Józef Śliwicki

---

Życiorys

Józef Śliwicki był synem Leona Śliwickiego, który był tapicerem w Warszawskim Towarzystwie Dobroczynności, oraz Michaliny z Trapszów. Od 31 lipca 1923 roku pozostawał w związku małżeńskim z Felicją Pichor. Swoją karierę aktorską rozpoczął dzięki nauce w szkole swojego stryjecznego dziadka, Anastazego Trapszy – był to dla niego istotny pierwszy krok w drodze do zawodowego teatru.

Debiutował on 28 grudnia 1884 roku w amatorskim zespole Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. Jego krakowski debiut miał miejsce w 1885 roku, kiedy wystąpił w roli Pomocnika Rejenta w sztuce „Lis w kurniku”. Po tym czasie występował w Krakowie aż do 1898 roku. W okresie od 1893 do 1896 roku pełnił także funkcję reżysera w krakowskim teatrze.

Po zakończeniu swojej kariery w Krakowie, od 13 września 1898 roku, rozpoczął pracę w Warszawskich Teatrach Rządowych jako aktor i reżyser, a w latach 1905-1907 oraz 1908-1914 wracał do tej roli. Po I wojnie światowej występował oraz reżyserował w Teatrach Miejskich, a od 1924 roku był związany z Narodowym Teatrem w Warszawie.

Józef Śliwicki był również nauczycielem. W latach 1909-1915 uczył w Szkole Aplikacyjnej, a od 1910 do 1914 roku prowadził Klasy Dramatyczną przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. Później, od 1916 do 1921 roku, uczył w Warszawskiej Szkole Dramatycznej, a następnie od 1921 roku w Państwowej Szkole Dramatycznej w Warszawie. W 1906 roku objął stanowisko prezesa Kasy Pożyczkowo-Wkładowej Artystów WTR oraz w 1919 roku został honorowym prezesem Związku Artystów Scen Polskich (ZASP), a swoją funkcję pełnił również w latach 1921-1924, 1926-1929 oraz 1933-1939.

Jego dorobek artystyczny obejmował aż 644 ról, w tym:

• Romea w „Romeo i Julii” Williama Szekspira,
• tytułową rolę w „Makbecie” Williama Szekspira,
• Filona w „Balladynie” Juliusza Słowackiego,
• Zbigniewa w „Mazepie” Juliusza Słowackiego,
• tytułową rolę w „Fantazym” Juliusza Słowackiego,
• Szczęsnego w „Horsztyńskim” Juliusza Słowackiego,
• Albina w „Ślubach panieńskich” Aleksandra Fredry,
• Birbanckiego w „Dożywociu” Aleksandra Fredry,
• Lubomira w „Panu Geldhabie” Aleksandra Fredry,
• Biskupa w „Bolesławie Śmiałym” Stanisława Wyspiańskiego,
• tytułową rolę w „Kościuszce pod Racławicami” Władysława Ludwika Anczyca,
• tytułową rolę w „Don Carlosie” Friedricha Schillera,
• Mortimera w „Maria Stuart” Friedricha Schillera,
• Mistrza Henryka w „Dzwonie zatopionym” Gerharta Hauptmanna,
• Gottwalda w „Hanusi” Gerharta Hauptmanna.

Był aktorem inteligentnym, sumiennym i pracowitym. Jako działacz w znacznym stopniu przyczynił się do podniesienia społecznej reputacji polskiego aktora. Za swoje zasługi został nagrodzony tytułami członka zasłużonego i honorowego, a od 1919 także honorowego prezesa ZASP.

Na zakończenie, Józef Śliwicki spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera PPRK-1-39).

Filmografia

Filmografia Józefa Śliwickiego to zbiór dzieł, które znacząco przyczyniły się do polskiego kina. Poniżej znajduje się lista jego najważniejszych ról oraz projektów, w których brał udział. Zobaczmy najważniejsze z nich.

• 1912 – Krwawa dola,
• 1921 – Na jasnym brzegu, w roli malarza Świrski,
• 1922 – Strzał, jako dyrektor Groński,
• 1923 – Tajemnica przystanku tramwajowego,
• 1923 – Niewolnica miłości,
• 1924 – Miłość przez ogień i krew, w roli weterana z 1863 roku,
• 1926 – O czym się nie myśli,
• 1926 – Trędowata, jako hrabia Barski,
• 1927 – Uśmiech losu, w roli adwokata Szamockiego,
• 1927 – Ziemia obiecana, jako bankier Zucker,
• 1928 – Pan Tadeusz, w roli stolnika,
• 1934 – Przeor Kordecki – obrońca Częstochowy, jako Jan II Kazimierz,
• 1936 – Bolek i Lolek,
• 1938 – Profesor Wilczur, w roli prezesa.

Każda z wymienionych produkcji ukazuje talent i różnorodność dokonania artysty, który potrafił wcielać się w różnorodne postacie na ekranie.

Ordery i odznaczenia

Józef Śliwicki został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w rozwój kraju oraz osiągnięciach w dziedzinie nauki i kultury. Oto lista jego wyróżnień:

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 10 listopada 1938,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 2 maja 1924,
• Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany 10 listopada 1933,
• Złoty Wawrzyn Akademicki, przyznany 7 listopada 1936.

---

Oceń: Józef Śliwicki

---