Willa Gawrońskich, znana również jako pałacyk Gawrońskich lub pałacyk Leszczyńskich, to niezwykle interesujący obiekt architektoniczny, który znajduje się w sercu Warszawy. Usytuowany w prestiżowej lokalizacji, przy Al. Ujazdowskich 23, pałacyk przyciąga uwagę zarówno miłośników historii, jak i architektury.
Ten zabytkowy budynek stanowi fascynujący przykład stylu architektonicznego, który charakteryzuje się elegancją i dbałością o detale. Jego historia oraz znaczenie w kontekście warszawskiej architektury są warte uwagi, co czyni go unikalnym obiektem na mapie stolicy.
Historia
W 1924 roku powstał obiekt zaprojektowany przez Marcina Weinfelda, który przybrał formę neobarokową. Jego historia sięga okresu międzywojennego, gdy w pałacyku mieściło się Poselstwo i Konsulat Holenderski w latach 1938-1939, a wcześniej Poselstwo Belgii w latach 1934-1939. W toku II wojny światowej miejsce to stało się siedzibą dowódcy SS i Policji na dystrykt warszawski.
Szczególnie dramatycznym zdarzeniem była akcja z dnia 1 lutego 1944 roku, kiedy to żołnierze oddziału „Pegaz” Armii Krajowej przeprowadzili udany zamach na Franza Kutscherę, co miało kluczowe znaczenie w kontekście walki z okupantem. Niestety, w 1944 roku willa Gawrońskich została spalona, co oznaczało koniec jej świetności, przynajmniej na pewien czas.
Po zakończeniu II wojny światowej obiekt został odbudowany według projektu Heleny Weinfeld oraz Szymona Syrkusa. Mimo że budynek powrócił do życia, stracił część swojej pierwotnej dekoracji oraz mansardowy dach, co wpłynęło na jego pierwotny wyraz artystyczny. W latach 1948-1953 budynek został przekazany ambasadzie Stanów Zjednoczonych, a po tym okresie służył ambasadzie Jugosławii do roku 2006.
Obecnie pałacyk pozostaje w posiadaniu rodziny Gawrońskich, którzy są odpowiedzialni za jego dalsze losy i zachowanie historycznego dziedzictwa tego niezwykłego miejsca.
Przypisy
- Krzysztof Komorowski (red.): Warszawa walczy 1939–1945. Leksykon. Warszawa: Fundacja Polska Walczy i Wydawnictwo Bellona, 2015 r., s. 391.
- Witold Żarnowski: Raczej zginąć niż zdradzić sprawę. Areszt śledczy gestapo w al. Szucha 25. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej i Muzeum Niepodległości, 2014 r., s. 26.
- Ryszard Mączewski: Warszawa między wojnami. Łodź: Księży Młyn, 2009 r., s. 16.
- Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006 r., s. 42.
Pozostałe obiekty w kategorii "Wille i dwory":
Willa Jasny Dom w Warszawie | Willa Pniewskiego w Warszawie | Willa przy ul. Katowickiej 9/11/11A w Warszawie | Willa Podgórskich w Warszawie | Dom Pod Skarabeuszami w Warszawie | Dworek Wojciecha Grabowskiego w Warszawie | Dwór Ksawerów | Szara Willa w Warszawie | Willa Narutowicza w Warszawie | Willa przy ulicy Myśliwieckiej 12 w Warszawie | Willa Arpada Chowańczaka w Warszawie | Villa Daglezja w Warszawie | Domek Holenderski w Warszawie | Dom Władysława Różyckiego w Warszawie | Biały Dom (Łazienki Królewskie) | Dworek Grochowski | Willa Muszyńskiego i Urbanowicza w Warszawie | Willa Bolesława Pietrusińskiego w Warszawie | Dom Narutowicza w WarszawieOceń: Willa Gawrońskich w Warszawie