Wanda Grodzieńska

Kultura i sztuka

Wanda Grodzieńska to postać niezwykle istotna w polskiej kulturze literackiej. Urodziła się 3 sierpnia 1906 roku w Warszawie, a swoje życie zakończyła 3 lipca 1966 roku, również tam. Była utalentowaną poetką, prozaikiem oraz krytykiem literatury dla dzieci, co czyni ją wieloaspektową twórczynią. Praca Grodzieńskiej jako tłumaczki również zasługuje na szczególne wyróżnienie, ponieważ wniosła nowe wartości do polskiego języka literackiego.

Twórczość Grodzieńskiej na przestrzeni lat obejmowała różne gatunki literackie, w tym poezję i prozę, a jej krytyczne spojrzenie na literaturę dziecięcą miał wpływ na rozwój tego gatunku w Polsce.

Życiorys

Wanda Grodzieńska przyszła na świat w rodzinie Jana, który urodził się w 1870 roku, oraz Róży z d. Teszner, urodzonej w 1875 roku. Miała rodzoną siostrę Janinę, która żyła w latach 1900–1975. W latach 1927–1934 kształciła się na filologii polskiej na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie stała się członkiem Koła Polonistów Słuchaczów. Jej debiut prozatorski miał miejsce w 1935 roku, kiedy to jej twórczość zagościła na łamach czasopisma „Płomyczek”.

W okresie od 1945 do 1955 roku pełniła funkcję redaktorki w „Świerszczyku”, a także w późniejszych latach dostarczała do tego czasopisma opowiadania, wiersze oraz bajki, zarówno własnego autorstwa, jak i tłumaczenia. Znana jest z wielu zbiorów poezji skierowanych do dzieci, a także z książki przedstawiającej biograficzne opowieści o Adamie Mickiewiczu.

19 stycznia 1955 roku, na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, uhonorowano ją Medalem 10-lecia Polski Ludowej. Dnia 2 sierpnia 1930 roku połączyła swoje życie z poetą oraz tłumaczem Sewerynem Pollakiem, z którym doczekała się córki o imieniu Joanna, również poetki.

Wanda Grodzieńska odeszła z tego świata w Warszawie i została pochowana na cmentarzu ewangelicko-augsburskim (aleja 38, grób 14a), pozostawiając po sobie ważny ślad w polskiej literaturze dziecięcej oraz w polskiej kulturze.

Publikacje

Wanda Grodzieńska ma na swoim koncie liczne publikacje, które zdobyły uznanie wśród młodych czytelników. Poniżej przedstawiamy zbiór jej najważniejszych dzieł:

  • Najprawdziwsza bajka (Czytelnik, 1945),
  • Były sobie koty dwa (Czytelnik, 1948),
  • Kimsobo podróżnik (Nasza Księgarnia, 1949),
  • O ślimaku co szukał wiosny (Czytelnik, 1949),
  • Maszynowe wróżki (Nasza Księgarnia, 1952),
  • Świerszczyk Iskierki (Nasza Księgarnia, 1952),
  • Kot Bazyli (Nasza Księgarnia, 1954),
  • Kolorowe bajki (Nasza Księgarnia, 1955),
  • Dziwne dziwy się plotą (Nasza Księgarnia, 1958),
  • Pomocnicy z bajki (Nasza Księgarnia, 1958),
  • Ralf (Nasza Księgarnia, 1961),
  • Turligroszek (Nasza Księgarnia, 1961),
  • Wesołe okienka (Nasza Księgarnia, 1961),
  • Bajka o dzielnym żołnierzyku (Nasza Księgarnia, 1962),
  • Leśne jagody (Nasza Księgarnia, 1962),
  • Dziwna historia o Pra-Prawnukach (Nasza Księgarnia, 1964),
  • Leśny karnawał (Ruch, 1964),
  • O Ptysiu i jego braciszkach (Ruch, 1964),
  • Przygody Reksa-Kleksa (Nasza Księgarnia, 1966),
  • Dziwne przygody kota Bazylego (Nasza Księgarnia, 1966),
  • Śladami poety (Nasza Księgarnia, 1966),
  • Dziwne zdarzenie (Nasza Księgarnia, 1968),
  • Świerszczowa muzyka (Nasza Księgarnia, 1969),
  • Studia z historii literatury dla dzieci i młodzieży (Nasza Księgarnia, 1971).

Przypisy

  1. Wanda Grodzieńska i jej twórczość poetycka dla dzieci przedszkolnych, literatura dla dzieci, książki dla dzieci [online], Przedszkola.edu.pl, 21.03.2023 r. [dostęp 21.12.2023 r.]
  2. Agata Szulc-Woźniak. Wydobywając (żydowskość) Seweryna Pollaka. „Narracje o Zagładzie”. Nr 5, s. 209, 2019 r. Poznań: Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. ISSN 2451-2133. [dostęp 21.12.2023 r.]
  3. Baza osób polskich: Grodzieńska, Wanda [online], baza-nazwisk.de [dostęp 21.12.2023 r.]
  4. Wanda Grodzieńska [online], ancestors.familysearch.org [dostęp 21.12.2023 r.]
  5. JadwigaJ. Czachowska, AlicjaA. Szałagan, Współcześni polscy pisarze i badacze literatury, t. 3, G - J, 1994 r., s. 154 [dostęp 18.12.2023 r.]
  6. BeataB. Orłowska, Wanda Grodzieńska i jej twórczość poetycka dla dzieci przedszkolnych, literatura dla dzieci, książki dla dzieci [online], Przedszkola.edu.pl, [2012 r.] [dostęp 19.02.2023 r.]
  7. Bibliografia, [w:] BogumiłaB. Staniów, Tropy II wojny światowej na łamach czasopism dla dzieci najmłodszych w Polsce Ludowej (1945–1989), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia”, 19 (0), 2021 r., s. 345, DOI: 10.24917/20811861.19.20, ISSN 2300-3057 [dostęp 19.02.2023 r.]
  8. Wanda Grodzieńska [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 19.02.2023 r.]
  9. GRODZIEŃSKA WANDA krypt. W.G, [w:] Polska Bibliografia Literacka za rok 1959, StefanS. Vrtel-Wierczyński (oprac.), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1964 r., s. 100 [dostęp 19.02.2023 r.]
  10. WandaW. Grodzieńska, Świerszczyk - tygodnik dla najmłodszych. Rok 1961 - Nr 1, 2, 4, 5, 7, 8, 9, 12, 13, 16, 21, 25, 28, 32, 34, 43, 48, 49, 52; Rok 1962 - Nr 1, 5, 7, 19, 21, 22, 26, 27, 28, 29, 32, 36, 43, 45, 50; Rok 1963 - Nr 6, 10, 13, 16, 18, 24, 30, 33, 34, 41, 45, 50, 1961–1963 r.
  11. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wymieniona jako Grodzieńska-Pollak Wanda.
  12. śp. Wanda Grodzieńska

Oceń: Wanda Grodzieńska

★★★★★
Średnia ocena:4.54 Liczba ocen:8