Teresa Iżewska, urodzona 8 kwietnia 1933 roku w Warszawie, była wybitną osobowością w świecie polskiego teatru i kina.
Niestety, jej życie zakończyło się przedwcześnie, gdy zmarła 26 sierpnia 1982 roku w Gdańsku.
W swojej karierze aktorskiej zdobyła uznanie zarówno na dużym ekranie, jak i na teatralnych deskach, pozostawiając po sobie trwały ślad w polskiej kulturze.
Życiorys
Teresa Iżewska rozpoczęła swoją edukacyjną przygodę w Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w 1952 roku zapisała się na wydział matematyki, fizyki i chemii. Niestety, nie ukończyła tych studiów. W 1957 roku zdobyła dyplom na Wydziale Aktorskim warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej, co otworzyło jej drzwi do świata aktorstwa.
W latach 1958–1963 miała okazję występować w Teatrze Dramatycznym we Wrocławiu, gdzie nawiązała wiele cennych kontaktów i zdobyła doświadczenie. Następnie przeniosła się do Krakowa, gdzie do 1964 roku grała w Teatrze Ludowym. Po tej dacie związała się na stałe z gdańskim Teatrem Wybrzeże, gdzie jej talent mógł się rozwijać w pełni.
Debiutowała filmowo w dziele Andrzeja Wajdy, zatytułowanym „Kanał”, które miało premierę w 1957 roku. Rolą Stokrotki zdobyła ogromną popularność i nominację do prestiżowej nagrody BAFTY w 1959 roku za najlepszy debiut filmowy. Jej występ na 10. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes przyniósł jej znaczną uwagę oraz zaproszenia do pracy za granicą.
Była znana ze swoich wielu ról w polskich filmach, w których często odgrywała postacie uwodzicielek i kusicielek, przyciągając wzrok widzów swoimi charyzmatycznymi występami. Niestety, jej kariera natrafiła na przeszkody, gdy niefortunna wypowiedź na temat niskich zarobków polskich aktorów doprowadziła do braku zgody władz PRL na jej wyjazdy zagraniczne.
Tragicznie zmarła 26 sierpnia 1982 roku. Wstępne doniesienia wskazują na to, że przyczyną zgonu mogło być samobójstwo. Teresa Iżewska spoczęła na cmentarzu Łostowickim w Gdańsku, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w polskiej kulturze i kinie.
Życie osobiste
Teresa Iżewska była kobietą, której życie osobiste obfitowało w różnorodne doświadczenia. W ciągu swojego życia trzykrotnie wchodziła w związek małżeński. Jej pierwszym mężem, z którym związała się uczuciowo, był śpiewak Andrzej Wincior. Po nim, jej serce zdobył reżyser Piotr Paradowski. Ostatnim mężem artystki okazał się aktor, Zbigniew Grochal. Po zakończeniu tego związku, jej partnerem był Janusz Burza. Z pierwszego małżeństwa na świat przyszła jej córka, Ewa Zabawę-Dmitruk.
Filmografia
Filmografia Teresy Iżewskiej prezentuje bogaty dorobek jej kariery aktorskiej, w której wcielała się w różnorodne postacie. Poniżej znajdują się tytuły filmów oraz role, jakie odegrała:
- Kanał (1957) jako Stokrotka,
- Rancho Texas (1958) jako Walentyna,
- Baza ludzi umarłych (1958) jako Wanda Zabawa,
- Nafta (1961) jako Baśka,
- Spotkanie w Bajce (1962) jako śpiewaczka Ewa,
- Rozwodów nie będzie (1963) jako właścicielka biura matrymonialnego,
- Kryptonim Nektar (1963) jako zakonnica kupująca „Film” w kiosku (niewymieniona w czołówce),
- Mansarda (1963) jako Izabella,
- Znaki na drodze (niewymieniona w czołówce, 1969),
- Podróż za jeden uśmiech (1971) jako „Benia” Fąferska, matka „Dudusia” (odc. 7),
- Podróż za jeden uśmiech (1972) jako „Benia” Fąferska, matka „Dudusia” (niewymieniona w czołówce),
- Odwet (1982) jako uczestniczka zjazdu.
Każda z wymienionych ról przyczyniła się do jej uznania w polskiej kinematografii.
Przypisy
- NataliaN. Jeziorek NataliaN., Po debiucie u Wajdy Cannes było jej. Monroe zapraszała ją do Hollywood, ale władze PRL nie wybaczyły udzielonego wywiadu [online], plotek.pl, 06.04.2021 r. [dostęp 06.04.2021 r.]
- Teresa Iżewska: Powiedziała za wiele, straciła wszystko [online], film.interia.pl [dostęp 06.04.2021 r.]
- Teresa Iżewska i Władysław Sheybal. Zapomniane gwiazdy "Kanału" Andrzeja Wajdy [online], film.wp.pl, 20.04.2017 r. [dostęp 06.04.2021 r.]
- BAFTA Awards: Film - Most Promising Newcomer To Film in 1959 [online], awards.bafta.org [dostęp 06.04.2021 r.]
- „Życie na Gorąco” nr 32, 07.08.2014 r., s. 30-31.
- „Życie na Gorąco” nr 27, 03.07.2014 r., s. 35.
- TP: Teresa Iżewska – wszystko mogło potoczyć się inaczej. [w:] Dramaty Gwiazd [online]. [dostęp 24.09.2016 r.]
- Teresa Iżewska: Ciemna strona kobiecości [online], film.interia.pl [dostęp 06.04.2021 r.]
- Teresa Iżewska nie żyje. „Dziennik Bałtycki”. 30.08.1982 r., s. 2, 5.
- Wirtualna Polska, Teresa Iżewska: Zapomniana Stokrotka z Kanału.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Anna Potocka (1779–1867) | Maria Strzelecka | Lech Pijanowski | Andrzej Cempel-Grott | Jerzy Erdman | Ryszard Ostałowski | Katarzyna Górna | Michał Pluciński | Mieczysław Krawicz | Marian Dąbrowski (aktor) | Zofia Mellerowa | Michał Kłobukowski | Pola Dwurnik | Sandra Samos | Diana Blumenfeld | Edward Wittig | Dariusz Jabłoński (reżyser) | Marian Glinka | Henryk Stażewski | Stefan SutkowskiOceń: Teresa Iżewska