Plac Męczenników Warszawskiej Woli to znacząca przestrzeń, której centralnym punktem jest kościół i klasztor redemptorystów, usytuowany przy ul. Karolkowej 49. Miejsce to, które funkcjonuje w ramach parafii św. Klemensa Hofbauera, jest nie tylko dziedzińcem, ale również miejscem głębokiego szacunku i pamięci.
W skład placu wchodzi krzyż oraz wiele tablic pamiątkowych, które upamiętniają niemal 50 tysięcy mieszkańców tej dzielnicy. Ci ludzie zostali brutalnie zamordowani przez oddziały SS i niemiecką policję w pierwszych dniach sierpnia 1944 roku. To tragiczne wydarzenie pozostaje trwale zapisane w historii Warszawy, a plac stanowi jedno z kluczowych miejsc pamięci o ofiarach rzezi Woli.
Warto docenić znaczenie tego miejsca dla lokalnej społeczności oraz dla szerokiego grona osób poszukujących historianotów związanych z II wojną światową i losem Warszawy.
Historia
W pierwszych dniach sierpnia 1944 roku, w brutalny sposób doszło do masowej eksterminacji mieszkańców dzielnicy Wola, zleconej przez niemieckie oddziały, które miały na celu stłumienie powstania warszawskiego. Bez względu na wiek oraz płeć, każdy Polak, który został schwytany, stawał się ofiarą. Historycy szacują, że liczba ofiar wyniosła od 38 do 65 tysięcy ludzi. Wśród zamordowanych znajdowało się także 30 ojców, braci oraz kleryków, którzy mieszkali w klasztorze redemptorystów przy ulicy Karolkowej 49. Mimo że kościół został podpalony, to jego solidna żelbetonowa konstrukcja uchroniła go przed całkowitym zniszczeniem.
O wydarzeniach tych można poczytać w osobnych artykułach, takich jak Rzeź Woli oraz 30 redemptorystów zamordowanych w powstaniu warszawskim. W 2000 roku ogrodzono dziedziniec przed kościołem i przekształcono go w „Plac Męczenników Warszawskiej Woli”. Realizacja projektu jego zagospodarowania została powierzona architektowi Feliksowi Dzierżanowskiemu. Uroczyste poświęcenie placu miało miejsce 5 sierpnia 2000 roku – w 55. rocznicę rzezi Woli. Ceremonię prowadził kardynał Józef Glemp.
Wygląd
W centralnej części placu usytuowany jest drewno wykonany krzyż, któremu towarzyszy XIX-wieczna figura Najświętszej Maryi Panny. Interesującym jest fakt, że figura ta została usunięta przez władze komunistyczne w 1947 roku z pobliskiego szpitala, a współcześnie nosi miano „Matka Boża Wysiedlona”.
W pobliżu ogrodzenia postawiony został granitowy pomnik, który ma kształt krzyża i jest opatrzony inskrypcją: „Pamięci 50 000 mieszkańców Woli zamordowanych w sierpniu 1944 roku podczas Powstania Warszawskiego. Wolność krzyżami się mierzy”. Na tle tego pomnika, wzdłuż ogrodzenia, umieszczono dwie tablice – na jednej z nich znajdziemy Znak Polski Walczącej, a na drugiej zestaw istotnych dat: 1939, 1944, 1989.
Nieopodal, na murze otaczającym plac, zainstalowano tablice upamiętniające ofiary rzezi Woli oraz lokalizacje, w których miały miejsce masowe egzekucje. W gronie upamiętnionych ofiar znajdują się m.in. zamordowani redemptoryści, tramwajarze, personel Szpitala Wolskiego, harcerki z patrolu sanitarnego Obwodu AK „Wola” oraz najmłodsze ofiary wojny. Warto także zwrócić uwagę na tablicę dedykowaną rodzinie Kuciapskich, składającej się z 10 osób – one także są jednym z tysięcy polskich rodzin, które padły ofiarą morderstw na Woli w tragiczną sobotę, 5 sierpnia 1944 roku.
Przypisy
- a b c Maryla Puternicka: Przewodnik po dzielnicy Wola. Warszawa: AMG WiP, 2003 r., s. 14–15.
- Wiadomości z Polski. Plac Męczenników Warszawskiej Woli. „Niedziela”. 31/2000 r., s. 34–35.
- Szymon Datner, Kazimierz Leszczyński (red.): Zbrodnie okupanta w czasie powstania warszawskiego w 1944 roku (w dokumentach). Warszawa: wydawnictwo MON, 1962 r., s. 77.
Pozostałe obiekty w kategorii "Pomniki":
Pomnik batalionu Chrobry I w Warszawie | Pomnik Chwała Saperom | Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK w Warszawie | Pomnik Henryka Sienkiewicza w Warszawie | Pomnik Ignacego Jana Paderewskiego w Warszawie | Pomnik Jana Matejki w Warszawie | Pomnik Ludwika Waryńskiego w Warszawie | Pomnik Małego Powstańca w Warszawie | Pomnik Peowiaka w Warszawie | Pomnik Powstania Warszawskiego | Pomnik Feliksa Stamma w Warszawie | Obelisk przy ulicy Lindleya | Fragmenty murów getta w Warszawie | Pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie | Ławeczka Williama Heerleina Lindleya w Warszawie | Ławeczka Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Warszawie | Ławeczka Jana Karskiego w Warszawie | Trakt Pamięci Męczeństwa i Walki Żydów w Warszawie | Krzyż Powstańczy w Wawrze | Pomnik Gloria Victis w WarszawieOceń: Plac Męczenników Warszawskiej Woli w Warszawie