Zofia Mrozowska

---

Życiorys

Zofia Mrozowska przyszła na świat w rodzinie Leona i Rozalii z domu Borke w 1884 roku. Ważnym momentem w jej życiu była II wojna światowa. W 1944 roku ukończyła konspiracyjny Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej w Warszawie, a po wojnie, w 1945 roku, zdała aktorski egzamin eksternistyczny, wchodząc tym samym na drogę zawodowej kariery artystycznej.

Na scenie teatralnej debiutowała w 1945 roku, odgrywając rolę Maryny w Weselu Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi. W ciągu swojej kariery artystycznej była związana z wybitnymi warszawskimi scenami, w tym z Teatrem Współczesnym oraz Teatrem Studio.

Do najważniejszych ról, jakie odegrała w teatrze, należą: tytułowa postać w „Elektrze” Giraudoux (1946), Laura w „Szklanej Menażerii” (1947), Wiola w „Wieczorze Trzech Króli” (1950), Donna Urraca w „Teatrze Klary Gazul” (1955), Emilka w „Naszym Mieście” (1957), Ifigenia w „Ifigenii w Taurydzie” (1961), Masza w „Trzech Siostrach” (1963), Maria w „Marii Stuart” (1969), Mary w „Zmierzchu Długiego Dnia” (1973), Ella w „Janie Gabrielu Borkmanie” (1975), a także Marta w „Lecie” Bonda (1982).

Od 1965 roku Mrozowska pełniła funkcję wykładowcy w PWST w Warszawie, a w latach 1969–1971 była dziekanem Wydziału Aktorskiego tej uczelni. W styczniu 1976 roku podpisała protestacyjny list adresowany do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL, wyrażający sprzeciw wobec zmian w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W sierpniu 1980 roku dołączyła do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów, wzywając władze komunistyczne do dialogu z robotnikami, którzy strajkowali.

Wśród jej niezapomnianych kreacji filmowych oraz występów w Teatrze Telewizji wyróżniają się role w filmie „Zakazane piosenki” (1946) oraz w serialach „Lalka” (1977) w reżyserii Ryszarda Bera oraz „Polskie drogi” (1976–1977) w reżyserii Janusza Morgensterna.

Osobistym aspektem jej życia jest to, że była pierwszą żoną aktora i reżysera Stanisława Bugajskiego. Z reżyserem Erwinem Axerem miała syna, Andrzeja Axera, który obecnie pracuje jako socjolog oraz dyrektor kliniczny w Cascadia Behavioral Health w Portland w stanie Oregon.

Zofia Mrozowska zmarła 19 sierpnia 1983 roku w Warszawie na skutek guza mózgu. Pochowana została na cmentarzu ewangelicko-reformowanym przy ulicy Młynarskiej w Warszawie (kwatera 5-3-9a).

Filmografia

Zofia Mrozowska to postać, która na stałe wpisała się w historię polskiego kina. Jej dorobek artystyczny jest szeroki i różnorodny, a poniżej znajduje się przegląd najważniejszych filmów, w których zagrała.

• zakazane piosenki (1946) – wystąpiła jako żydowska śpiewaczka uliczna,
• ostatni etap (1947) – zagrała rolę Cyganki,
• miasto nieujarzmione (1950) – odtworzyła postać Krystyny,
• uczta Baltazara (1954) – wcieliła się w Tomczyńską,
• godziny nadziei (1955) – wystąpiła jako aktorka z teatru polowego,
• spotkania w mroku (1960) – zagrała Rolę Rosy Heusler,
• prawo i pięść (1964) – wykreowała postać Anny,
• wniebowstąpienie (1969) – wcieliła się w matkę Sebastiana,
• lokis. rękopis profesora Wittembacha (1970) – zagrała hrabinę Szemiotową, matkę hrabiego Michała,
• opis obyczajów (1972) – zagrała panią profesor,
• chłopcy (1973) – wystąpiła jako aktorka Narcyza, żona Kalmity,
• bilans kwartalny (1974) – odtworzyła postać matki Janka,
• klara i angelika (1976) – wcieliła się w Klarę Naimską, aktorkę,
• polskie drogi (serial telewizyjny) (1976–1977) – zagrała Zofię Niwińską, matkę Władka, występując w odcinkach 2, 4, 5, 9 i 11,
• granica (1977) – zagrała hrabinę Tczewską,
• lalka (serial telewizyjny) (1977) – wcieliła się w hrabinę Joannę Karolową, siostrę Łęckiego, w odcinkach 1, 2, 3, 4 i 8,
• pokój z widokiem na morze (1977) – zagrała Maria Leszczyńską, żonę profesora,
• zaległy urlop (1978) – wcieliła się w postać Marii,
• bajki na dobranoc (1980) – zagrała Irenę Holasową, reżyser,
• constans (1980) – odtworzyła rolę matki Witolda,
• głosy (1980) – wystąpiła jako teściowa Marka,
• kontrakt (1980) – zagrała Marię, byłą żonę Adama, matkę Piotra,
• fantazja dur-moll (1981) – wcieliła się w Walerii Kryszakowej,
• wigilia ’81 (1982) – zagrała babcię Paulinę.

W rolach, które przyjęła, Zofia Mrozowska potrafiła wzbudzić silne emocje i zapisać się w pamięci widzów jako utalentowana aktorka.

Ordery i odznaczenia

Zofia Mrozowska została uhonorowana wieloma prestiżowymi odznaczeniami w uznaniu jej zasług. Wśród najważniejszych wyróżnień, które zdobyła, znajdują się:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1977 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany w 1970 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 11 lipca 1955 roku,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 19 stycznia 1955 roku,
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego, przyznana w 1967 roku,
• Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”, przyznana w 1975 roku.

Nagrody

Zofia Mrozowska, uznawana za jedną z czołowych postaci polskiej kultury, zdobyła liczne prestiżowe wyróżnienia w trakcie swojej kariery artystycznej.

• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki, przyznana w latach 1966 oraz 1975,
• Nagroda Państwowa II stopnia, którą otrzymała w 1954 oraz 1964,
• Wyróżnienie zespołowe od Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za rolę Doni Uracci w sztuce Prospera Mérimée w Teatrze Klary Gazul w Teatrze Współczesnym w Warszawie w roku 1955,
• Nagroda Przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji z lat 1961 oraz 1967.

---

Oceń: Zofia Mrozowska

---