Kamienica usytuowana przy ulicy Solec 103 jest bez wątpienia jednym z ciekawszych punktów na mapie Warszawy. Zlokalizowana w malowniczej dzielnicy, jaką jest Powiśle, wzniesiona została w latach 1913–1914.
Kamienice tego okresu charakteryzują się niezwykłym stylem architektonicznym, który wciąż przyciąga uwagę mieszkańców oraz turystów. Dziś okolice ul. Solec są nie tylko miejscem zamieszkania, lecz także przestrzenią pełną życia, gdzie historia spotyka nowoczesność.
Architektura
Kamienica przy ul. Solec 103 w Warszawie charakteryzuje się imponującą architekturą, która przyciąga uwagę wielu znawców i miłośników zabytków. Obiekt ten składa się z pięciu kondygnacji i poddasza, co czyni go dość charakterystycznym w miejskim pejzażu.
Elewacja budynku jest niesymetryczna z jedenastoosiowym podziałem od pierwszego piętra. Na parterze znajdują się aż sześć szerokich okien-witryn, które doświetlają wnętrza, a także brama wjazdowa, która umieszczona jest z charakterystyczną kratą pomiędzy czwartą a piątą witryną.
Na wyższych piętrach, od drugiego do czwartego, znajdują się półkoliste balkony umiejscowione na trzeciej i dziewiątej osi. Na poziomie poddasza te same osie kończą się trójkątnymi szczytami, nadając budynkowi elegancki i harmonijny wygląd. Co więcej, na trzeciej osi od drugiego piętra w górę, struktura wzbogacona jest o wykusz w postaci podciętego ryzalitu. Podobne elementy architektoniczne znajdują się w połączonych osiach od siódmej do dziewiątej, które są zwieńczone wspólnym szczytem, dodatkowo nadbudowanym nad wieńcem dziewiątej osi.
W głębi posesji dostrzegamy dwa rzędy garaży, które zapewniają mieszkańcom komfort oraz wygodę w codziennym użytkowaniu. Warto również zwrócić uwagę na kapliczkę znajdującą się w podwórzu. Jej unikalny charakter sprawił, że przy wyburzaniu sąsiedniego obiektu zostawiono kawałek ściany specjalnie dla niej.
Kapliczka jest rzeźbą, której autorstwo nie jest jednoznacznie potwierdzone. Według niektórych źródeł należy ona do Władysława Ulanowskiego i przedstawia Chrystusa, podczas gdy inne źródła twierdzą, że przedstawia Maryję z kurą i kłosami. W czerwcu 2020 roku, dzieło to przeszło restaurację zrealizowaną przez Polskie Pracownie Konserwacji Zabytków, co znacznie poprawiło jego stan i przywróciło dawną świetność.
Historia
Na przestrzeni XVIII i XIX wieku, obszar wzdłuż ulicy Solec był zabudowany parterowymi domami, a w głębi posesji zamieszczone były ogrody. W 1900 roku na tej działce zbudowano oficynę oznaczoną numerem hipotecznym 2904, a sam główny budynek przy ulicy Solec powstał w latach 1913–1914.
W okresie międzywojennym posesja była rozległa, a na tyłach kamienicy zlokalizowane były pawilony, które stały prostopadle do ulicy Solec. To miejsce stanowiło siedzibę wielu przedsiębiorstw, m.in. warsztatów stolarskich „Ołtarzew” (Werne, Schilke i S-ka), mechanicznej fabryki wyrobów pończoszniczych „Powiśle”, a także wytwórni przyrządów szklanych „Termoareometr” T. Czerwiński i Sp.
Przed wybuchem II wojny światowej oraz w czasie jej trwania w budynku mieszkała Janina Porazińska, znana pisarka, autorka popularnej lektury „Kichuś majster Lepigliny” oraz innych książek dla dzieci. Po powstaniu warszawskim, Janina Porazińska została zmuszona do opuszczenia swojego mieszkania i trafiła do obozu w Pruszkowie.
W latach 1943–1944 na terenie posesji prowadzono działalność podziemną, gdzie funkcjonowała Wytwórnia Materiałów Wybuchowych „Kinga”, zorganizowana przez Janinę Szabatowską w ramach Wydziału Saperów Oddziału III Komendy Głównej Armii Krajowej. Aby ukryć te nielegalne działania, w tym czasie miały tu również miejsce wytwórnie, m.in. słomianych mat ogrodowych oraz środków piorących, którymi zarządzał dr Jan Tabeau z Pionek. Dzisiaj, przy ulicy Solec, znajduje się tablica upamiętniająca likwidację tej wytwórni, dosłownie kilkadziesiąt metrów na północ od opisanego miejsca.
Warto podkreślić, że pomimo intensywnych walk, jakie miały miejsce podczas powstania warszawskiego, budynek nie doznał zniszczeń.
Po zakończeniu działań wojennych, w oficynie posesji znajdowała się przez wiele lat siedziba Polskich Pracowni Konserwacji Zabytków. Natomiast przy ulicy Solec mieściła się znana warszawiakom Księgarnia i Antykwariat Taniej Książki Bibliomania, prowadzona przez państwa Hannę i Janusza Szostakowskich.
W roku 2015 przeprowadzono remont elewacji od strony podwórza, co przyczyniło się do lepszego wyglądu tej historycznej kamienicy.
Przypisy
- a b c AgnieszkaA. Kurek-Zajączkowska AgnieszkaA., Ale piękna!, „gosc.pl”, warszawa.gosc.pl, 09.07.2020 r. [dostęp 09.04.2023 r.]
- Wystawa „Chrystus Polski Walczącej” ze zbiorów Janiny Dawidowskiej-Borowej [online], aan.gov.pl, 05.07.2018 r. [dostęp 09.04.2023 r.]
- Solec 103 [online], warszawa1939.pl [dostęp 09.04.2023 r.]
- Zarządzenie nr 2998/2012 Prezydenta m.st. Warszawy [online], 24.07.2012 r. [dostęp 09.04.2023 r.]
- AgnieszkaA. Trojanowska-Bis AgnieszkaA., Księgarnia z Powiśla uratowana [online], Gazeta Wyborcza, warszawa.wyborcza.pl, 25.06.2009 r. [dostęp 09.04.2023 r.]
- MichałM. Szymański MichałM., Tajemnicze miasto. Spacery po Warszawie. Część II: Śródmieście północne, Warszawa: Wydawnictwo CM, 2015 r., s. 195.
- a b c Opis kamienicy na stronie Zdjęcia. Historia. Ciekawostki. Wizualny leksykon 736* miejsc Warszawy [online], Atlas Warszawy IWAW, www.iwaw.pl [dostęp 09.04.2023 r.]
- Księgarnia – Antykwariat Bibliomania Hanny i Janusza Szostakowskich, Solec 103; 00-382 Warszawa [online], warszawska.info [dostęp 09.04.2023 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Budynek mieszkalny przy ul. Grójeckiej 19/25 w Warszawie | Czerwona willa w Warszawie | Dom im. Wojciecha Sawickiego w Warszawie | Dom przy ul. Kaleńskiej 12 w Warszawie | Kamienica Fukierowska w Warszawie | Kamienica „Spokojna” w Warszawie | Kamienica Baryczkowska w Warszawie | Kamienica Emila Wedla w Warszawie | Kamienica Gizińska w Warszawie (Rynek Starego Miasta 6) | Kamienica Jacobsona w Warszawie | Kamienica przy ul. Próżnej 7 w Warszawie | Kamienica przy ul. Piwnej 6 w Warszawie | Kamienica przy ul. Marszałkowskiej 58 w Warszawie | Kamienica przy al. Jana Chrystiana Szucha 3 w Warszawie | Kamienica Pod Bazyliszkiem w Warszawie | Kamienica Oppenheimów i Regirerów w Warszawie | Kamienica Mikulskiego w Warszawie (ul. Nowy Świat 53) | Kamienica Ludwika Panczakiewicza w Warszawie | Kamienica Leona Feliksa Goldstanda w Warszawie | Kamienica Kościelskich w WarszawieOceń: Kamienica przy ul. Solec 103 w Warszawie