Elżbieta Wassongowa

Kultura i sztuka

Elżbieta Ewelina Wassong, z domu Kon, urodziła się 9 czerwca 1908 roku w Warszawie, gdzie również zmarła 6 stycznia 2007 roku. Była znaną i cenioną polską tłumaczką literatury pięknej, jak również redaktorem książek.

Jej wkład w dziedzinie tłumaczeń literackich oraz edycji tekstów książkowych był nieoceniony, a prace, które zrealizowała, przyczyniły się do popularyzacji wielu ważnych dzieł w Polsce.

Życiorys

Elżbieta Wassongowa przyszła na świat w zasymilowanej rodzinie żydowskiej, będąc córką adwokata Henryka Kona (1868-1949) oraz Róży, z domu Wolanowskiej (1883-1932). W jej rodzinie zrodziły się jeszcze inne znane postacie, w tym prawniczka Irena Sawicka (1914-2004) oraz pisarz i reporter Lucjan Wolanowski (1920-2006), a także jej zmarłe rodzeństwo, siostra Julia (1912-1912). Patrząc wstecz na dzieje, warto zaznaczyć, że jej dziadkiem był lekarz Wilhelm Kohn (1831-1882), natomiast pradziadkiem przemysłowiec Majer Wolanowski (1844-1900), który zainicjował działalność warszawskiej Fabryki Śrub i Drutu.

W 1926 roku zakończyła edukację w warszawskim gimnazjum humanistycznym Janiny Tymińskiej. Następnie podjęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Instytucie Sztuk Plastycznych z siedzibą w Warszawie. W roku 1937 zamężna była z ekonomistą Kazimierzem Wassongiem (1901-1970). Po rozpoczęciu II wojny światowej przeniosła się na teren Łucka, a później do Lwowa. Zdarzenia historyczne zmusiły ją do opuszczenia rodzimych stron; 16 czerwca 1940 roku została wraz z mężem deportowana do Autonomicznej Maryjskiej Republiki (Karaczurino, koło Koźmodiemianska, Gornomarijskij Rejon, ZSRR).

Po zakończeniu wojny powróciła do Warszawy w sierpniu 1945 roku. Jej kariera zawodowa w stolicy wystartowała od grudnia 1945 do lipca 1950, kiedy to pracowała jako tłumacz w Agencji Robotniczej. Następnie pełniła rolę kierownika redakcji przekładów literatury pięknej w wydawnictwie MON (sierpień 1950-grudzień 1962) i na koniec zasiadała jako starszy redaktor w wydawnictwie „Czytelnik” (Warszawa, grudzień 1962-wrzesień 1969).

Była utalentowaną tłumaczką, specjalizującą się w literaturze rosyjskiej i radzieckiej, przekładając między innymi prace F. Abramowa, W. Briusowa, G. Demykina, W. Siomina, a także klasyków francuskiej literatury takich jak A. Vallentin, G. de Staël, Jean d’Ormesson czy François Timoleon de Choisy. Jej osiągnięcia literackie zostały docenione, stąd też zasiadała w Związku Literatów Polskich (1970-1983) oraz w Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich (1989-2007).

Elżbieta Wassongowa spędziła swoje życie w Warszawie i spoczywa w pokoju wiecznym na cmentarzu żydowskim, znajdującym się przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 2, uliczka 1). Zmarła 11 stycznia 2007 roku, pozostawiając po sobie trwały ślad w polskim świecie literackim.

Przekłady (wybór)

Przedstawiamy interesujący wybór prac przetłumaczonych przez Elżbietę Wassongową, które ukazały się w różnych latach i wydawnictwach.

  • Order „Sławy” (MON, Warszawa 1955; wespół z Jadwigą Laskowską),
  • Isoko Hatano, Ichirô Hatano, Dziecko Hiroszimy (MON, Warszawa 1962, z przedmową Zygmunta Kałużyńskiego),
  • Antonina Vallentin, Mirabeau [t. I/II] (MON, Warszawa 1965; tom II w tłumaczeniu Ludmiły Duninowskiej),
  • Ion Druță, Ostatni miesiąc jesieni (Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1967),
  • Rafał Higierowicz, Łaska imperatora (Nasza Księgarnia, Warszawa 1969),
  • Witalij Siomin, Siedmioro w jednym domu (Czytelnik, Warszawa 1969),
  • Galina Demykina, Jaki świat jest mały (Nasza Księgarnia, Warszawa 1970),
  • Fiodor Abramow, Dwie zimy i trzy lata (Czytelnik, Warszawa 1971),
  • Fiodor Abramow, Drogi i rozdroża (Czytelnik, Warszawa 1972, 1977),
  • Anatol Moszkowski, Przylądek delfinów (Nasza Księgarnia, Warszawa 1972, 1978; seria: „Klub Siedmiu Przygód”),
  • Włodzimierz Amliński, Muzyka na dworcu (Nasza Księgarnia, Warszawa 1973, 1980, ISBN 83-10-07780-7),
  • Pierre Gamarra, Płomienny dom (PIW, Warszawa 1973, seria „Klub Interesującej Książki”),
  • Germaine de Staël, Dziesięć lat wygnania (Czytelnik, Warszawa 1973, seria: „Pamiętniki Kobiet XVII-XIX wieku”),
  • Laura księżna d’Abrantes, Pamiętniki, [Tom I i II] (Czytelnik, Warszawa 1974; seria: „Pamiętniki Kobiet XVII-XIX wieku”),
  • Piotr Szyriajew, Wnuk Taglioni (Czytelnik, Warszawa 1975),
  • Anatol Moszkowski, Lawina (Nasza Księgarnia, Warszawa 1976),
  • Vytautas Bubnys, Trzy dni w sierpniu (Czytelnik, Warszawa 1977),
  • Marguerite Audoux, Maria Klara (Czytelnik, Warszawa 1978),
  • Grigorij Fiedosiejew, Paszka z Niedźwiedziego Jaru (Nasza Księgarnia, Warszawa 1978),
  • Fiodor Abramow, Dom (Czytelnik, Warszawa 1981, ISBN 83-07-00430-6),
  • Walery Briusow, Ognisty anioł (Czytelnik, Warszawa 1981, ISBN 83-07-00327-X),
  • Katarzyna Daszkow Romanowa, Pamiętnik księżny Daszkow damy honorowej Katarzyny II cesarzowej Wszechrosji (Wydawnictwo Literackie, Kraków 1982, ISBN 83-08-00537-3),
  • Tatiana Suchotina – Tołstoj, Wspomnienia (wespół z Martą Okołów-Podhorską; Czytelnik, Warszawa 1983, ISBN 83-07-00664-3),
  • François Timoleon de Choisy, Pamiętnik opata de Choisy przebranego za kobietę (Wydawnictwo Reporter, Warszawa 1992, ISBN 83-85189-24-6),
  • Jean d’Ormesson, Ostatni sen mój będzie o tobie: biografia sentymentalna Chateaubrianda (Czytelnik, Warszawa 1996, ISBN 83-07-02288-6).

Przypisy

  1. Grób Elżbiety Wassongowej w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie

Oceń: Elżbieta Wassongowa

★★★★★
Średnia ocena:4.63 Liczba ocen:11