Irena Turnau


Irena Turnau, urodzona 7 marca 1925 roku w miejscowości Święte, to postać nieprzeciętna w świecie polskiej nauki. Jej życie i praca zamknęły się w niezwykłej karierze, która zakończyła się 2 sierpnia 2008 roku w Warszawie.

W swojej działalności Irena zyskała miano historyka kultury materialnej oraz specjalisty w zakresie etnografii. Była również socjologiem oraz profesorem doktor habilitowanym, co świadczy o jej wysokim dorobku naukowym i znaczącym wkładzie w rozwój polskiej humanistyki.

Życiorys

Irena Turnau była córką Stanisława Turnaua oraz Jadwigi ze Świeżyńskich. W latach 1943–1945 miała zaszczyt studiować na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich w Warszawie. Kontynuowała naukę na Uniwersytecie Jagiellońskim, osiągając dyplom w 1946 roku.

Za rozpoczęcie kariery zawodowej uznać można jej pracę jako asystentka w Zakładzie Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie, pod czujnym okiem profesora Pawła Rybickiego, przygotowała pracę doktorską na temat ludności współczesnego Wrocławia. W roku 1950, Irena Turnau podjęła pracę jako adiunkt w bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, a po trzech latach przeniosła się do Instytutu Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk (PAN).

W okresie 1954–1961 była adiunktem, następnie w latach 1961–1971 pełniła funkcję docenta, a od 1971 roku otrzymała tytuł profesora. Jednocześnie była również zaangażowana w działalność Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, gdzie kierowała Pracownią Ikonograficzną oraz Zakładem Dokumentacji. Habilitację uzyskała na podstawie pracy pt. „Zmiany w wytwórczości tekstylno-odzieżowej na ziemiach środkowej Polski w XVIII wieku”, w wyniku uchwały z 27 kwietnia 1961 roku.

Irena Turnau miała znaczącą rolę w Radach Naukowych Instytutu Archeologii i Etnologii PAN oraz Instytutu Nauki i Techniki PAN. Była również współzałożycielką i aktywnym członkiem Klubu Kostiumologii i Tkaniny Artystycznej Stowarzyszenia Historyków Sztuki.

Wylesione jej badania obejmowały **historię światowego włókiennictwa i ubiorów**. Irena prowadziła głębokie analizy dotyczące historii polskiego skórnictwa, przeszłości odzieży mieszczańskiej Warszawy oraz mniejszych miejscowości w Wielkopolsce. Dodatkowo badała również historię polskiego i europejskiego włókiennictwa, ewolucję różnych technik garbarskich w okresie XVI–XVIII wieku, a także zwracała szczególną uwagę na kulturę materialną oraz obyczaje dawnych mieszkańców polskich miast.

Ostatecznie Irena Turnau spoczęła na cmentarzu w Gołąbkach, położonym w warszawskiej dzielnicy Ursus.

Publikacje

Irena Turnau jest autorką wielu znaczących prac naukowych, które analizują różnorodne aspekty związane z historią włókiennictwa i mody. Poniżej przedstawiamy niektóre z jej publikacji:

  • 1962: Zmiany w polskiej produkcji włókienniczej XVIII wieku,
  • 1967: Odzież mieszczaństwa warszawskiego w XVIII wieku,
  • 1968: Kultura materialna oświecenia w rycinach Daniela Chodowieckiego,
  • 1975: Garbartwo na ziemiach polskich w XVI–XVIII wieku,
  • 1975: Skórnictwo odzieżowe w Polsce XVI–XVIII wieku,
  • 1979: Historia dziewiarstwa europejskiego do początku XIX wieku,
  • 1984: Moda i technika włókiennicza w Europie od XVI do XVIII wieku,
  • 1987: Historia europejskiego włókiennictwa odzieżowego od XIII do XVIII wieku,
  • 1991: History of dress in Central and Eastern Europe from the sixteenth to the eighteenth century,
  • 1991: History of knitting before mass production,
  • 1991: Ubiór narodowy w dawnej Rzeczypospolitej,
  • 1999: Słownik ubiorów. Tkaniny, wyroby pozatkackie, skóry, broń i klejnoty oraz barwy znane w Polsce od średniowiecza do początku XIX w.

Każda z tych prac wnosi istotny wkład w nasze zrozumienie ewolucji mody i włókiennictwa w Polsce oraz Europie.

Przypisy

  1. Irena Turnau, biografia, Otwórz Książkę
  2. Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego, Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1959–1961, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962, s. 42.
  3. Informator Biograficzny Kto jest kim w Polsce, s. 1377. Wyd. Interpress Warszawa 1989, ISBN 83-223-2491-X
  4. Dane biograficzne w serwisie Sejm Wielki

Oceń: Irena Turnau

Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:18