Kamienica Ignacego Partowicza w Warszawie

Kamienice i domy

Kamienica Ignacego Partowicza to fascynujący budynek, który mieści się w sercu Warszawy, przy ul. Żelaznej 75a, na rogu z ulicą Chłodną.

Ten obiekt nie tylko stanowi przykład architektury, lecz także jest świadkiem wielu wydarzeń historycznych, które miały miejsce w tym dynamicznie rozwijającym się mieście.

Opis

To nowoczesny, pięciopiętrowy obiekt, który wyróżnia się półkolistym narożnikiem oraz podcieniami wspartymi na kolumnach, zlokalizowany od strony ulicy Chłodnej. Budynek powstał w latach 1937–1938, a jego projektantem był Edward Herstein. W konstrukcji kamienicy zastosowano również strop Kleina, co znacząco wpłynęło na zwiększenie wytrzymałości na obciążenia, a także umożliwiło zaprojektowanie przestronniejszych wnętrz.

W trudnych czasach II wojny światowej, budynek pełnił funkcję posterunku żandarmerii niemieckiej, znanego jako Nordwache. W latach 1940–1942 Niemcy monitorowali z niego kluczowe skrzyżowanie ulic Chłodnej i Żelaznej, które do stycznia 1942 roku, do momentu otwarcia kładki nad ulicą Chłodną, stanowiło jedyne oficjalne połączenie między małym a dużym gettem warszawskim.

Podczas powstania warszawskiego, 3 sierpnia 1944 roku, oddziały z batalionu „Chrobry I” zdobyły Nordwache. W wyniku akcji wzięto do niewoli około 40 żołnierzy niemieckich, a także zdobyto znaczną ilość broni, w tym kilkadziesiąt karabinów, kilka karabinów maszynowych, granaty oraz amunicję. Co więcej, z piwnic, które Niemcy przekształcili w więzienie, uwolniono kilkadziesiąt osób.

W lutym 2011 roku, kamienica znalazła się w rejestrze zabytków, co podkreśla jej historyczne i architektoniczne znaczenie.

Upamiętnienia

Na ścianie budynku, która wychodzi na ulicę Chłodną, zainstalowano tablicę upamiętniającą kluczowy moment w historii. Odnosi się ona do zdobycia siedziby żandarmerii niemieckiej Nordwache, co miało miejsce 3 sierpnia 1944 roku.

W miejscu, gdzie dawniej znajdowało się wejście do Nordwache, na chodniku ul. Żelaznej można zauważyć obrys niemieckiego bunkra. To symboliczne oznaczenie przypomina o historycznych wydarzeniach, które miały miejsce w tym obszarze.

Natomiast na przeciwko kamienicy, przy ul. Chłodnej, znajdował się mural zatytułowany Tam była kładka. Mural ten został odsłonięty 21 kwietnia 2007 roku przez Marka Edelmana, co dodaje kolejny wymiar do pamięci o wydarzeniach związanych z tym miejscem.

Przypisy

  1. a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − stan na 30.06.2023 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [dostęp 15.07.2023 r.]
  2. Mural "Tam była kładka". Urząd Dzielnicy Wola m.st. Warszawy, 24.04.2007 r. [dostęp 04.12.2013 r.]
  3. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 2. Canaletta-Długosza. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, s. 43.
  4. Artur Nadolski: Pani Chłodna (Opowieść o warszawskiej ulicy). Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2008 r., s. 192.
  5. Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej. Warszawa: Instytut wydawniczy PAX, 1969 r., s. 109.
  6. a b Piotr Rozwadowski (red. nauk.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2005 r., s. 90.
  7. Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004 r., s. 365.

Oceń: Kamienica Ignacego Partowicza w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.89 Liczba ocen:12