Kamienica Jakuba Fontany w Warszawie

---

Historia

Kamienica Jakuba Fontany w Warszawie ma bogatą historię, która sięga wielu pokoleń. Właściciele nieruchomości przedstawiają fascynującą opowieść o zmianach w posiadaniach w różnych okresach.

• 1734: Stefan Bernacki – pierwszym właścicielem był Stefan, wówczas w miejscu późniejszej kamienicy znajdowała się zabudowa drewniana, która została zniszczona.
• 1773: Magdalena – żona Stefana, która przejęła posiadłość po mężu.
• 1776: Jan i Stanisław Grayber – synowie Stefana i Magdaleny, którzy również służyli w wojsku jako kapitanowie.
• Józef Potkański – kasztelan radomski.
• 1782: Marianna, Joachim, Adam, Tadeusz i Franciszek – żona i pięciu synów Józefa, którzy kontynuowali rodzinne tradycje.
• 1804: Tomasz Kaczyński.
• 1829: Franciszek Hangel – sędzia apelacyjny Królestwa Polskiego, mający znaczący wpływ na lokalny system wymiaru sprawiedliwości.
• 1848: Marianna Franciszka Lechnerowicz – siostra Franciszka, która również miała swoje miejsce w historii kamienicy.
• 1872: Bronisława Leśniewska.
• 1901: Pia, Stanisław i Bronisław Wensel – byli ostatnimi znanymi właścicielami pod koniec XIX wieku.

Warto zauważyć, że w ciągu stuleci kamienica przeszła z rąk do rąk, a każda z wymienionych osób przyczyniła się do jej wyjątkowej historii oraz architektury.

Architektura

Kamienica Jakuba Fontany wyróżnia się w krajobrazie architektonicznym Warszawy dzięki unikalnej strukturze budowlanej. Była to jedyna w mieście frontowa konstrukcja z 11-osiową fasadą oraz charakterystycznymi arkadowymi podcieniami w parterze.

Na zapleczu budynku znajdowały się dwa dziedzińce, obudowane oficynami, co stanowiło innowacyjne podejście jak na czasy, w których powstała. W 1806 roku podcienia zostały zamurowane, a fasada przekształcona na zlecenie projektanta Fryderyka A. Lessela, który zaakcentował ją trójosiowym ryzalitem środkowym.

Na obu kondygnacjach okna zyskały skromne, ale eleganckie zdobienia w postaci opasek, gzymsów parapetowych oraz wąskich poziomych naczółków. Całość podkreślał profilowany gzyms koronujący, uwydatniony szerokim pasem fryzu.

W XIX wieku, w ramach znaczącej przebudowy, na zapleczu frontowego budynku wzniesiono zespoły wielopiętrowych oficyn, tworząc układ dwupodwórzowy. Dzięki tym nowym rozwiązaniom cała kamienica zyskała funkcję dochodową.

Niestety, w wyniku działań wojennych, kamienica doznała poważnych zniszczeń. Około 1953 roku zrezygnowano z rekonstrukcji fasady według projektu F. A. Lessela, a zamiast tego postanowiono zbudować gmach od fundamentów, nawiązujący do pierwotnej formy Kamienicy Jakuba Fontany.

Nowe rozwiązania architektoniczne odzwierciedlają wysyłką budynku w stosunku do sąsiednich obiektów, jego gabaryty oraz liczbę osi. Obecność 11-przęsłowego krużganka z arkadowymi otworami została zachowana. Filarom międzyprzęsłowym, które mają piaskowcowe bazy oraz profilowane głowice, odpowiadają toskańskie pilastry w podcieniu.

Centralne osie budynku uzupełniają drzwi w kamiennych opaskach, a na piętrze znajdują się dwuskrzydłowe okna z profilowanymi opaskami oraz gzymsami parapetowymi. Kondygnacje są oddzielone gzymsem kordonowym, a całość jest zakończona profilowanym gzymsem koronującym, w którym, poza osiami skrajnymi, osadzono wystawki w dachy.

W ciągu kolejnych lat, do skrzydła przyulicznego dobudowano od tyłu trzy nowe skrzydła dwutraktowe, które tworzą wewnętrzny dziedziniec, wprowadzając elementy z XVIII i XIX wieku, jednak zaprojektowane w nowoczesny sposób.

---

Oceń: Kamienica Jakuba Fontany w Warszawie

---