Stacja Muzeum

Muzea

Stacja Muzeum to instytucja kultury, która została powołana w 2015 roku przez Samorząd Województwa Mazowieckiego oraz Polskie Koleje Państwowe. Jej głównym celem jest promocja historii kolejnictwa oraz dostęp do bogatych zbiorów związanych z tą tematyką.

Muzeum powstało na bazie zbiorów i lokalu, które wcześniej przejęło po Muzeum Kolejnictwa w Warszawie, które zakończyło swoją działalność z końcem marca 2016 roku. Obecnie Stacja Muzeum funkcjonuje na terenie dawnym dworca Warszawa Główna, usytuowanego przy ul. Towarowej 3.

Obiekt ten nie tylko prezentuje bogaty dorobek związany z kolejnictwem, ale również angażuje społeczność lokalną w różne działania edukacyjne oraz kulturalne, stając się ważnym elementem warszawskiego życia kulturalnego.

Historia

Stacja Muzeum to instytucja, która kontynuuje działalność Muzeum Kolejnictwa w Warszawie. Ważnym elementem jej genezy był list intencyjny z dnia 15 lipca 2014 roku, w którym zarysowane zostały pierwotne plany utworzenia Centrum Komunikacji i Techniki. Inicjatywa ta miała być współfinansowana przez kilka podmiotów, w tym województwo mazowieckie, Miasto Stołeczne Warszawę, PKP S.A. oraz Naczelną Organizację Techniczną.

Ostatecznie na mocy uchwały Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 15 czerwca 2015 roku zdecydowano o powołaniu nowej instytucji pod nazwą Stacja Muzeum, a także przyznano jej odpowiedni statut. Oficjalne otwarcie miało miejsce podczas Nocy Muzeów 14 maja 2016 roku.

Warto zauważyć, że Polskie Koleje Państwowe nie dotrzymały zobowiązań zawartych w umowie. W 2018 roku spółka ogłosiła, że zakończono przygotowania do planowanej inwestycji na Odolanach i wystąpiła do Zarządu Województwa Mazowieckiego o usunięcie eksponatów z terenu dworca Warszawa Główna Osobowa.

W kontekście odbudowy stacji Warszawa Główna Osobowa, w celu zwolnienia dwóch torów, w czerwcu 2019 roku zakończono przetaczanie 40 zabytkowych pojazdów szynowych na tor równoległy, znajdujący się bliżej budynku muzeum.

Oddział w Sochaczewie

Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie, będące oddziałem Stacji Muzeum z siedzibą w Warszawie, znajduje się na obszarze historycznej stacji Sochaczewskiej Kolei Dojazdowej. W jego zbiorach można znaleźć aż 170 jednostek taboru wąskotorowego, co czyni to miejsce istotnym punktem na mapie kolejnictwa w Polsce.

Eksponaty obejmują nie tylko tabor, ale także bogate kolekcje, takie jak historyczne fotografie, mundury kolejowe, latarki, modele, dokumenty, bilety oraz pieczątki. Wszystkie te przedmioty doskonale ilustrują życie kolejowe wąskotorowych w Polsce na przestrzeni lat.

Do szczególnych atrakcji należy najstarszy zachowany parowóz w Polsce, który pochodzi z roku 1882, oraz zabytkowy parowóz Px29-1704 z 1929 roku. Co więcej, w letnie weekendy odbywają się przejażdżki, podczas których parowóz z wagonami pokonuje malowniczą trasę o długości 18 kilometrów z Sochaczewa, prowadząc przez Brochów i docierając aż do Puszczy Kampinoskiej.

Więcej informacji można znaleźć na stronie Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie.

Dyrektorzy

W historii Stacji Muzeum można wyróżnić kilku dyrektorów, którzy odegrali istotną rolę w jej rozwoju. Wśród nich znajdziemy:

  • Paweł Szczerbakow, który pełnił swoje obowiązki od kwietnia do lipca 2016,
  • Joanna Kazimierska, która kierowała muzeum od października 2016 do października 2023,
  • obecnie dyrektorem muzeum została Emilia Oleksiak, sprawująca swoje obowiązki od listopada 2023.

Zbiory

Stacja Muzeum została utworzona dzięki przejęciu cennych zbiorów po Muzeum Kolejnictwa, które zostało zlikwidowane w Warszawie. To miejsce gromadzi niezwykle interesujące zabytki związane z techniką kolejową, w tym zarówno tabor kolejowy, jak i różnorodne elementy infrastruktury. W zbiorach można znaleźć również liczne pamiątki związane z bogatą historią kolejnictwa w Polsce. Do takich eksponatów należą między innymi: mapy kolejowe, modele oraz makiety, a także sztandary stowarzyszeń pracowników kolejowych z okresu międzywojennego. Wśród innych artefaktów znajdują się: zegary i zegarki, lampy, telefony oraz mundury kolejowe, a także dokumenty i fotografie związane z kolejnictwem.

Wśród najcenniejszych eksponatów wyróżniają się:

  • wagon salonowy Ashx 01, który był używany przez prezydenta Bolesława Bieruta w latach 1947-1952,
  • pociąg pancerny z lokomotywą pancerną PzTrWg16 oraz wagonem artyleryjskim,
  • jedyny w świecie zachowany parowóz serii Pm3, znany z aerodynamicznej otuliny.

Ekspozycja plenerowa

Ekspozycja plenerowa stanowi zróżnicowaną kolekcję lokomotyw, które nawiązują do bogatej historii transportu kolejowego. W ramach tej unikalnej wystawy, można zobaczyć różnorodne rodzaje lokomotyw, które prezentują osiągnięcia inżynieryjne i techniczne z minionych lat.

Typ pojazduProducentUkład osiNumer fabryczny oraz rok produkcji
Lokomotywa parowa Pm3-5Borsig Lokomotiv-Werke GmbH, Berlin-Hennigsdorf2’C1’14926/1940
Lokomotywa parowa Os24-7Fablok Chrzanów2’D147/1926
Lokomotywa parowa Pm2-34Berliner Maschinenbau AG, dawniej L. Schwartzkopff (BMAG)2’C1’10629/1936
Lokomotywa parowa Ol49-21Fablok Chrzanów1’C1’2623/1952
Lokomotywa parowa Ty42-120Fablok Chrzanów1’E1604/1946
Lokomotywa parowa Tr203-451Lima Locomotive Works (USA)1’D8739/1945
Lokomotywa parowa OKl27-26HCP Poznań1’C1’223/1931
Lokomotywa parowa Ty2-572F. Schichau GmbH, Maschinen- und Lokomotivfabrik, Elbląg1’E3993/1943
Lokomotywa parowa Pu29-3HCP Poznań2’D1’200/1931
Lokomotywa parowa Pt47-104HCP Poznań1’D1’1302/1949
Lokomotywa parowa Ty43-17HCP Poznań1’E1045/1947
Lokomotywa parowa Ty51-228HCP Poznań1’E2627/1958
Lokomotywa parowa TKt48-36HCP Poznań1’D1’1562/1951
Lokomotywa parowa TKh1-13Orenstein & Koppel AG, Berlin-DrewitzC9336/1920
Lokomotywa bezpaleniskowa TKbb 10282Hanomag – Hannoversche Maschinenbau AG, Hannover-LindenB10282/1924
Lokomotywa parowa TKp 4147Société Anonyme des Ateliers de Construction de la Meuse, SclessinD4147/1942
Lokomotywa parowa Tr6-39Linke Hofmann Lauchhammer AG, Wrocław1’D2616/1923
Lokomotywa parowa TKz 211Borsig Lokomotiv-Werke GmbH, Berlin-Hennigsdorf1’E1’14714/1938
Lokomotywa parowa TKl100-16Borsig Lokomotiv-Werke GmbH, Berlin-Hennigsdorf1’C1’14528/1934
Lokomotywa parowa TKi3-119Union Giesserei, Królewiec1’C2049/1913
Lokomotywa parowa TKc100-1Henschel & Sohn, Cassel/A. Borsig, Berlin-Tegel1’B3838/1893 (1927)
Lokomotywa parowa Oi1-29Berliner Maschinenbau AG, wcześniej L. Schwartzkopff (BMAG)1’C3450/1905
Lokomotywa parowa OKo1-3Vulcan, Szczecin2’C2’3610/1920
Lokomotywa parowa OKi1-28A. Borsig, Berlin-Tegel1’C5424/1904
Lokomotywa parowa OKa1-1Friedrich Krupp AG, Lokomotivfabrik Essen1A1’1197/1931
Lokomotywa parowa TKb 129Hohenzollern AG für Locomotivbau, DüsseldorfB129/1880
Lokomotywa pancerna PzTrWg16Orenstein & KoppelD21304/1942 [1]
Lokomotywa spalinowa ST44-001Łuhanśkyj Tiepłowozobudiwnyj ZawodCo’Co’053/1965
Lokomotywa spalinowa SM41-190Ganz-MÁVAG, BudapesztBo’Bo’986/1966
Lokomotywa spalinowa SM15-017Fablok ChrzanówB’B’7060/1965
Lokomotywa spalinowa SM25-002Fablok ChrzanówC5427/1962
Lokomotywa elektryczna EU20-24VEB Lokomotivbau-Elektrotechnische Werke „Hans Beimler”, HennigsdorfCo’Co’7817/1957
Lokomotywa elektryczna EP02-02Pafawag WrocławBo’Bo’1E-02/1954
Lokomotywa elektryczna ET21-66Pafawag WrocławCo’Co’3E-80/1960

Przypisy

  1. a b Historia Stacji Muzeum. StacjaMuzeum.pl. [dostęp 19.07.2023 r.]
  2. Tomasz Urzykowski: Dworzec Warszawa Główna. Ponad 2 tys. ton kolejowych zabytków zmieniło miejsce. Gazeta Stołeczna, 15.06.2019 r. [dostęp 27.09.2019 r.]
  3. Jarosław Osowski. Cała para w muzealny gwizdek. Gazeta Stołeczna, 14.05.2018 r.
  4. Wagon salonowy serii Ashx 01. Stacja Muzeum [on-line]. stacjamuzeum.pl. [dostęp 27.02.2021 r.]
  5. Stacja Muzeum - O Stacji Muzeum [online], stacjamuzeum.pl [dostęp 20.11.2017 r.]
  6. StacjaS. Muzeum StacjaS., Zbiory [online], stacjamuzeum.pl [dostęp 08.03.2017 r.]
  7. Sochaczew, Park Kampinoski. Miniprzewodnik, Helion, 2012 r., ISBN 83-7853-187-2.

Oceń: Stacja Muzeum

★★★★★
Średnia ocena:4.87 Liczba ocen:20