Tadeusz Jasionowski

---

Życiorys

Tadeusz Jasionowski urodził się jako syn Tomasza, który był dzierżawcą części Rykaczewa oraz Marianny z Soleckich. W latach nauki, odbywających się w Szkole Realnej w Kałudze w okresie 1886–1890, zdobył solidne fundamenty wykształcenia. W 1895 roku zakończył studia w Petersburskim Instytucie Technologicznym. Po zakończeniu edukacji rozpoczął pracę w zakładach w Rosji. Jego pierwsze doświadczenia dotyczyły budowy kolei oraz dróg wodnych w Azji Środkowej. Pracował również jako przedsiębiorca zajmujący się robót wodociągowych oraz budowlanych w środkowej Syberii.

W momencie wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej w 1904 roku, na polecenie ówczesnego ministra komunikacji, ks. Michaiła Chiłkowa, Jasionowski rozpoczął kierowanie nowymi robotami na Kolei Zabajkalskiej. Lata 1905–1907 to czas, gdy prowadził jako przedsiębiorca roboty budowlane w Kraju Ussuryjskim oraz w fortecy we Władywostoku. Po pewnym czasie opuścił Rosję i zaangażował się w przemysł budowlany w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii, Nowej Zelandii, a także przy budowie Kanału Panamskiego. W 1911 roku powrócił do Rosji, gdzie w Kraju Ussuryjskim budował cegielnie oraz napowietrzne i wąskotorowe koleje. Wkrótce jednak migrował do Królestwa Polskiego, gdzie objął stanowisko dyrektora zarządzającego w firmie Towarzystwa Akcyjnego Fabryk Machin i Odlewów K. Rudzki i S-ka z siedzibą w Warszawie. W ramach działalności tej firmy, w 1914 roku ukończono budowę stalowego mostu na Wiśle, który zyskał miano Mostu Trzeciego, obecnie znanego jako Most Poniatowskiego.

W 1915 roku, na krótko przed wkroczeniem Niemców do Warszawy, został ewakuowany przez władze carskie na teren Rosji, gdzie sprawował funkcję dyrektora Wysokogórskiej Fabryki Pocisków w Niżnym Tagile na Uralu.

II Rzeczpospolita

Po powrocie do ojczyzny, Jasionowski aktywnie włączył się w działalność odbudowy państwa. Został członkiem komitetu doradczego przy byłym Urzędzie Zaopatrywania Techniczno-Wojskowego, który wkrótce przekształcono w Główny Urząd Zaopatrywania Armii. 31 lipca 1919 roku objął stanowisko ministra robót publicznych w rządzie Ignacego Jana Paderewskiego. Jako minister skoncentrował się na inicjatywach związanych z odbudową kraju w wyniku zniszczeń wojennych oraz kładł duży nacisk na rolę państwa w tych działaniach. Według Jasionowskiego, to poszkodowani mieli prowadzić odbudowę z pomocą oraz nadzorem ze strony państwa, co skutkowało finansowaniem inwestycji oraz zapewnieniem wsparcia technicznego w postaci projektów budowlanych i doradztwa.

Minister wystąpił z propozycją utworzenia Państwowej Rady Technicznej, mającej za zadanie wspieranie ministerstwa w zakresie polityki gospodarczej. Wydawano także pismo „Roboty Publiczne”, które do końca 1919 roku ukazało się dziewięć razy. Dokonywano w nim obszernego opisu działań resortu oraz kolejnych kroków podejmowanych przez ministra. W artykułach informowano o strukturze resortu, który wówczas składał się z sześciu sekcji: Ogólnej, Budownictwa Wodnego, Dróg Wodnych, Dróg Kołowych, Budownictwa oraz Odbudowy. Jasionowski przygotował również akty wykonawcze, z których wynikało utworzenie Okręgowych Dyrekcji Robót Publicznych w byłym zaborze rosyjskim, mających siedziby między innymi w Warszawie, Łodzi, Kielcach, Lublinie oraz Białymstoku.

Jego kadencja zakończyła się wraz z dymisją rządu, 9 grudnia 1919 roku, jednak do 13 grudnia 1919 roku nadal kierował ministerstwem. Jasionowski zmarł tragicznie 12 października 1923 roku w Warszawie w wyniku samobójstwa. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 239, rząd 1, grób 27). W 2022 roku, z inicjatywy premiera Mateusza Morawieckiego, Fundacja „Stare Powązki” rozpoczęła projekt odrestaurowania grobów ministrów II RP, a miejsce spoczynku ministra robót publicznych zostało odnowione.

---

Oceń: Tadeusz Jasionowski

---