Kamienica usytuowana przy ulicy Podwale 1 w Warszawie to niezwykle interesujący budynek, który znajduje się w dzielnicy Śródmieście. Jego historia sięga lat 70. XX wieku, kiedy to został zaprojektowany jako imitacja klasycystycznej zabudowy. Celem tego zabiegu architektonicznego było harmonijne wkomponowanie budynku w zabytkową architekturę pobliskiego Starego Miasta.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że tego typu konstrukcje mają nie tylko walory estetyczne, ale także spełniają istotną rolę w zachowaniu historycznego charakteru okolicy. Kamienica przy Podwalu 1 jest więc doskonałym przykładem współczesnej architektury, która szanuje tradycje i dziedzictwo kulturowe Warszawy.
Historia budynku
Przed wybuchem II wojny światowej znajdował się w tym miejscu zupełnie inny budynek, który charakteryzował się pięcioma kondygnacjami. Niestety, w trakcie działań wojennych uległ on całkowitemu zniszczeniu. Po zakończeniu wojny, w ramach odbudowy Warszawy, postanowiono wzniesić nową kamienicę, której zadaniem było osłonięcie stacji elektroenergetycznej, odpowiadającej za dostarczanie energii elektrycznej do sąsiednich obiektów. Budynek został zaprojektowany jako obiekt biurowo-wystawienniczy. Ostatnio w jego wnętrzach funkcjonowała pierogarnia.
Pierwsze wzmianki o planowanej inwestycji pojawiły się w 2011 roku. Nowy właściciel, Maksymilian Maciej Marcinkowski, nabył teren od spadkobierców wcześniejszych właścicieli. Już w kwietniu 2012 roku otrzymał on niezbędne pozwolenia na budowę. Początkowo planowano, by kamienica została wchłonięta przez nowo projektowany biurowiec. Projekt tego obiektu biurowo-usługowego został opracowany przez pracownię architektoniczną RKW Rhode Kellerman Wawrowsky, a pozwolenie na budowę także uzyskano w kwietniu 2012 roku.
Kwestia ta wywołała kontrowersje, gdyż decyzję o przebudowie wydał miejski konserwator zabytków, mimo tego że warszawskie Stare Miasto znajduje się na liście UNESCO. Ulica Podwale jest uznawana za istotne założenie urbanistyczne, które znalazło się w rejestrze zabytków (nr rej. 435.). Konsultacje dotyczące budowy biurowca wzdłuż pierzei ul. Senatorskiej oraz przy ul. Podwale nie były prowadzone zarówno z Polskim Komitetem do spraw UNESCO, jak i z Centrum Światowego Dziedzictwa w Paryżu. W tym samym czasie, w komunikacie prasowym, Polski Komitet ds. UNESCO podkreślał, że „nowa inwestycja ma być realizowana na linii zabudowy, która zbiega się z obszarem uznanym za Światowe Dziedzictwo UNESCO”.
Położenie kamienicy budziło kontrowersje, ponieważ ulica Podwale tworzy granicę wyznaczoną przez UNESCO, podczas gdy sama nieruchomość nie znajduje się bezpośrednio na terenie chronionym, a jedynie w jego sąsiedztwie. W grudniu 2013 roku ekspert Centrum Światowego Dziedzictwa UNESCO w Paryżu, Bernhard Furrer, przeprowadził kontrolę tej sytuacji.
Pojawiły się również dodatkowe wątpliwości, ponieważ zabudowa jako nawiązanie do architektury klasycystycznej, na mocy ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o Ochronie Zabytków, nie jest uznawana za zabytek. Przebudowa kamienicy, za zgodą Stołecznego Konserwatora Zabytków, planowana była na rok 2014. Budynek Podwale 1 miał być przekształcony na potrzeby nowego biurowca, który powstanie u zbiegu ulic Senatorskiej i Podwale, z podziemnym garażem oraz przestrzenią handlową na parterze. Inwestor twierdził, że zachowanie kamienicy w niezmienionej formie jest niemożliwe ze względu na jej zły stan techniczny.
Na początku listopada 2013 roku, w mediach pojawiły się kontrowersje związane z tym, że Jolanta Zdziech-Naperty, szefowa śródmiejskiego wydziału architektury i budownictwa, udzieliła pozwolenia na realizację tego kontrowersyjnego projektu. Co więcej, współautorem projektu był jej syn, architekt Bartosz Naperty, który pracował w biurze architektonicznym RKW Rhode Kellerman Wawrowsky. Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, nazwała tę sytuację nieetyczną, co doprowadziło do cofnięcia pełnomocnictw Zdziech-Naperty, wstrzymania budowy oraz zapowiedzi kontroli inwestycji. Ostatecznie Jolanta Zdziech-Naperty straciła stanowisko, jednak decyzję Ratusza o wstrzymaniu robót budowlanych uchylił wojewoda mazowiecki Jacek Kozłowski, uznając powody wstrzymania budowy za niewystarczające.
Prokuratura Rejonowa Warszawa Śródmieście Północ, na wniosek Ratusza, przeprowadziła kontrolę procedury administracyjnej z lat 2007-2012, badając działania, które doprowadziły do wydania warunków zabudowy oraz decyzji reprywatyzacyjnej działki, nie znajdując uchybień. Dodatkowo, Stowarzyszenie Interesu Społecznego „Wieczyste” wystąpiło do wojewody mazowieckiego z wnioskiem o stwierdzenie nieważności oraz wstrzymanie wykonania decyzji o pozwoleniu na budowę dla inwestycji biurowo-usługowej przy ul. Podwale 1, argumentując, że decyzja ta została wydana z rażącym naruszeniem prawa.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica przy ul. Poznańskiej 21 w Warszawie | Kamienica przy al. „Solidarności” 93 w Warszawie | Kamienica przy ul. Waliców 14 w Warszawie | Kamienica Długoszowa w Warszawie | Kamienica Falkiewiczowska w Warszawie | Kamienica firmy Steinhagen i Saenger w Warszawie | Kamienica Gizińska w Warszawie (Rynek Starego Miasta 29) | Kamienica Gustawa Pala w Warszawie | Kamienica Hersza Steinberga w Warszawie | Kamienica Horowitzów w Warszawie | Kamienica Cechu Krawców w Warszawie | Kamienica Busserowska w Warszawie | Kamienica Bronisława Kryształa w Warszawie | Kamienica przy ulicy Nowy Świat 21 w Warszawie | Kamienica przy ulicy Nowy Świat 15/17 w Warszawie | Kamienica Bornbachowska w Warszawie | Kamienica Bentkowskiego w Warszawie | Kamienica pod św. Anną w Warszawie | Kamienica Związku Emerytów Banku Polskiego | Kamienica Zofii Kiersnowskiej w WarszawieOceń: Kamienica przy ul. Podwale 1 w Warszawie