Pomnik Powstania Warszawskiego to imponująca budowla, która została wzniesiona na cześć wszystkich bohaterów, którzy wzięli udział w heroicznej walce podczas powstania warszawskiego. Ten monument znajduje się na wschodniej stronie placu Krasińskich, w centralnej części miasta, w dzielnicy Śródmieście Warszawy.
Pomnik, nie tylko jako symbol, ale również jako element przestrzeni publicznej, przypomina o tragicznych wydarzeniach i odwadze mieszkańców stolicy, którzy stawili czoła niemieckiemu okupantowi w 1944 roku.
Opis
Akt erekcyjny pomnika został wmurowany 31 lipca 1984 roku, dokładnie na dzień przed 40. rocznicą wybuchu powstania warszawskiego. Ten monument powstał w wyniku jednego z trzech projektów, które nadesłano na konkurs ogłoszony w grudniu 1984 przez Zarząd Tymczasowy Komitetu Budowy Pomnika Bohaterów Powstania Warszawskiego 1944.
Budowa pomnika wymagała przeprowadzenia zbiórki pieniędzy oraz pozyskania surowców niezbędnych do jego stworzenia. Monument przedstawia postacie powstańców, w tym część z nich, wchodzących do kanału, co nawiązuje do ewakuacji Starówki, podczas gdy inni wybiegną spod konstrukcji przypominającej walące się ściany oraz spadające cegły, co symbolizuje zniszczenie wynikłe z wielkiego wybuchu.
Uroczystość odsłonięcia pomnika miała miejsce 1 sierpnia 1989 roku i była dokonana przez prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego, z poświęceniem przez prymasa Józefa Glempa.
Pomnik ten stał się miejscem wielu historycznych wydarzeń. W 1994 roku, podczas obchodów 50. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego, prezydent Niemiec Roman Herzog jako pierwszy Niemiec w historii przeprosił Polaków za zbrodnie, które miały miejsce w czasie II wojny światowej. Herzog wyraził swoje emocje, mówiąc:
„To wywołuje w nas Niemcach wstyd, że nazwa naszego kraju i narodu jest już na zawsze związana z bólem i cierpieniem, które zostało zadane milionom Polaków.”
Tłem dla pomnika jest zaś Gmach Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej, który został zbudowany w 1999 roku. Professor Wincenty Kućma, projektant, zamierzał, aby pomnik stanowił jeden z elementów tryptyku, w skład którego wchodzą także: pomnik Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku (1979) oraz pomnik Poległym w Obronie Ojczyzny w Częstochowie (1985).
Pomnik ten spotkał się jednak z pewnymi krytykami wśród architektów, którzy zarzucili mu brak walorów artystycznych oraz nawiązanie do konwencji socrealistycznych.
Przypisy
- Jacek ZygmuntJ.Z. Sawicki Jacek ZygmuntJ.Z., Pomnik jako pole bitwy, „Roczniki Nauk Społecznych”, 43 (3), 2017, s. 85–112, DOI: 10.18290/rns.2015.7(43).3-7, ISSN 2544-5812 [dostęp 20.12.2019 r.]
- Marek Mamoń: Ten częstochowski pomnik ma 185 elementów i waży ponad 15 ton. Jak powstał?, Gazeta.pl.
- Paweł Giergoń: Warszawa – Pomnik Bohaterów Powstania Warszawskiego, Sztuka.net.
- a b Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1965–1989. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 42. ISBN 83-908950-7-2.
- Hanna Wardaszko. Kalendarz warszawski 1 IV–30 IX 1989. „Kronika Warszawy”. 81–84, s. 276, 1990.
- Dobrosław Kobielski, Józef Zięba: Kronika lat 1944–1986 [w:] Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 56. ISBN 83-03-01684-9.
- RomanR. Herzog RomanR., bundespraesident.de [online].
Pozostałe obiekty w kategorii "Pomniki":
Dąb Mieszko I | Pomnik Poległych w Bitwie pod Grochowem | Pomnik Poległych w Bitwie ze Szwedami w Warszawie | Dzwon Pokoju w Warszawie | Popiersie Adama Mickiewicza w Warszawie | Głaz Marszałka Józefa Piłsudskiego na Ochocie | Popiersie Bolesława Prusa w Warszawie | Popiersie Józefa Bema w Warszawie | Popiersie Józefa Szanajcy w Warszawie | Grób Jerzego Popiełuszki w Warszawie | Pomnik Peowiaka w Warszawie | Pomnik Małego Powstańca w Warszawie | Pomnik Ludwika Waryńskiego w Warszawie | Pomnik Jana Matejki w Warszawie | Pomnik Ignacego Jana Paderewskiego w Warszawie | Pomnik Henryka Sienkiewicza w Warszawie | Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK w Warszawie | Pomnik Chwała Saperom | Pomnik batalionu Chrobry I w Warszawie | Plac Męczenników Warszawskiej Woli w WarszawieOceń: Pomnik Powstania Warszawskiego