Jan Maciej Hipolit Szwarce, znany również jako Schwartz, urodził się w 1811 roku w Warszawie, gdzie spędził znaczną część swojego życia. Jako przedsiębiorca oraz malarz amator, jego działalność artystyczna i biznesowa miała wpływ na życie kulturalne tego okresu.
Szwarce zmarł 4 listopada 1884 roku w swoim rodzinnym mieście, Warszawie, pozostawiając po sobie ślad zarówno w sferze gospodarczej, jak i artystycznej. Jego pasje i osiągnięcia zasługują na szczegółowe przedstawienie, aby ukazać bogaty dorobek tej ciekawej postaci historycznej.
Zarys biografii
Jan Maciej Hipolit Szwarce był postacią wywodzącą się z niemieckiej rodziny, która przez kilka pokoleń osiedliła się w Warszawie. Był synem znanego warszawskiego złotnika Jana Macieja oraz Anny Reginy z domu Gudatz. Po ukończeniu Liceum Warszawskiego około 1829 roku, zapisał się na nowo utworzony Instytut Politechniczny, jednak studia te przerwał w czasie powstania listopadowego, wstępując do artylerii powstańczej. Jako artylerzysta, uczestniczył w bitwie pod Grochowem, gdzie jego zaangażowanie miało znaczną wartość.
Po klęsce powstania, Szwarce emigrował do Francji, stając się jednym z założycieli rewolucyjnej organizacji polskiej, znanej jako Towarzystwo Literacko-Historyczne. Utrzymywał się z pracy w fabryce papieru w Appopay, z której skromnych zarobków chętnie dzielił się z innymi emigrantami, którzy nie mieli żadnych środków do życia. W okolicach roku 1840 przeniósł się do Algieru, gdzie zajął się handlem, a jednocześnie pełnił rolę korespondenta dla różnych francuskich czasopism. W tym czasie rodzinna fortuna w Warszawie została skonfiskowana przez rząd carski.
Jan powrócił do Polski w 1857 roku i objął dyrekcję w prywatnej fabryce papieru, która jednak szybko ogłosiła upadłość. Gdyby nie solidarność współwyznawców, zwłaszcza ewangelików, pozostałby bez środków do życia. Najpierw pracował u Karola Beyera w jego znanym zakładzie fotograficznym, gdzie pracował aż do sprzedaży firmy w 1864 roku. Następnie został zatrudniony w księgarni Gebethner i Wolff, gdzie pozostał aż do swojej emerytury.
W późniejszych latach jego życia, Jan Maciej Hipolit Szwarce zaczął malować akwarele, które zyskały uznanie. W 1883 roku, z okazji czterystulecia urodzin Marcina Lutra, przekazał warszawskiej ewangelickiej parafii pw. Św. Trójcy obraz ukazujący dom w Eisleben, gdzie urodził się reformator.
Nie założył rodziny. Jego bracia: Józef Jan (1805–1848), Feliks Jan (1807–1838) oraz Konstanty Edward (1817–1853), wszyscy absolwenci Liceum Warszawskiego, a także siostra Emilia Regina Heurich (1819–1905), byli aktywnymi uczestnikami ruchów niepodległościowych związanych z powstaniami narodowymi XIX wieku. Józef Jan w czasie powstania służył jako porucznik ułanów, a po klęsce wyemigrował do Francji, gdzie założył rodzinę, żeniąc się z panną Eckelt, siostrą kolegi szkolnego, Jana Eckelta. Jego syn, Bronisław Szwarce, kontynuował niepodległościowe tradycje rodziny. Emilia Regina była aktywną działaczką w obozie Czerwonych podczas Powstania Styczniowego. Feliks Jan, podobnie jak jego brat, służył w artylerii i odniósł rany w bitwie pod Grochowem; przed konfiskatą majątku prowadził rodzinną pracownię złotniczą. Trzynastoletni Konstanty Edward starał się dostać do Gwardii Honorowej gen. Chłopickiego, a następnie, będąc rówieśnikiem Władysława Bentkowskiego, brał udział w walkach jako nieoficjalny ochotnik.
Bracia Szwarce (oprócz Józefa) spoczywają w rodzinnym grobie na cmentarzu ewangelickim w Warszawie (Al. 4 nr 33).
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Siwers | Janusz Strachocki | Eldo | Izabella Barcińska | Katarzyna Kozyra | Jerzy Mazurczyk | Grzegorz Forysiak | Jerzy Machowski | Michał Bogdanowicz | Dariusz Twardoch | Wojciech Rutkowski (malarz) | Halina Birenbaum | Elżbieta Goetel | Joanna Keller-Michalik | Joanna Papuzińska | Natasza Urbańska | Barbara Bardzka | Stefan Modzelewski | Stanisława Stanisławska-Majdrowicz | Wiktor DyndoOceń: Jan Maciej Hipolit Szwarce