Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego

---

Początki działalności

Muzeum Karykatury, istniejące od 15 września 1978 roku, jest oddziałem Muzeum Literatury. Jego utworzenie było zasługą Eryka Lipińskiego, który był nie tylko dziennikarzem, lecz także grafikiem oraz scenografem. Już w latach 60. Lipiński angażował się w dążenia do powołania tej instytucji, mając na celu początkowo włączenie jej w struktury Muzeum Narodowego, a później Muzeum Historycznego m.st. Warszawy. Dzięki jego staraniom, Lipiński objął stanowisko pierwszego dyrektora Muzeum Karykatury.

Na początku działalności muzeum opierało się na prywatnej kolekcji Lipińskiego, która była gromadzona równolegle z jego wysiłkami na rzecz powołania tej instytucji. Pierwsza kolekcja muzealna składała się z darowizn od artystów oraz zakupów dokonywanych przez Lipińskiego na własny koszt lub z dobroczynnych zbiórek organizowanych wśród przyjaciół. Mimo formalnego umocowania, muzeum nie miało zapewnionego stałego miejsca do wystaw, ani własnego biura czy magazynu. Wystawy Muzeum Karykatury odbywały się głównie w galerii tygodnika Szpilki, co trwało przez pierwsze pięć lat istnienia instytucji.

W 1983 roku muzeum znalazło swoją nową siedzibę w dawnej oranżerii pałacu Prymasowskiego przy ul. Koziej 11. Uzyskanie kontrowersyjnych praw do budynku oraz zdobycie funduszy na niezbędny remont wymagało ogromnego wysiłku ze strony Lipińskiego i jego współpracowników. Pierwsza wystawa w nowej lokalizacji, zatytułowana „Najlepsze prace w zbiorach Muzeum Karykatury”, została otwarta 27 października 1983 roku.

W roku 1984, stan muzealiów wynosił już blisko 2500 obiektów, a z kolei w 2022 roku liczba ta wzrosła do ponad 25 tysięcy. Kolekcja obejmuje karykatury z różnych epok, od XVIII wieku do czasów współczesnych. Muzeum organizuje corocznie od pięciu do dziewięciu wystaw, które obejmują zarówno monografie autorów, wystawy tematyczne, jak i pokonkursowe. W zbiorach muzealnych znajdują się prace uznanych twórców, takich jak: Maja Berezowska, Julian Bohdanowicz, Antoni Chodorowski, Daniel Chodowiecki, Andrzej Czeczot, Honoré Daumier, Jerzy Flisak, Kazimierz Grus, Ha-Ga, William Hogarth, Zbigniew Jujka, Szymon Kobyliński, Franciszek Kostrzewski, Zbigniew Lengren, Eryk Lipiński, Edward Lutczyn, Andrzej Mleczko, Jan Piotr Norblin, Andrzej Podulka, Juliusz Puchalski, Szczepan Sadurski, Henryk Sawka, Jerzy Zaruba, Zbigniew Ziomecki oraz Zygmunt Zaradkiewicz.

W 2022 roku otwarto w ulicy Brzozowej 6/8a Lengrenówkę, która stanowi edukacyjno-artystyczną przestrzeń muzeum. Mieści się w dawnej pracowni oraz mieszkaniu Zbigniewa Lengrena, zyskując tym samym nową formę interakcji z odbiorcami.

Dyrektorzy

Lista dyrektorów Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego przedstawia znaczące postacie, które pełniły tę odpowiedzialną rolę na przestrzeni lat. Wśród nich znalazły się:

• 1978–1991 Eryk Lipiński,
• 1991–1995 Ferdynand Ruszczyc,
• 1995–2011 Marek Wojciech Chmurzyński,
• 2011–2014 Zygmunt Zaradkiewicz,
• 2014−2021 Elżbieta Laskowska,
• od 2022 Paweł Płoski.

---

Oceń: Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego

---