Kabaty

Osiedla

Kabaty to nie tylko nazwa osiedla, ale także historyczne miejsce, które przekształciło się w nowoczesną część stolicy Polski. Znajduje się ono w dzielnicy Ursynów w Warszawie, gdzie dawnej wsi nadano nowy blask.

Warto zwrócić uwagę, że Kabaty to również pierwsza stacja linii M1 warszawskiego metra, która ułatwia mieszkańcom i odwiedzającym dotarcie do tej wyjątkowej części miasta.

Nazwa

Nazwa Kabaty ma swoje korzenie w rodowym nazwisku Kabat. Z kolei to nazwisko według etymologii wywodzi się od słowa „kabat”, które określa krótki płaszcz lub kurtkę.

Historia

Kabaty mają długą historię sięgającą XIV wieku. Pierwsze udokumentowane wzmocnienie o tej miejscowości pojawiło się w 1386 roku. Wieś była położona na skraju skarpy warszawskiej i stanowiła własność chorążego płockiego, Andrzeja Ciołka, który to wówczas nadał jej prawo chełmińskie od księcia Janusza I. Rodzina Ciołków była jej właścicielem aż do XVI wieku. W 1580 roku zmierzono, że Kabaty miały 4 łany, co odpowiadało około 70 ha, znajdowały się w powiecie warszawskim we wschodniej części Mazowsza.

W XVII wieku własność Kabat przeszła na rodzinę Piekarskich, a wieś brutalnie ucierpiała w czasie potopu szwedzkiego, który miał miejsce w 1656 roku. W 1721 roku Elżbieta Sieniawska, z rodu Lubomirskich, nabyła Kabaty od Mikołaja Dunina Szpota, a następnie włączyła je do dóbr wilanowskich. Do 1775 roku wieś liczyła 16 domów włościańskich, a w 1827 roku – 17 domów oraz 177 mieszkańców. Już w 1726 roku Elżbieta zaleciła ochronę lokalnych lasów, a drewno wykorzystywane do budowy nowego dworku oraz chłopskich chat sprowadzano z jej posiadłości w Nieporęcie.

W latach 1846–1861 mieszkańcy Kabat złożyli skargi na dzierżawców folwarku, domagając się zmniejszenia ciężarów feudalnych. Po reformie uwłaszczeniowej, która miała miejsce w 1864 roku, wieś została przyłączona do gminy Wilanów. W 1892 roku wieś, wraz z otaczającymi ją terenami, została przekazana pod zarząd Ksawerego Branickiego, który zdołał oddzielić dobra wilanowskie od wpływu folwarcznych administratorów, co doprowadziło do utworzenia autonomicznej administracji leśnej.

W 1905 roku Kabaty miały 38 domów oraz 319 mieszkańców, natomiast w 1921 roku liczba domów wzrosła do 59, a mieszkańców do 397. Chociaż lokalne grunty charakteryzowały się wysoką jakością, wieś nie była postrzegana jako bogata. Z nazwy Kabat wywodzi się termin sąsiadującego obszaru leśnego, Lasu Kabackiego. W okresie międzywojennym, w obszarze rozparcelowanego leśnictwa, powstało podmiejskie letnisko, w którym usytuowano 8 domów i 61 mieszkańców.

W 1951 roku Kabaty, razem z większością dzisiejszego Ursynowa, zostały przyłączone do Warszawy. W latach 80. XX wieku w rejonie ul. Jana Rosoła, rozpoczęto budowę bloków mieszkalnych w ramach osiedla Natolin, które ostatecznie zyskało miano osiedla Kabaty. W 1995 roku oddano do użytku pierwszą stację linii M1 metra w Warszawie, co znacznie przyspieszyło rozwój budownictwa mieszkaniowego w tej części miasta.

Osobny artykuł na temat tej stacji można znaleźć w publikacji zatytułowanej Kabaty (stacja metra). W 2017 roku ukończono budowę połączenia Ursynowa z Wilanowem, przez ulice Rosnowskiego i Korbońskiego. Od września 2018 roku kursują tędy autobusy linii strefowych między stacją metra Kabaty a miejscowościami: Konstancin-Jeziorna, Piaseczno oraz Góra Kalwaria.

Na terenie Kabat obecnie mieszka około 30 tysięcy osób. Wiele z budynków znajduje się na osiedlach zamkniętych, a wschodnia część Kabat charakteryzuje się budownictwem jednorodzinnym. Obszar MSI Kabaty włącza również części dawnych terenów folwarku i wsi Moczydło.

Osobny artykuł na wasz temat Moczydło (Ursynów).

Przypisy

  1. Wiosenny spacer po Lesie Kabackim [online], www.passa.waw.pl [dostęp 21.04.2023 r.] (ang.).
  2. Maciej Mazur: Czterdziestolatek. Historie z Ursynowa. Warszawa: Wydawnictwo Myśliński, 2017, s. 184. ISBN 978-83-934764-8-0.
  3. Maciej Mazur: Czterdziestolatek. Historie z Ursynowa. Warszawa: Wydawnictwo Myśliński, 2017, s. 182–183. ISBN 978-83-934764-8-0.
  4. Marcin Śpiewakowski: Nazwy dzielnic Warszawy. Skąd się wzięły i co oznaczają?. warszawa.naszemiasto.pl, 03.09.2017 r. [dostęp 06.06.2020 r.]
  5. Adam Wolff, Kazimierz Pacuski: Słownik historyczno-geograficzny Ziemi Warszawskiej w średniowieczu. Warszawa: Instytut Historii PAN, 2013, s. 93. ISBN 978-83-63352-17-2.
  6. Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 308. ISBN 978-83-62189-08-3.
  7. Maciej Mazur: Czasoprzewodnik. 33 lata na Ursynowie. Warszawa: Wydawnictwo Myśliński, 2010, s. 139–140. ISBN 978-83-915427-9-8.
  8. Obszary MSI. Dzielnica Ursynów. [w:] Zarząd Dróg Miejskich [on-line]. zdm.waw.pl. [dostęp 07.06.2020 r.]
  9. Czesław Łaszek, Bożenna Sendzielska: Chronione obiekty przyrodnicze województwa stołecznego warszawskiego. Warszawa: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej, 1989, s. 20. ISBN 83-00-02272-4.
  10. Lech Chmielewski: Przewodnik warszawski. Gawęda o nowej Warszawie. Warszawa: Agencja Omnipress i Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, 1987, s. 62. ISBN 83-85028-56-0.
  11. Jacek Krawczyk: Ursynów wczoraj i dziś. Warszawa: Wydawnictwo Pagina, 2001, s. 30. ISBN 83-86351-37-3.
  12. Jacek Krawczyk: Ursynów wczoraj i dziś. Warszawa: Wydawnictwo Pagina, 2001, s. 37. ISBN 83-86351-37-3.
  13. Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 337. ISBN 978-83-62189-08-3.
  14. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 05.05.1951 r. w sprawie zmiany granic miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199).
  15. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 05.05.1951 r. w sprawie zmiany granic miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199), jako gromada zniesionej gminy Wilanów.
  16. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 262.
  17. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 301. ISBN 83-01-08836-2.

Oceń: Kabaty

★★★★★
Średnia ocena:4.73 Liczba ocen:24