Czesław Znamierowski

---

Życiorys

Czesław Znamierowski rozpoczął swoją edukację, zdając maturę filologiczną w Jełatmie. Po ukończeniu szkoły średniej, podjął studia z zakresu filozofii na Uniwersytecie w Lipsku, gdzie uczestniczył w wykładach znanego filozofa Wilhelma Wundta. W 1907 roku ponownie odwiedził Lipsk, aby kontynuować swoje studia z filozofii oraz poszerzać wiedzę z matematyki i fizyki. W latach 1906–1907 studiował również na Uniwersytecie Petersburskim, gdzie zgłębiał filozofię i historię.

Rok 1909 przyniósł mu nowe wyzwanie w postaci studiów psychologicznych na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie, gdzie brał udział w seminarium prowadzonym przez Carla Stumpfa. W kolejnych latach rozwijał swoje zainteresowania na Uniwersytecie Monachijskim, stając się uczniem Hansa Corneliusa. W 1912 roku obronił pracę doktorską na Uniwersytecie Bazylejskim, w której badał pojęcie prawdy w pragmatyzmie.

Od 1914 roku Znamierowski rozpoczął pracę w szkołach średnich w Warszawie, gdzie także publikował przetłumaczone teksty dotyczące psychologii i etyki. W 1919 roku, dzięki wpływowi Antoniego Peretiatkowicza, zaczął interesować się teorią prawa i zapisał się na studia prawnicze na Uniwersytecie Poznańskim. W 1922 roku obronił w tej dziedzinie kolejną rozprawę doktorską zatytułowaną „Psychologistyczna teoria prawa”, w której skrytykował poglądy Leona Petrażyckiego.

W 1924 roku Znamierowski przeniósł się do Poznania, realizując rozprawę habilitacyjną, a w 1927 roku zdobył tytuł profesora nadzwyczajnego. W 1934 roku awansował na stanowisko profesora zwyczajnego. Jego praca obejmowała również działalność translatorską, dzięki czemu na język polski przetłumaczył istotne dzieła z obszaru prawa, filozofii, etyki oraz socjologii.

W czasie II wojny światowej ukrywał się w pałacu Zamojskich w Kozłówce, gdzie zaangażował się w tajne nauczanie. Po zakończeniu wojny wrócił do Poznania, gdzie ponownie objął kierownictwo Katedry Teorii Państwa i Prawa, którą prowadził do 1960 roku. Zajmował się również wykładami w Wyższej Szkole Handlowej w Łodzi i na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1948 roku został wybrany członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności.

Czesław Znamierowski był aktywnym uczestnikiem wielu towarzystw naukowych, w tym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Międzynarodowego Instytutu Filozofii Prawa i Socjologii Prawniczej. W dniu 6 grudnia 1965 roku Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu przyznał mu tytuł doktora honoris causa.

Ostatecznie, Czesław Znamierowski spoczął na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 178-6-10/11).

Dzieła

Oto wybór dzieł autorstwa Czesława Znamierowskiego, które mają istotne znaczenie dla rozwoju teorii prawa i nauki o państwie:

• Podstawowe pojęcia teorii prawa, cz. I. Układ prawny i norma prawna, Poznań–Warszawa–Toruń 1924,
• Elita i demokracja, Poznań 1928,
• Podstawowe pojęcia teorii prawa, cz. II. Prolegomena do nauki o państwie, Warszawa 1930,
• Wiadomości elementarne o państwie, Warszawa 1934,
• O naprawie studiów prawniczych, Warszawa 1938,
• Oceny i normy, Warszawa 1957,
• Wina i odpowiedzialność, Warszawa 1957,
• Zasady i kierunki etyki, Warszawa 1957,
• O małżeństwie, Warszawa 1958,
• Rozważania wstępne do nauki o moralności i prawie, Warszawa 1964,
• Szkoła prawa. Rozważania o państwie, Warszawa 1988,
• Elita, ustrój, demokracja. Pisma Wybrane, Warszawa 2001.

Przekłady (z jęz. angielskiego i łaciny)

W niniejszym zestawieniu przedstawiamy wybrane dzieła autorów z zakresu filozofii, ekonomii i logiki. Oto zróżnicowane pozycje, które oferują cenne wnioski i analizy. Wśród nich znajdują się:

• Thomas Hobbes – Lewiatan; Elementy filozofii,
• John Stuart Mill – System logiki dedukcyjnej i indukcyjnej,
• David Hume – Traktat o naturze ludzkiej,
• George Edward Moore – Zasady etyki,
• Alfred Marshall – Zasady ekonomiki,
• Bertrand Russell – Wstęp do filozofii matematyki.

---

Oceń: Czesław Znamierowski

---