Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej

---

Struktura organizacyjna

Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej pełni kluczową rolę w zapewnieniu dostępu do różnorodnych zasobów i informacji. W strukturalnej konfiguracji organizacyjnej tej instytucji możemy wyróżnić kilka istotnych jednostek, które przyczyniają się do kompleksowej obsługi studentów oraz kadry naukowej.

• biblioteka główna Politechniki Warszawskiej,
• biblioteka terenu południowego,
• biblioteka wydziału chemicznego,
• biblioteka filii Politechniki Warszawskiej w Płocku.

Budynek

Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej zlokalizowana jest w Gmachu Głównym PW, który znajduje się przy Placu Politechniki 1. W obrębie biblioteki znaczną część zajmuje przestrzeń nadbudowy, która została udostępniona użytkownikom w sierpniu 1999 roku. W tym nowoczesnym skrzydle funkcjonują obecnie pomieszczenia przeznaczone na Wolny Dostęp do literatury.

Autorzy projektu nadbudowy, Hanna Gutkiewicz-Czajkowska oraz Sławomir Czajkowski, otrzymali nominacje do prestiżowej nagrody w kategorii budynków użyteczności publicznej w ramach konkursu na najlepsze realizacje architektoniczne Warszawy odbywającego się w latach 1998–1999.

Całkowita powierzchnia Biblioteki Głównej Politechniki Warszawskiej, wliczając w to jej filie oraz biblioteki znajdujące się w domach studenckich, wynosi aż 5808 m².

Historia

Dzieje Biblioteki Głównej Politechniki Warszawskiej są ściśle związane z historią uczelni. W roku 1824 Józef Kalasanty Szaniawski, pełniący wówczas funkcję dyrektora generalnego wychowania publicznego w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, zaprezentował pionierski projekt utworzenia w Polsce wyższej szkoły technicznej, która miała nosić nazwę Instytutu Politechnicznego. Dwa lata później odbyło się uroczyste otwarcie Szkoły Przygotowawczej do Instytutu Politechnicznego, która mieściła się w Pałacu Kazimierzowskim. Już na etapie wstępnych planów dostrzegano potrzebę stworzenia biblioteki jako kluczowego elementu wspierającego dydaktykę. Z تعريفowaniem nowo utworzonej biblioteki zajął się Dionizy Lanckoroński. Zbiory tej placówki obejmowały najnowsze dzieła w wielu językach europejskich, a także czasopisma periodyczne.

Po powstaniu listopadowym, w ramach represji, szkoła została zamknięta 19 listopada 1831 roku. Zbiory biblioteczne oddano pod opiekę dyrektora Biblioteki Publicznej, a później przekazano je Gimnazjum Realnemu oraz Marymonckiemu Instytutowi Agronomicznemu, który zajął się zgromadzeniem zbiorów dotyczących rolnictwa.

Wrzesień 1898 roku przyniósł ponowne otwarcie Warszawskiego Instytutu Politechnicznego im. cara Mikołaja II, a rok później do użytku oddano bibliotekę, która zaczęła funkcjonować w kilku pomieszczeniach na parterze Gmachu Głównego. W tym początkowym okresie gromadzenie zbiorów opierało się w dużej mierze na darach, które przekazywała zarówno społeczność polska, jak i rosyjska. Biblioteka wzbogacała się o książki, czasopisma, broszury, atlasy, mapy oraz rękopisy, z przewagą języka rosyjskiego. W roku 1913 zbiory biblioteczne obejmowały niemal 51 tysięcy woluminów, a biblioteka dysponowała kilkoma katalogami, w tym alfabetycznym oraz rzeczowym.

Wybuch I wojny światowej zakończył ten rozdział w historii biblioteki Warszawskiego Instytutu Politechnicznego. W listopadzie 1915 roku zainaugurowano nowy rok akademicki na pierwszej polskiej uczelni politechnicznej, która mogła poszczycić się polskim językiem wykładowym oraz kadrą profesorską z Polski – Politechnice Warszawskiej. Biblioteka Główna zaczęła swoją działalność w roku 1918, chociaż opóźnienie to związane było z koniecznością uporządkowania zbiorów, które nie zostały wywiezione do Rosji. Stan liczebny zbiorów w 1938 roku wynosił około 74 tysiące tomów.

W październiku 1939 roku Gmach Główny Politechniki Warszawskiej został zajęty przez wojska niemieckie, co skutkowało zakazem prowadzenia działalności naukowej i dydaktycznej na warszawskich uczelniach wyższych. W trakcie powstania warszawskiego obiekt został zniszczony, a niemal wszystkie zbiory biblioteczne uległy zniszczeniu. Po zakończeniu II wojny światowej w 1945 roku wznowiono działalność Politechniki Warszawskiej, a w jej ślad poszła Biblioteka Główna, a proces odbudowy utraconych zbiorów rozpoczął się na nowo.

Zbiory

W zbiorach Biblioteki Głównej Politechniki Warszawskiej można odnaleźć różnorodne dokumenty, takie jak: książki, czasopisma, normy, fotografie oraz mapy. Instytucja ta gromadzi piśmiennictwo ściśle powiązane z profilem Politechniki Warszawskiej. W szczególności koncentruje się na publikacjach dotyczących nauk podstawowych, technicznych oraz z dziedziny nauk ekonomicznych i społecznych.

Biblioteka dysponuje bogatymi zbiorami zarówno w formie drukowanej, których jest ponad 1 000 000 egzemplarzy, jak i elektronicznej, liczącej przeszło 180 000 tytułów. Należy zwrócić uwagę, że część tych zasobów dostępna jest jedynie na miejscu.

W BG PW szczególnie gromadzona jest literatura najnowsza, która odzwierciedla aktualny stan wiedzy i technologii na świecie. Zbiory te są wielojęzyczne, aczkolwiek dominują publikacje w języku polskim oraz angielskim. W skład zbiorów wchodzi około 50% książek naukowych, podczas gdy reszta to podręczniki i skrypty.

W zasobach bibliotecznych znajduje się także istotny księgozbiór historyczny, obejmujący stare druki, w tym dokumenty wydane do 1800 roku, polskie wydawnictwa książkowe do 1945 roku, wydawnictwa obce do 1900 roku, czasopisma polskie do 1950 roku, a także zbiory kartograficzne oraz fotograficzne. Całość tego zasobu liczy około 9 tysięcy jednostek.

Jednym z wyjątkowych elementów zbiorów jest kolekcja Ikonografii, która zawiera także około 35 tysięcy fotografii. Część tego zbioru pochodzi z Pracowni Ikonograficznej Instytutu Urbanistyki i Architektury, która funkcjonowała od końca lat 40 do połowy lat 70 ubiegłego wieku. Kolekcja ta zawiera fotografie lotnicze układów urbanistycznych, obrazy polskiej architektury zarówno zabytkowej, jak i współczesnej, a także dokumentację fotograficzną konkursów architektonicznych oraz urbanistycznych.

Dyrektorzy Biblioteki

Historia dyrekcji Biblioteki Głównej Politechniki Warszawskiej jest kluczowym elementem jej rozwoju. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, instytucja ta miała wielu znakomitych liderów, którzy przyczynili się do jej sukcesu i modernizacji.

• 1955–1957 – Donat Kotwicz,
• 1958–1971 – Stefan Gniazdowski,
• 1971–1993 – Edward Domański,
• 1993–2003 – Elżbieta Dudzińska,
• 2003–2016 – Jolanta Stępniak,
• 2016 – obecnie Alicja Portacha.

Biblioteka Cyfrowa Politechniki Warszawskiej

Biblioteka Cyfrowa Politechniki Warszawskiej pełni kluczową rolę w zachowywaniu i udostępnianiu cennych dzieł, które mają znaczenie historyczne w kontekście rozwoju nauki oraz techniki zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. Zbiorowisko to obejmuje ważne przykłady zastosowań technologicznych, dorobek badawczy pracowników oraz studentów uczelni, dokumentując historię Politechniki Warszawskiej.

W zasobach Biblioteki Cyfrowej znajdują się również podręczniki, skrypty oraz dokumenty związane z funkcjonowaniem uczelni. Ponadto, gromadzone są tutaj varsaviana oraz zdigitalizowane fotografie, które pochodzą z bogatych zbiorów Biblioteki Głównej Politechniki Warszawskiej.

Aktualnie kolekcja przekracza 21 700 publikacji, co czyni ją znaczącym źródłem wiedzy. Dzięki zastosowaniu protokołu OAI-PMH oraz standardu metadanych Dublin Core, zasoby Biblioteki Cyfrowej PW są dostępne w Federacji Bibliotek Cyfrowych oraz repozytoriach ROAR i DOAR, co ułatwia ich odnalezienie i wykorzystanie przez badaczy oraz zainteresowane osoby.

Baza Wiedzy PW

Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej odgrywa kluczową rolę w koordynacji merytorycznej danych bibliograficznych, jakie są gromadzone w Bazie Wiedzy PW.

Baza Wiedzy PW to zaawansowany system, który archiwizuje oraz prezentuje publikacje i osiągnięcia zawodowe zarówno pracowników, jak i studentów Politechniki Warszawskiej. Dzięki temu narzędziu możliwe jest przekazywanie niezbędnych informacji do zewnętrznych systemów, takich jak Polska Bibliografia Naukowa czy Pol-on, co jest istotne w kontekście parametryzacji jednostek naukowych.

Ważnym zadaniem Bazy jest także raportowanie dorobku naukowego pracowników. Z jej pomocą tworzone są profile naukowe, a także prezentowane szczegółowe dane dotyczące różnych wydziałów uczelni. W systemie wkomponowane jest repozytorium, które gromadzi informacje odnoszące się do dorobku naukowego pracowników PW oraz archiwizuje cyfrowe wersje pełnotekstowe materiałów dokumentujących działalność naukową.

W skład tych materiałów wchodzą monografie, artykuły publikowane w czasopismach, rozdziały książek, raporty, patenty oraz projekty. Baza uwzględnia również materiały konferencyjne oraz teksty utworów, które są niezwykle istotne dla przyznawania stopni i tytułów naukowych. System funkcjonuje dzięki oprogramowaniu OMEGA-PSIR, które zostało opracowane w ramach projektu SYNAT przez Instytut Informatyki WEiTI PW.

Działalność promocyjno-kulturalna

W ramach promocji kultury i wiedzy, Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej z dumą prezentuje różnorodne wydarzenia, które wzbogacają ofertę kulturalną uczelni. Organizowane są różnego rodzaju spotkania, warsztaty oraz wystawy, w których każdy może znaleźć coś dla siebie.

Wśród wydarzeń, które zasługują na szczególną uwagę, znajdują się liczne konferencje, z których warto wyróżnić seminaria PolBiT (Polskich Bibliotek Technicznych). Oprócz tego cyklicznie odbywają się spotkania w ramach Open Access Week, które promują dostęp do literatury naukowej.

Biblioteka Główna zrealizowała także wiele interesujących wystaw o różnorodnej tematyce. Większość z nich jest dostępna w wersji cyfrowej w Bibliotece Cyfrowej BG PW, co umożliwia szersze dotarcie do zainteresowanych. Dzięki temu, nawet osoby zdalne mogą uczestniczyć w kulturze i sztuce, jakie oferuje biblioteka.

Oprócz wydarzeń, biblioteka może pochwalić się również ciekawymi publikacjami, które wzbogacają jej ofertę. Przykładowo, na uwagę zasługują książki takie jak „Architektura międzywojenna na fotografii” oraz „Architektura Warszawy 1945-1965 na fotografii”, które przedstawiają obiekty twórców związanych z Politechniką Warszawską.

Działalność dydaktyczna

Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej aktywnie angażuje się w działalność edukacyjną, oferując różnorodne usługi z zakresu informacji edukacyjnej. W ramach swojego programu prowadzi zajęcia dla studentów pierwszego roku, które obejmują tzw. przysposobienie biblioteczne, zarówno dla osób studiujących na poziomie licencjackim, jak i magisterskim.

Oprócz zajęć podstawowych, oferta obejmuje także zaawansowane kursy, które mogą pełnić rolę obowiązkowego lub wybieralnego przedmiotu, a także być wsparciem w toku prac dyplomowych. Ponadto, BG PW organizuje szereg tematycznych szkoleń dostosowanych do potrzeb różnorodnych grup użytkowników, takich jak pracownicy Politechniki, studenci oraz bibliotekarze.

Zajęcia są przeprowadzane w różnych formatach. Można uczestniczyć w tradycyjnych wykładach oraz warsztatach, a także korzystać z opcji e-learningowych. W wielu przypadkach stosuje się model mieszany, zwany blended learning. W zależności od grupy docelowej, program zajęć obejmuje różnorodne zagadnienia, takie jak:

• wyszukiwanie informacji w krajowych i zagranicznych źródłach,
• informacja patentowa,
• prawo własności intelektualnej,
• narzędzia do gromadzenia literatury,
• przypisy i bibliografia załącznikowa,
• bibliologia.

Pełną ofertę szkoleń można znaleźć na stronie internetowej biblioteki, gdzie dostępne są szczegółowe informacje dotyczące aktualnych tematów i terminów zajęć.

Usługi

Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej oferuje szereg różnorodnych usług, które mają na celu wspieranie zarówno studentów, jak i pracowników uczelni w korzystaniu z jej zasobów. Wśród dostępnych możliwości znajdują się:

• wypożyczanie książek zgodnie z regulaminem BG PW,
• udostępnianie zbiorów w czytelniach,
• zdalny dostęp do zasobów elektronicznych dla pracowników i studentów PW za pomocą systemu HAN,
• wypożyczenia międzybiblioteczne,
• analizy bibliometryczne,
• szkolenia użytkowników,
• sala z dostępem do Internetu,
• samoobsługowe usługi: kserowanie, drukowanie i skanowanie,
• organizowanie praktyk, staży oraz wycieczek po bibliotece.

---

Oceń: Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej

---