Stefania Wilczyńska to postać, która zapisała się w historii jako znacząca polska pedagog oraz wychowawczyni. Urodziła się 26 maja 1886 roku w Warszawie, gdzie spędziła znaczną część swojego życia. Jej twórcza oraz społeczna działalność czyni ją bliską współpracowniczką Janusza Korczaka, który był nie tylko jej kolegą, ale również przewodnikiem w pedagogice.
Wilczyńska wniosła wiele do rozwoju polskiego wychowania dzieci, a jej pasja oraz zaangażowanie w opiekę nad młodzieżą jest godne pamięci. Niezwykle ważne jest, aby pamiętać o jej osiągnięciach i wkładzie w system edukacji, zejście na dalszy plan, analogicznie do jej tragicznego losu, który zakończył się 6 sierpnia 1942 roku w Treblince.
Życiorys
Stefania Wilczyńska przyszła na świat w rodzinie Juliana (Izaaka) Wilczyńskiego, który zmarł w 1911 roku, oraz Salomei z domu Walfisz, zmarłej w 1929 roku. Dorastała w polskiej rodzinie żydowskiego pochodzenia, co miało duży wpływ na jej późniejsze życie. Ukończyła pensję Jadwigi Sikorskiej w Warszawie, a następnie zdecydowała się na kształcenie w zakresie nauk przyrodniczych na Uniwersytecie w Liège w Belgii. Po zakończeniu studiów powróciła do Warszawy, gdzie rozpoczęła pracę, najpierw ochotniczo, w zaniedbanym przytułku dla żydowskich sierot.
Jako utalentowana organizatorka poprawiła sytuację w przytułku, co zaowocowało jej mianowaniem na kierowniczkę. Tam spotkała Janusza Korczaka, z którym nawiązała owocną współpracę, trwającą z przerwami aż do ich tragicznej śmierci w obozie zagłady w Treblince. Wraz z Korczakiem założyła Dom Sierot dla dzieci żydowskich w Warszawie, który funkcjonował w latach 1912–1942 przy ul. Krochmalnej 92. Później placówka została przeniesiona do getta na ul. Chłodną 33, a następnie na ul. Sienną 16, znaną również jako Śliska 9.
W czasie I wojny światowej oraz podczas podróży Korczaka do Palestyny w latach 1934 i 1936, Wilczyńska kierowała Domem Sierot. Sama również miała okazję odwiedzić Palestynę, a w planach miała wyjazd na Bliski Wschód. W sierpniu 1942 roku, w trakcie wielkiej akcji deportacyjnej w warszawskim getcie, została wywieziona do obozu zagłady w Treblince.
Symboliczna mogiła Stefanii znajduje się na grobie jej rodziców w alei głównej cmentarza żydowskiego przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 64, rząd 1). W maju 2013 roku grupa działaczy społecznych złożyła apel o uhonorowanie Stefanii Wilczyńskiej, proponując alejkę obok Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie.
W 2015 roku opublikowano biografię Pani Stefa, napisaną przez Magdalenę Kicińską nakładem Wydawnictwa Czarne.
Przypisy
- Pani Stefa [online], czarne.com.pl [dostęp 29.12.2018 r.]
- Czy Warszawa uhonoruje Stefanię Wilczyńską? APEL! [online], izrael.org.il [dostęp 26.11.2017 r.]
- Grób Salomei Wilczyńskiej w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
- Grób Juliana Wilczyńskiego w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
- Symboliczny grób Stefanii Wilczyńskiej w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
- M.P. z 1947 r. nr 103, poz. 685 „za wybitne zasługi na polu opieki nad dzieckiem”.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Paweł Wawrzyński | Eugeniusz Ilmurzyński | Jacek Gajewski (fizyk) | Alina Brodzka-Wald | Juliusz Wilhelm Brühl | Barbara Gwiazdowska | Marek Demiański | Hanna Geremek | Lucjan Böttcher | Paweł Sowiński (historyk) | Alicja Korcz | Jerzy Cynk | Andrzej Półtawski | Helena Merenholc | Barbara Poloczkowa | Barbara Jadwiga Groniowska | Halina Szczepanowska | Kazimierz Fajans | Andrzej Bogdan Jędraszko | Witold FilipowiczOceń: Stefania Wilczyńska