Artur Jerzy Spitzbarth


Artur Jerzy Spitzbarth to postać, która zapisała się w historii Polski zarówno jako utalentowany architekt, jak i ofiara tragicznych wydarzeń II wojny światowej. Urodził się 21 sierpnia 1891 roku w Warszawie, gdzie rozpoczął swoją edukację oraz karierę zawodową. Jako porucznik artylerii rezerwy Wojska Polskiego, brał udział w ważnych wydarzeniach wojskowych, które miały miejsce w jego czasach.

Niestety, jego życie zostało brutalnie przerwane w wiośnie 1940 roku w Charkowie, kiedy to stał się jedną z wielu ofiar zbrodni katyńskiej. To dramatyczne zakończenie jego życia przypomina nam o mrocznych momentach w polskiej historii, które nie mogą zostać zapomniane.

Życiorys

Artur Jerzy Spitzbarth był synem architekta Artura Ottona Spitzbartha oraz Aleksandry z Dunin-Borkowskich. Swoje dzieciństwo spędził w domu przy ul. Foksal 15 w Warszawie. Po ukończeniu gimnazjum męskiego, podjął decyzję o wyjeździe do Lwowa, gdzie rozpoczął studia na miejscowej Politechnice, koncentrując się na Wydziale Mechanicznym. Jego edukacja kontynuowana była w Zurychu, gdzie zapisał się na kierunek architektura.

W obu miastach, zarówno we Lwowie, jak i w Zurychu, był aktywnym członkiem Związku Strzeleckiego. W 1914 roku trafił do Krakowa, skąd 6 sierpnia 1914 roku wyruszył z Pierwszą Kompanią Kadrową, biorąc udział w walce 13 sierpnia 1914 roku w bitwie pod Brzegami. Później służył w 1. pułku piechoty Legionów, gdzie brał udział w bitwie pod Kostiuchówką. W listopadzie 1918 roku uczestniczył w rozbrajaniu niemieckich oddziałów w Warszawie.

25 września 1919 roku, jako podoficer byłych Legionów Polskich, otrzymał awans na podporucznika w artylerii, a podczas wojny polsko-bolszewickiej walczył w 8. pułku artylerii polowej. W 1921 roku został przeniesiony do rezerwy. Z kolei 8 stycznia 1924 roku jego stopień porucznika został zatwierdzony, z datą starszeństwa od 1 czerwca 1919 roku i lokatą 657 w korpusie oficerów rezerwy artylerii. Wówczas posiadał przydział w rezerwie do 8. pułku artylerii polowej w Płocku. W 1934 roku, jako oficer rezerwy, znajdował się w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III oraz miał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I.

Po zakończeniu służby wojskowej powrócił do Lwowa, gdzie kontynuował przerwane studia, które ukończył w 1927 roku, a następnie osiedlił się w Sulejówku. Na początku pracował jako konstruktor w Komisji Doświadczalnej Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, a następnie w Biurze Konstrukcyjnym Broni Pancernej w Warszawie. Po śmierci swojego ojca, Artura Ottona Spitzbartha, przejął prowadzone przez niego biuro architektoniczne, kontynuując zarówno jego projekty, jak i własne prace nad kamienicami oraz domami jednorodzinnymi.

W sierpniu 1939 roku, w wyniku mobilizacji, został przydzielony do 4 Batalionu Pancernego stacjonującego w Brześciu. Po inwazji ZSRR na Polskę w niejasnych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez NKWD w Charkowie i pochowany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach, gdzie od 17 czerwca 2000 roku znajduje się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Znany jest z figurowania na Liście Starobielskiej NKWD pod numerem 3718.

Artur był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Maria z Rudzińskich, z którą miał troje dzieci: Jana, Irenę oraz Marię. Jako wdowiec ożenił się ponownie z Heleną Borkowską, z którą miał córkę Zofię; niestety, druga żona zmarła niedługo po porodzie. Jego bratem był aktor Karol Spitzbarth, który korzystał z pseudonimu scenicznego Karol Benda.

Upamiętnienie

5 października 2007 roku, minister obrony narodowej Aleksander Szczygło podjął decyzję nr 439/MON, w wyniku której Artur Jerzy Spitzbarth otrzymał pośmiertnie awans na stopień kapitana. Uroczystość ogłoszenia tego awansu miała miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w ramach wydarzenia noszącego nazwę „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Przypisy

  1. Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
  2. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 115 [dostęp 13.10.2024 r.]
  3. Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
  4. Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 28.08.2024 r.]
  5. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 15.09.2023 r.]
  6. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
  7. Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. 507.
  8. Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. LXXIV.
  9. Rocznik Oficerski 1923, s. 851.
  10. Rocznik Oficerski 1923, s. 730.
  11. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 137, 821.
  12. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 93 z 25.10.1919 r., s. 2329.
  13. M.P. z 1933 r. nr 171, poz. 208.

Oceń: Artur Jerzy Spitzbarth

Średnia ocena:4.46 Liczba ocen:21