Kamienica Leona Feliksa Goldstanda w Warszawie


Kamienica Leona Feliksa Goldstanda to bez wątpienia jeden z ważniejszych obiektów architektonicznych w stolicy Polski. Zlokalizowana jest w Warszawie, na stykuulicy Kredytowej 9 oraz placu Dąbrowskiego 8, przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów.

W chwili swojej budowy, była jedną z najwyższych kamienic w Warszawie, co czyni ją istotnym punktem na architektonicznej mapie miasta. Należy podkreślić, że po II wojnie światowej obiekt przeszedł znaczne zmiany, w wyniku których utracił swój pierwotny wystrój. Co więcej, został obniżony do pięciu kondygnacji, co miało znaczący wpływ na jego wygląd i charakter.

Obecnie kamienica jest wykorzystywana przez Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, co stanowi przykład adaptacji historycznej struktury do współczesnych potrzeb.

Historia

Kamienica przy placu Zielonym, znana jako budynek Leona Feliksa Goldstanda, została wzniesiona w latach 1912-1916. Zlokalizowana w perspektywie ówczesnej ulicy Erywańskiej, która po 1916 roku zmieniła nazwę na Kredytową, biorąc swój początek z planów i inwestycji Goldstanda, który był inicjatorem projektu. Architekci, Józef Napoleon Czerwiński oraz prawdopodobnie Juliusz czy Wacław Heppen, stworzyli ośmiopiętrową konstrukcję, która wyróżniała się jako jedna z najwyższych budowli w Warszawie.

Wyróżniająca się empiryczna fasada budynku była bogato zdobiona, w tym płaskorzeźbami oraz półkolumnami w stylach jońskim i korynckim. Zwieńczeniem od strony placu była masywna attyka, która dodawała monumentalności całej budowli.

Po zakończeniu I wojny światowej, w 1919 roku, w kamienicy rozpoczęło swoją działalność Ministerstwo Robót Publicznych. Na parterze, od ul. Kredytowej, mieściła się kawiarnia znana jako „Duża” lub „Wielka Ziemiańska”, która była filią „Małej Ziemiańskiej”, a od strony placu działał dancing „Kakadu” w stylu amerykańskim.

W trakcie II wojny światowej kamienica przeszła stosunkowo niewielkie uszkodzenia, natomiast w czasie powstania warszawskiego w jej murach funkcjonowała radiostacja oraz szpital.

Po wojnie, w latach 1946-1947, budynek przeszedł gruntowną przebudowę, podczas której usunięto kilka kondygnacji oraz zwieńczenie fasady od strony placu Dąbrowskiego. Zmienił się także układ okien, a usunięto wszystkie dotychczasowe dekoracje, co miało istotny wpływ na jego wygląd.

Od września 1946 roku przez kolejne 57 lat Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne stały się głównym użytkownikiem tego historycznego miejsca. Dziś kamienica nie prezentuje się już w tak efektowny sposób, pozostając w skromnej formie.

Przypisy

  1. a b c d e f Zalewski 2016, s. 255.
  2. a b c d e Topolska 2003, s. 228.
  3. a b WSiP (autor korporatywny), Oficjalna historia Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych [online], 2016 [dostęp 08.02.2017 r.]
  4. Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005.
  5. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 2. Canaletta-Długosza. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996.
  6. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.
  7. Jerzy Kasprzycki: Warszawa sprzed lat (1900-1939). Warszawa: Wydawnictwo „Kraj”, 1989.
  8. Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie kalendarz ilustrowany 1959”, s. 34, 1958.

Oceń: Kamienica Leona Feliksa Goldstanda w Warszawie

Średnia ocena:4.56 Liczba ocen:16