Muzułmański Cmentarz Tatarski

---

Historia

„Cmentarz Tatarski dla muzułmanów miał swoje początki w roku 1867, gdy zamknięto z powodu zapełnienia Muzułmański Cmentarz Kaukaski, który znajdował się przy ulicy Młynarskiej. Jego założenie było dziełem imama Seifetdina Chosianowa Sinnajewa z Warszawy.

Pierwotnie jego powierzchnia wynosiła około 0,5 ha, a obecnie rozciąga się na około 1 ha. W pierwszych latach szczególnie grzebano na nim muzułmańskich żołnierzy rosyjskiej armii stacjonujących na terenie Warszawy. Z czasem do spoczynku na tym cmentarzu zaczęto przyjmować również innych muzułmanów, a nekropolia stała się miejscem ostatniego spoczynku polskich Tatarów, głównie pochodzących z obszaru niegdyś należącego do Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Na przełomie XIX i XX wieku cmentarz był podzielony na dwie odrębne części: jedną dla osób zamożniejszych (po prawej stronie od wejścia) oraz drugą dla ubogich (po lewej stronie od wejścia). Taki podział jednak zaniechano na skutek inicjatywy warszawskiego imama. W trakcie I wojny światowej spoczywały na nim także ofiary, a w szczególności rosyjscy żołnierze wyznający islam, którzy zmarli w niemieckiej niewoli.

Niestety, cmentarz ucierpiał podczas II wojny światowej. W 1942 roku na jego teren wjechały niemieckie czołgi oraz inne pojazdy pancerne, które ukrywały się przed radzieckimi nalotami. Dwa lata później, w 1944 roku, w rejonie Powązek miały miejsce intensywne walki podczas powstania warszawskiego, co również wpłynęło na stan nekropolii. Obecnie najstarsze zachowane nagrobki można znaleźć po lewej stronie od wejścia, w pobliżu budynku administracyjnego.

W 1984 roku cmentarz tatarski zyskał status zabytku, co podkreśla jego ważność oraz znaczenie historyczne dla regionu oraz dla kultury muzułmańskiej w Polsce.

Pochowani (m.in.)

Na Muzułmańskim Cmentarzu Tatarskim znajdują się groby wielu wybitnych osobistości, których życie i osiągnięcia miały znaczący wpływ na różne dziedziny. Wśród nich należy wymienić:

• Aleksander Achmatowicz (zm. 1944) – prawnik, minister sprawiedliwości w rządach Krymu oraz Litwy Środkowej, senator II RP,
• Osman Achmatowicz (zm. 1988) – chemik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, prezes Komitetu Budowy Meczetu w Warszawie,
• Konstanty Bajraszewski (zm. 1955) – adwokat,
• Mounir Bouamrane (zm. 2004) – montażysta dźwięku i obrazu pochodzenia algierskiego,
• Jerzy Edigey (zm. 1983) – adwokat, działacz społeczny oraz autor powieści kryminalnych,
• Bekier Eksanow (zm. 1974) – imam warszawski,
• Zeryf Eksanow (zm. 1951) – imam warszawski,
• Hussein Mohamed Hassan (zm. 2020) – doktor nauk medycznych i konsul honorowy RP w Sudanie,
• Veli bek Jedigar (zm. 1971) – książę Azerbejdżanu, oficer kawalerii WP,
• Aleksander Jeljaszewicz (zm. 1978) – major WP, ostatni dowódca szwadronu tatarskiego w 13 Pułku Ułanów Wileńskich, kawaler Orderu Virtuti Militari,
• Zenon Kryczyński (zm. 1953) – pułkownik WP,
• Safar-Bek Malsag (zm. 1944) – generał,
• Konstanty Murza-Murzicz (zm. 1953) – prawnik, sędzia, pracownik Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych,
• Rustym Murza-Murzicz (zm. 1980) – lekarz weterynarii, oficer szwadronu tatarskiego w 13 Pułku Ułanów Wileńskich, kawaler Orderu Virtuti Militari,
• Bekir Rodkiewicz (zm. 1987) – imam gorzowski,
• Jakub Romanowicz (zm. 1964) – międzywojenny zastępca muftiego RP,
• Selim Safarewicz (zm. 1955) – imam nowogródzki i wrocławski,
• Nedal Abu Tabaq (zm. 2020) – polski lekarz oraz duchowny muzułmański pochodzenia palestyńskiego, mufti Ligi Muzułmańskiej w Rzeczypospolitej Polskiej, stały mediator sądowy przy Sądzie Okręgowym w Lublinie,
• Hassan Al-Zubaidi (zm. 2013) – przedsiębiorca.

Groby symboliczne

Na cmentarzu znajdują się również groby symboliczne, w tym:

• Ali Woronowicz (zm. 1941) – imam 1 Szwadronu Tatarskiego w 13 Pułku Ułanów Wileńskich.

---

Oceń: Muzułmański Cmentarz Tatarski

---