Maryla Weinles-Chaykin

---

Życiorys

Maryla Weinles-Chaykin przyszła na świat w Warszawie w roku 1900. Była córką utalentowanego artysty, malarza Jakuba Weinlesa, oraz pianistki Łucji, z domu Kaufman. Jej życie toczyło się w artystycznym środowisku, a młodsza o siedem lat siostra, Franciszka Themerson, także zabłysnęła jako twórczyni.

Dzięki wpływom matki i ojca Maryla wykazywała talent zarówno do muzyki, jak i rysunku. Swoich uczniów uczyła grać na fortepianie, a w wolnych chwilach oddawała się twórczości plastycznej. Jej siostra, Franciszka, z sentymentem wspominała radosne chwile dzieciństwa ze swoją siostrą:

„Jako dziecko cały czas poświęcała na pokrywanie każdej czystej kartki papieru w domu setkami rysunków. Pamiętam wyraźnie obrazek przedstawiający konie na cyrkowej arenie, który narysowała na obrusie w jadalni. Tańczące konie narysowane granatowym atramentem, który ku zmartwieniu naszej służącej, nie chciał zejść w praniu.”

Przed wybuchem II wojny światowej Maryla była aktywna jako ilustratorka w czasopismach dziecięcych, takich jak „Małe pisemko”, „Żywe literki” oraz „Tygodnik ilustrowany dla dzieci młodzieży”. W momencie, gdy rozpoczęła się wojna, musiała opuścić swoje mieszkanie przy ulicy Piusa XI 25 lok. 12 i wyruszyć w stronę getta warszawskiego. Razem z matką Łucją i córką Jasią osiedliły się przy ulicy Śliskiej 7 m. 10.

Kilka dni przed wielką deportacją w lipcu 1942 roku, Maryla zdołała pomóc w wydostaniu Jasi do Otwocka, gdzie dziewczynka znalazła się pod opieką. Niestety, ona sama, tak jak 75% mieszkańców getta, została zabrana i straciła życie w obozie zagłady w Treblince w 1942 roku.

W czasie pobytu w getcie, Maryla wymieniała korespondencję z swoją siostrą Franciszką, która przebywała najpierw we Francji, a später osiedliła się w Anglii. Ich wymiana wiadomości trwała aż dwa i pół roku, co pozwoliło na spisanie wspomnień przez córkę Maryli, Jasię Reichard, w publikacji pod tytułem 15 journeys: Warsaw to London, wydanej w 2012 roku.

Wszystkie listy, jakie Maryla wysyłała do rodziny, w tym również kilka adresowanych do artystki Teresy Żarnowerówny, która wówczas mieszkała w Lizbonie i pośredniczyła w przekazywaniu wiadomości do Stefana Themersonów we Francji i Anglii, były świadectwem międzyludzkich więzi w trudnych czasach.

Maryla była żoną Seweryna Chaykina, inżyniera architekta, z którym miała córkę Jasię Reichardt. Ich historia, mimo tragicznego końca, wpisuje się w bogate tradycje artystyczne i ludzkie relacje przedwojennej Polski.

Wybrana twórczość

W twórczości Maryli Weinles-Chaykin można wyróżnić istotne osiągnięcia, szczególnie w dziedzinie ilustracji. Oto niektóre z nich:

• praca nad ilustracją na okładce magazynu dziecięcego Małe pisemko, numer 42, wydanym w Warszawie, z dnia 18.10.1930 – autorstwa Maryli Chaykin,
• ilustracja na okładce czasopisma Tygodnik ilustrowany dla dzieci i młodzieży, numer 33, Warszawa, z dnia 15.04.1931 – Maryla Chaykin.

---

Oceń: Maryla Weinles-Chaykin

---