. Od 1963 do 1971 roku pełniła funkcję wicedyrektora w Institute of Contemporary Arts (ICA) w Londynie oraz była kuratorem przełomowych wystaw, takich jak Cybernetic Serendipity i Fluorescent Chrysanthemum, a także redaktorką specjalnego wydania czasopisma Studio International zatytułowanego Cybernetic serendipity: the computer and the arts.

W latach 1974-1976 Jasia była dyrektorem w londyńskiej Whitechapel Art Gallery, a od 1990 roku, w towarzystwie Nicholas Wadley’a, który został jej mężem, uczyła w Architectural Association i innych instytucjach edukacyjnych, takich jak Bartlett School of Architecture czy Middlesex University, gdzie otrzymała doktorat honoris causa w 2015 roku.

Po śmierci Franciszki, młodszej siostry jej matki, oraz Stefana Themersonów, Jasia postanowiła zebrać ich archiwum w ośmiu tomach. W 2015 roku, po skatalogowaniu zbiorów, większość z tych materiałów została zdeponowana w Bibliotece Narodowej. W archiwum znalazły się nie tylko dokumenty związane z Gaberbocchus Press, ale także kolekcja kartek życzeniowych oraz innych druków Themersonów oznaczonych jako Gaberbocchus some of the old favourites.

---

Oceń: Jasia Reichardt

---