Helena Merenholc

---

Życiorys

Helena Merenholc przyszedł na świat jako córka Arje Mordki Merenholca oraz Gitli z Rozenblatów. W rodzinie miała pięcioro rodzeństwa, w tym Henryka, który zmarł w dzieciństwie w 1918 roku, Eugeniusza, prawnika który po wojnie rozpoczął pracę w „Polfie” w Jeleniej Górze, oraz Zenona, absolwenta chemii Politechniki Warszawskiej, który tragicznie zginął w 1941 roku na skutek donosu. Do jej rodzeństwa należały także Rebeka, która po wojnie emigrowała do Stanów Zjednoczonych, oraz Anna, urodzona 3 grudnia 1900 roku, studiująca chemię na Uniwersytecie Warszawskim w latach 1919-1925. Anna pracowała później w firmie farmaceutycznej AP Kowalski, aż do emigracji do Stanów Zjednoczonych w 1936 roku. W ich domu posługiwano się językiem polskim, co sprawiło, że dzieci nie znają jidysz.

Helena uczęszczała do gimnazjum Kochanowskiej, którego siedziba mieściła się przy ul. Złotej, a następnie zdecydowała się na koedukacyjną i eksperymentalną szkołę Felicji Buki przy ul. Orlej. Po ukończeniu nauki i zdaniu matury, podjęła studia z zakresu psychologii na Wolnej Wszechnicy Polskiej od 1926 do 1936 roku, a swoje praktyki odbyła w psychiatrycznym oddziale żydowskiego szpitala na Czystem.

Po zakończeniu studiów Helena rozpoczęła pracę w Poradni Pedologicznej Towarzystwa Przyjaciół Dzieci na ul. Elektoralnej, gdzie wykorzystała swoją wiedzę, a także była jedną z współpracownic Janusza Korczaka. Po wybuchu II wojny światowej, Helena została przesiedlona do getta warszawskiego, gdzie zaangażowała się w pracę w Centralnym Towarzystwie Opieki nad Sierotami i Dziećmi Opuszczonymi, znanym jako Centos, organizując kąciki dziecięce. W tym czasie współpracowała z Zofią Rosenblum-Szymańską, której pomagała w trudnych warunkach po opuszczeniu getta, gdy ta ukrywała się w domu sióstr w Ożarowie.

6 marca 1943 roku Helena zdołała przedostać się na stronę aryjską, gdzie uzyskała fałszywe dokumenty na nazwisko Stanisława Królikowska. Od 15 kwietnia tego samego roku ukrywała się wspólnie z Rachelą Auerbach w małym pokoju w kamienicy na rogu ulic Próżnej oraz Grzybowskiej. W tym czasie aktywnie angażowała się w działalność Rady Pomocy Żydom i pełniła funkcję łączniczki Żydowskiego Komitetu Narodowego. W trakcie powstania warszawskiego, około połowy sierpnia 1944 roku, znalazła się w obozie w Pruszkowie, z którego udało jej się uciec. Po tym incydencie zamieszkała w Piastowie, gdzie kontynuowała swoje akcje pomocowe.

Po zakończeniu II wojny światowej Helena pozostała w Polsce, a wkrótce objęła stanowisko w Polskim Radiu. Przez długi czas pełniła rolę kierownika literackiego Redakcji Audycji Dziecięcych. W tym okresie powróciła do swojego prawdziwego nazwiska. W Polskim Radiu pracowała nieprzerwanie do 13 grudnia 1981 roku, wyreżyserowała liczne przedstawienia i słuchowiska dla dzieci. Po 1976 roku miejsce spotkań działaczy Komitetu Obrony Robotników stało się jej mieszkanie przy ul. Nobla na Saskiej Kępie.

Helena Merenholc zmarła i została pochowana na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej, na kwaterze 9, uliczce 1.

---

Oceń: Helena Merenholc

---