Adolf Suligowski

---

Życiorys

Adolf Suligowski, remarkable postać polskiej prawoznawstwa, swoją edukację rozpoczął w gimnazjum w Lublinie. Od 1868 roku kształcił się na Wydziale Prawa i Administracji Szkoły Głównej Warszawskiej, a po jej zamknięciu kontynuował studia na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, które ukończył w 1872 roku.

Po przejściu przez aplikację prawniczą oraz zdaniu egzaminu sędziowskiego w 1875 roku, został mianowany patronem przy Trybunale Warszawskim. Zaledwie dwa lata później uzyskał tytuł adwokata. Jego specjalizacja obejmowała przede wszystkim sprawy cywilne, a w późniejszych latach stał się również autorytetem w dziedzinie prawa samorządowego.

Jednym z istotnych momentów jego kariery miała miejsce w 1893 roku, kiedy to za zaprezentowanie przysięgi sądowej w języku polskim, zamiast w języku rosyjskim, został ukarany skreśleniem z listy adwokatów. Po odwołaniu, kara ta została złagodzona do ostrzeżenia. Niestety, w 1914 roku po podobnym incydencie, w trybie dyscyplinarnym został definitnie wykreślony z listy adwokatów. Powrócił do zawodu dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.

Suligowski był nie tylko aktywnym adwokatem, lecz także współpracował z Gazetą Sądową Warszawską, gdzie w swoich publikacjach poruszał zagadnienia etyki zawodowej adwokatów oraz zasad ich kształcenia. W 1905 roku zainicjował powstanie „Stowarzyszenia właścicieli nieruchomości m. Warszawy”, którym kierował przez wiele lat jako prezes.

W 1911 roku w Warszawie ukazała się jego Bibljografja prawnicza polska XIX i XX wieku, będąca fundamentalnym dziełem w dziedzinie informacji bibliograficznej dotyczącej polskiego piśmiennictwa prawniczego z tamtych czasów.

W 1916 roku został wybrany do pierwszej Rady Miejskiej w Warszawie, a po śmierci rektora Józefa Brudzińskiego pełnił funkcję jej prezesa. Jako organizator zjazdu miast polskich w 1917 roku, był współtwórcą Związku Miast Polskich, którego również przewodniczył. Dodatkowo, został członkiem Rady Stanu na mocy postanowienia Rady Regencyjnej z dnia 26 kwietnia 1918 roku.

Po zakończeniu II wojny światowej, Suligowski z dumą przyjął możliwość powrotu do zawodu, będąc także profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie prowadził wykłady z zakresu prawa samorządowego i administracji sądowniczej. Jego działalność naukowa wzbogaciła polską literaturę prawniczą o liczne artykuły i rozprawy.

W roku 1919 zasiadał w Sejmie Ustawodawczym, wchodząc w skład Komisji Prawniczej i Komisji Konstytucyjnej. Pełnił również funkcję przewodniczącego Komisji do spraw Miejskich, a także był aktywnym członkiem Klubu Zjednoczenia Mieszczańskiego. W roli posła, opracował projekt jednolitej ustawy o ustroju adwokatury.

W 1920 roku powołał „Związek Stowarzyszeń nieruchomości miejskiej w Polsce” i kierował nim aż do 1925 roku. Był również mężem Wandy (1861–1932), z którą miał troje dzieci, między innymi córki: Marię (1884–1971), poślubioną inż. Feliksowi Bańkowskiemu, oraz Jadwigę (1897–1980), żonę ppłk. Stanisława Trzebuni, a także syna Bohdana (1901–1984), który był adwokatem i dziekanem Tajnej Rady Adwokackiej w Warszawie podczas niemieckiej okupacji.

Adolf Suligowski odszedł z tego świata w Warszawie, a jego pamięć zachowana jest na cmentarzu Powązkowskim, gdzie spoczywa w kwaterze D-2-22,23.

Bibliografia (wybór)

Adolf Suligowski, wybitny prawnik i publicysta, pozostawił po sobie wiele znaczących prac, które stanowią ważny wkład w rozwój polskiego prawa. Poniżej przedstawiamy wybrane tytuły jego publikacji, które odzwierciedlają jego szeroką tematykę oraz zaangażowanie w sprawy społeczne.

• Z dziedziny praw kobiety: o prawie assystencyi męża, Warszawa 1881,
• O konwersji listów zastawnych ziemskich i jej znaczeniu, Warszawa 1893,
• O samorządzie ziemskim, Warszawa 1898,
• Instytucye ziemskie w państwie rosyjskim, Kraków 1905,
• O instytucyach ziemskich i ich potrzebie u nas, Warszawa 1905 (wyd. 2),
• Z ciężkich lat (Mowy), Kraków 1905,
• Bibljografja prawnicza polska XIX i XX wieku: poprzedzona słowem wstępnym i rzutem oka na twórczość piśmienniczą prawników polskich w ciągu XIX wieku i pierwszego dziesięciolecia XX wieku, Warszawa 1911,
• Projekt przyszłego Samorządu Miejskiego, Warszawa 1911,
• Słowa przestrogi dla Polski czyli Konieczna naprawa konstytucji, Warszawa 1927,
• Bezprawia i konfiskaty pod rządami rosyjskimi, Warszawa 1928.

W ciągu swojej kariery Suligowski poruszał kluczowe tematy polityczne i prawne, co czyni jego dorobek niezwykle cennym dla współczesnych badaczy.

Noty biograficzne

Adolf Suligowski, jako postać związana z warszawskim wymiarem sprawiedliwości, posiada bogatą historię, która została utrwalona w licznych publikacjach. Wśród nich można wymienić:

• Zdzisław Krzemiński, Sławni warszawscy adwokaci, Kraków 1999,
• Krzysztof Pol, Adw. Adolf Suligowski (1849–1932), Palestra 2001, z. 11–12,
• Zdzisław Krzemiński, Historia warszawskiej adwokatury, Warszawa 2005,
• Adam Bosiacki, Adolf Suligowski, [w]: Profesorowie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808–2008. Praca zbiorowa pod red. Grażyny Bałtruszajtys, Warszawa 2008, s. 117–120,
• Krzysztof Pol, Adolf Suligowski, Polski Słownik Biograficzny 2008, tom XLV, z. 3.

Tego rodzaju publikacje dostarczają cennych informacji o życiu i działalności Suligowskiego, który pozostawił trwały ślad w historii polskiej adwokatury.

---

Oceń: Adolf Suligowski

---