Zygmunt Brykalski

---

Życiorys

Zygmunt Brykalski przyszedł na świat w Warszawie, w rodzinie, której głową był Ignacy – drobny przedsiębiorca, a jego matką Maria z Moczarskich. Swoje pierwsze kroki edukacyjne stawiał w warszawskim I Gimnazjum Męskim, które ukończył, a następnie kontynuował naukę w gimnazjum Korpusu Kadetów w Rawiczu, gdzie zakończył edukację w 1939 roku.

W trakcie kampanii wrześniowej zdecydował się zaciągnąć do kompanii ochotniczej Wojska Polskiego na Cytadeli, gdzie służył aż do kapitulacji Warszawy. W 1941 roku nawiązał kontakt z podziemną organizacją Zadruga za pośrednictwem Józefa Kowalczyka. Wkrótce potem wstąpił do „Zrywu”, który później przekształcił się w „Stronnictwo Zrywu Narodowego”, a także do „Kadry Polski Niepodległej”. Brykalski był kluczowym organizatorem młodzieżowego środowiska KPN, gdzie prowadził różne spotkania, w tym także u Kowalczyka.

W tym czasie nawiązał bliskie relacje z wieloma osobami, w tym z Tadeuszem Jędrzejewskim, Zygmuntem Felczakiem oraz Feliksem Widy-Wirskim. Pod jego dowództwem pełnił funkcję łącznika. W czasie powstania warszawskiego, posługując się pseudonimami „Duży” i „Dąbrowski”, walczył na Ochocie. Uznany za dzielnego żołnierza, awansował do stopnia podporucznika. Po odniesieniu ran, został przetransportowany jako cywil do obozu w Pruszkowie, a następnie do szpitala w Milanówku, gdzie przez pewien czas chronił się aż do stycznia 1945 roku. Po wojnie, od lutego tego samego roku, pełnił funkcję sekretarza Zygmunta Felczaka w Bydgoszczy.

W latach 1945-1946 pracował jako pracownik wojewody poznańskiego Feliksa Widy-Wirskiego. Następnie był członkiem zespołu redakcyjnego dwutygodnika „Zryw”, który nieoficjalnie zrzeszał zwolenników Zadrugi (1946–1947). Od lipca 1947 roku związany był z WUKPPiW na stanowisku cenzora. W latach 1945–1947 należał do Stronnictwa Pracy, a od 1947 roku stał się członkiem Polskiej Partii Robotniczej (PPR). Uczył się na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie uzyskał absolutorium w 1949 roku. Po przeprowadzce do Warszawy rozpoczął pracę w GUKP jako cenzor, jednak jego kariera zakończyła się w 1950 roku, gdyż ukrywał swoją przynależność do Zadrugi, co doprowadziło do jego wydalenia. Po tym zdarzeniu znalazł zatrudnienie w Agencji Robotniczej.

W 1953 roku zerwał ze środowiskiem Zadrugi, a w późniejszym okresie pracował jako dziennikarz w „Życiu Warszawy” oraz na łamach miesięcznika „Przyjaźń”, będącego organem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. W dniu 4 grudnia 1948 roku zawarł związek małżeński z Anną ks. Światopełk-Czetwertyńską h. Pogoń Ruska (ur. 1927). Ich syn, Jarosław, przyszedł na świat w 1951 roku.

W 1970 roku zmarł w Warszawie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera D12-2-24).

Ordery i odznaczenia

Lista wyróżnień i odznaczeń Zygmunta Brykalskiego jest bogata i zróżnicowana, co odzwierciedla jego wkład w życie społeczne oraz działalność na rzecz kraju.

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1979 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał w 1964 roku,
• Krzyż Walecznych, nadany w 1945 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany w 1957 roku,
• Srebrny Krzyż Zasługi, który otrzymał 11 maja 1946 roku,
• Warszawski Krzyż Powstańczy, odznaczenie nadane pośmiertnie w 1982 roku,
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945, który otrzymał w 1946 roku,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 11 stycznia 1955 roku,
• Odznaka Grunwaldzka, nadana w 1946 roku.

Te odznaczenia są świadectwem jego poświęcenia i odwagi w trudnych czasach.

---

Oceń: Zygmunt Brykalski

---