Zygmunt Oskierko

---

Życiorys

Zygmunt Oskierko pochodził z rodziny żydowskiej, reprezentującej krąg intelektualny; jego rodzicami byli Szymon oraz Helena z Franków. W grudniu 1918 roku dołączył do nowo utworzonej Komunistycznej Partii Polski (KPP), a jego działalność obejmowała pracę w Biurze Komitetu Wykonawczego Warszawskiej Rady Delegatów Robotniczych. Już w czerwcu 1920 roku zakończył edukację, maturując w Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie.

Po ukończeniu szkoły, od 1920 roku pełnił rolę referenta w Biurze Prasowym Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Dodatkowo brał udział w kursach z zakresu archiwoznawstwa i bibliografii, a w listopadzie 1921 roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa i Nauk Politycznych na Uniwersytecie Warszawskim. W trakcie nauki działał aktywnie w Związku Niezależnej Młodzieży Studenckiej (ZNMS) „Życie”, gdzie był współautorem „Jednodniówki” oraz Deklaracji Idei Stowarzyszeń Akademickich Niezależnej Młodzieży Ludowej.

Oskierko publikował w wielu pismach, takich jak „Na Przełomie”, „Kultura Robotnicza”, „Nowa Kultura” i „Trybuna Robotnicza”. W styczniu 1925 roku został aresztowany na pół roku, po czym kontynuował swoją pracę w Sekretariacie Klubu Komunistycznej Frakcji Poselskiej. W 1926 roku zredagował i wydał jednodniówkę pod tytułem „Amnestia dla więźniów politycznych”, a także stworzył broszurę noszącą tytuł „Marcin Kasprzak”. Był także członkiem kolegium redakcyjnego biuletynu Międzypartyjnego Sekretariatu dla Walki o Amnestię dla Więźniów Politycznych „Amnestia”.

W 1927 roku, wraz z Janem Hemplem, był współzałożycielem dwutygodnika „Nowiny”. Jego działalność polityczna doprowadziła do wielokrotnego osadzenia w więzieniu, w latach 1928–1930 oraz w 1931 roku. W czasie odbywania kary pracował w Centralnej Redakcji KPP i współredagował w Krakowie „Przegląd Społeczny”. W 1931 roku pełnił funkcję starosty komuny więziennej.

Po zwolnieniu Oskierko zyskał reputację jednego z czołowych publicystów „Myśli Społecznej”. W latach 1934–1935 pracował w Moskwie jako pracownik naukowy w Instytucie Światowej Gospodarki i Światowej Polityki oraz kierował działem w Instytucie Bibliograficznym Rosyjskiej FSRR. W latach 1935–1940 przebywał w łagrze na Kołymie. Po zakończeniu II wojny światowej podjął pracę w redakcji „Nowych Widnokręgów” i „Nowej Polski”, a jesienią 1945 roku wrócił do kraju. Został mianowany członkiem kolegium redakcyjnego „Trybuny Wolności” przez Komitet Centralny Polskiej Partii Robotniczej, jednak nie przyjął tej roli z powodu pogarszającego się stanu zdrowia.

Zmarł w sanatorium w Kudowie. Jego miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A6-2-11).

---

Oceń: Zygmunt Oskierko

---