Helena Mężyńska, znana również jako Bogna 49 oraz Grażyna, to postać, która pozostawiła znaczący ślad w historii Polski. Urodziła się 15 marca 1908 roku w Warszawie, a swoje życie zakończyła tragicznie 26 lipca 1944 roku, w tym samym mieście.
Pełniła zaszczytną rolę w strukturach ZWZ-AK, gdzie jako porucznik zyskała uznanie za swoją działalność i zaangażowanie w walkę o wolność. Jej życie i poświęcenie są symbolem odwagi i determinacji w trudnych czasach.
Życiorys
Helena Mężyńska, córka znanego pisarza Teodora Jeske-Choińskiego oraz Cecylii z domu Grabowskiej, swoją edukację zakończyła w 1931 roku na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. Uzyskała tytuł magistra filologii polskiej i przez pewien czas była nauczycielką w szkołach średnich — najpierw w Gdyni, a następnie, od sierpnia 1939 roku, w Warszawie.
W obliczu II wojny światowej, Helena od początku 1941 roku zaangażowała się w działalność konspiracyjną pełniąc funkcję łączniczki, a później szyfrantki w komórce kancelarii i szyfrów na kraj „Orkiestra” w Oddziale Łączności Konspiracji KG ZWZ-AK. Po przeszkoleniu została mianowana kierowniczką archiwum kancelarii „Szewc”, które prowadziła w swoim mieszkaniu przy ulicy Żelaznej, a później, wspólnie z mężem Kazimierzem, przeprowadziła się na ulicę Topiel. W jej obowiązkach było także szkolenie nowych archiwistek oraz szyfrantek.
6 lipca 1944 roku Helena została aresztowana w tzw. „kotle” w lokalu kontaktowym przy ulicy Foksal. Podczas jej brutalnych przesłuchań w al. Szucha, nie wydała żadnych informacji, biorąc pełną odpowiedzialność za swoje działania. Przezwyciężając wszelkie tortury, ostatecznie została wyniesiona na noszach na egzekucję i rozstrzelana w ruinach warszawskiego getta.
Za swoje niezwykłe poświęcenie, została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Walecznych oraz Orderem Virtuti Militari.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Andrzej Stachowicz | Władysława Hanczke | Władysław Dybowski (żołnierz) | Kazimierz Maks | Anna Kotarbińska | Franciszek Łaźniński | Marian Gorzkowski (żołnierz) | Artur Jerzy Spitzbarth | Czesław Zadrożny | Tadeusz Bobrowski | Czesława Karaszewska | Adam Barszczewski | Anna Smoleńska | Ryszard Jakubowski (żołnierz AK) | Wanda Broszkowska-Piklikiewicz | Jerzy Broszkiewicz (podpułkownik) | Antoni Waszkiewicz (porucznik) | Leon Kopelman | Grażyna Kierszniewska | Stefan GumbrychtOceń: Helena Mężyńska