Jan Władysław Lemański

---

Życiorys

Jan Władysław Lemański przyszedł na świat 24 czerwca 1897 roku. Jego rodzicami byli Wincenty Lemański (1862–1917), który pełnił rolę adwokata oraz obrońcy w procesach politycznych w latach 1905–1907, działając również w polityce jako członek Polskiego Zjednoczenia Postępowego, oraz Eugenia z domu Kozłowska h. Boleścic (1860–1926), wnuczka znanego Fortunata Saryusz-Wolskiego. W przededniu I wojny światowej ukończył gimnazjum, co stanowiło fundament jego późniejszych działań.

W momencie, gdy rozpoczęła się I wojna światowa, zdecydował się wstąpić do Legionów Polskich. Jako starszy ułan pełnił swoją służbę w 4. szwadronie 1 pułku ułanów. Niestety, 3 lipca 1916 roku doświadczył rany w bitwie pod Optową, co wpłynęło na jego dalszą karierę wojskową.

Po uzyskaniu przez Polskę niepodległości, Lemański został przyjęty do Wojska Polskiego. Jego osobisty wkład w Wojnie polsko-bolszewickiej był znaczący. W dniu 19 stycznia 1921 roku zyskał zatwierdzenie w stopniu porucznika z datą 1 kwietnia 1920 roku, w ramach grupy oficerów byłych Legionów Polskich, co otworzyło przed nim nowe możliwości. W 1921 roku pracował jako pomocnik attaché wojskowego w Helsinkach, pozostając jednocześnie oficerem 3 pułku ułanów z Tarnowskich Gór.

Następnie, 3 maja 1922 roku, został formalnie zweryfikowany w stopniu porucznika, z wyznaczoną datą starszeństwa na 1 czerwca 1919 roku oraz 448. lokatą w korpusie oficerów jazdy. W 1923 roku znów objął funkcję pomocnika attaché wojskowego, tym razem w Rydze, gdzie współpracował z kmdr. por. Bohdanem Jarocińskim. Po powrocie do kraju kontynuował służbę w swoich jednostkach macierzystych.

Dnia 5 listopada 1928 roku, decyzją władz wojskowych, przeniesiono go do 11 pułku Ułanów Legionowych, stacjonującego w Ciechanowie. Z dniem 3 lutego 1931 roku otrzymał przydział do pięciomiesięcznego kursu obserwatorów lotniczych dla oficerów, który odbył się w Centrum Wyszkolenia Lotniczego w Dęblinie. Wspólnie z nim brał w nim udział jego kolega, porucznik Józef Kuropieska. W swoich wspomnieniach Lemański zauważył, że jego brak awansu był związany z jego poglądami politycznymi, z przekonaniami monarchistycznymi oraz jego zaangażowaniem w próby restytucji monarchii w Polsce.

W dniu 23 marca 1932 roku Lemański został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie, gdzie objął stanowisko oficera ordynansowego. Z kolei 11 kwietnia 1933 roku zasilono go w szeregi 14 pułku Ułanów Jazłowieckich, z siedzibą we Lwowie. 30 marca 1934 roku znalazł się w trudnej sytuacji, bowiem został zwolniony z zajmowanego stanowiska, a jego status podporządkowania wojskowego został zawieszony. W rezultacie, od 31 lipca 1934 roku, przeszedł w stan spoczynku.

W okresie II wojny światowej angażował się w działania w Armii Krajowej. Był aktywnym członkiem organizacji o nazwie Organizacja Wojskowa – Zbrojne Pogotowie Narodu „Miecz i Pług”. Wziął czynny udział w powstaniu warszawskim, walcząc w szeregach Grupy Warszawa „Północ”, Zgrupowania „Sienkiewicz” oraz Zgrupowania „Kuba-Sosna”. Niestety, zginął tragicznie od wybuchu bomby 20 sierpnia 1944 roku, a jego miejsce pochówku znajduje się na ul. Długiej 15, mogiła 13. Po dokonaniu ekshumacji, spoczął ostatecznie na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w kwaterze B 8-2-1.

Ordery i odznaczenia

Jan Władysław Lemański, jako postać o znaczącym wkładzie w historię, otrzymał wiele wyróżnień w uznaniu jego zasług.

Wśród najważniejszych odznaczeń, które otrzymał, znajdują się:

• Krzyż Niepodległości przyznany 12 maja 1931,
• Krzyż Walecznych,
• Kawaler Orderu Białej Róży Finlandii,

Upamiętnienie

Warto zaznaczyć, że Mur Pamięci znajdujący się przy Muzeum Powstania Warszawskiego odgrywa istotną rolę w upamiętnieniu ważnych wydarzeń historycznych. Obiekt ten, oznaczony jako Kolumna: 193, znajduje się w miejscu numer 35, co czyni go rozpoznawalnym punktem na mapie Warszawy.

Rodzina

Rodzina Jan Władysław Lemański składała się z kilku znaczących postaci, które miały wpływ na jego życie oraz osiągnięcia.

• Jadwiga z d. Loikasek (1914-1994) – żona,
• Mirosław Lemański (1892-1920) – student prawa Uniwersytetu Warszawskiego, porucznik W.P. – brat,
• Helena Domańska z d. Choynowska (1885-1944) – przyrodnia siostra,
• Piotr Choynowski (1885-1935), pisarz – brat przyrodni,
• Jan Lemański (1866-1933), poeta, satyryk i bajkopisarz okresu Młodej Polski – stryj.

---

Oceń: Jan Władysław Lemański

---