Halina Czarnocka, z domu Karpowicz, to postać, której życie i działalność wpisały się w historię Polski oraz zaangażowania społecznego. Urodziła się 26 lutego 1900 roku w stolicy – Warszawie, a jej dzieje związane są z różnorodnymi inicjatywami edukacyjnymi oraz społecznymi.
W swojego życie, które zakończyło się 24 kwietnia 1998 roku w Londynie, Czarnocka odegrała znaczącą rolę w polskim ruchu społecznym, będąc nie tylko działaczką, ale również inspirującą osobą dla wielu.
Życiorys
W 1923 roku Halina Czarnocka ukończyła Wyższą Szkołę Handlową w Warszawie, co otworzyło jej drogę do późniejszej działalności publicznej. Następnie osiedliła się w Krzemieńcu, gdzie zyskała uznanie jako radna miejska. Angażowała się w rozwój ruchu spółdzielczego oraz oświatowego, a także była współredaktorką lokalnej gazety „Życie Krzemienieckie”. W 1940 roku zaangażowała się w działalność Związku Walki Zbrojnej w okręgu Wilno, a w niedługim czasie dołączyła do Armii Krajowej, gdzie została awansowana do stopnia kapitana Wojska Polskiego.
Pełniła istotną rolę w sztabie gen. Tadeusza Pełczyńskiego, odpowiadając za szkolenie łączniczek, co było kluczowe dla sprawnej komunikacji wojskowej. Niestety, jej działalność zakończyła się aresztowaniem w 1943 roku, kiedy to została osadzona na Pawiaku. To, co nastąpiło później, było jeszcze bardziej dramatyczne: 13 maja 1943 roku trafiła do Auschwitz-Birkenau, a następnie do Bergen-Belsen.
Po wojnie, Halina Czarnocka zdecydowała się pozostać na emigracji, osiedlając się w Londynie. Tam podjęła ponownie pracę, włączając się w działalność Wydziału Historycznego Sztabu Głównego Armii Krajowej. Jako przewodnicząca Sekcji Kobiet Armii Krajowej byłych więźniarek, a od 1947 roku aż przez wiele lat kierowała archiwum Studium Polski Podziemnej. Z jej inicjatywy współredagowane zostało wydawnictwo „Armia Krajowa w dokumentach 1944–1945”, a także była aktywnym członkiem Komitetu Redakcyjnego oraz Sekretarzem Honorowym Zarządu. Halina Czarnocka uwieczniła swoje wspomnienia w książce pt. „Od Warszawy, przez Krzemieniec, do Londynu”.
Odznaczenia
Halina Czarnocka, jako osoba o niezwykłym dorobku, została uhonorowana wieloma prestiżowymi odznaczeniami za swoje zaangażowanie w działalność niepodległościową oraz społeczną. Wymienione wyróżnienia świadczą o jej wkładzie w obronę i pamięć o historii Polski.
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 11 547, przyznany 8 marca 1946 roku,
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, nadany za całokształt wieloletniej działalności niepodległościowej i społecznej oraz za pracę w Studium Polski Podziemnej, otrzymany 1 stycznia 1986 roku,
- Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”, przyznany przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Przypisy
- a b Wybór członków Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Polskie Towarzystwo Naukowe na Ojczyźnie s. 118. docplayer.pl. [dostęp 04.03.2017 r.]
- Tomasz Bakalarz "Kobiety odznaczone Orderem Virtuti Militari – biografie", Stankiewicze. [dostęp 19.03.2015 r.]
- a b c Słownik Biograficzny Kobiet Odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari. T. I (A–G). Toruń: Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie AK i Wojskowej Służby Polek”, 2004.
- Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 10, Nr 1 z 19.03.1986 r.
- Leon Wanat: Za murami Pawiaka. Warszawa: Książka i Wiedza, 1985, s. 356.
- Halina Czarnocka, biogram na stronie Instytutu Piłsudskiego
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Czesław Krassowski | Anna Przecławska | Witold Osiński | Teresa Kruszewska | Janusz Bieniak | Marian Wawrzeniecki | Stanisław Piątek | Adam Koss (chemik) | Wacław Sierpiński | Piotr Zalewski (1935–2020) | Bogumił Staniszewski | Jerzy Wojciech Borejsza | Barbara Filarska | Henryk Samsonowicz | Ewa Bulska | Zofia Reklewska-Braun | Czesław Znamierowski | Joanna Mantel-Niećko | Mirosław Nagielski | Witold KulaOceń: Halina Czarnocka