Michał Wojciech Grudziński, urodzony 8 lutego 1944 roku w Warszawie, to znany polski aktor, który od lat zachwyca widzów swoim talentem zarówno w filmie, jak i w teatrze. Jego kariery nie sposób nie zauważyć w kontekście polskiej kultury, a jego osiągnięcia znacząco wpłynęły na rozwój sztuki aktorskiej w naszym kraju.
Jako artysta, Grudziński ma na swoim koncie wiele niezapomnianych ról, które przyczyniły się do jego uznania w branży filmowej i teatralnej.
Życiorys
Grudziński Michał, syn Tomiry Kempińskiej, będącej absolwentką Sorbony, oraz Romana Grudzińskiego, przedwojennego pisarza i publicysty, na stałe związany był z Poznaniem i Wielkopolską. Jego rodzice, ze względu na sytuację polityczną w Polsce podczas okupacji, przenieśli się najpierw do Warszawy, a z czasem do Śląska. Z uwagi na arystokratyczne korzenie ojca, w aktach urodzenia Michała widnieje informacja o hrabiowskim tytule, który przysługuje jego rodzinie.
Warto zaznaczyć, że aktor był w stanie zdać egzamin na studia aktorskie, mimo że nie posiadał matury. W 1970 roku ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie, gdzie dzięki wsparciu swojego mentora, Jana Świderskiego, podjął pracę na deskach poznańskich teatrów. Debiutował już w trakcie studiów, 4 grudnia 1969 roku, wcielając się w postać Gajewa Leonida Andrejewicza w spektaklu Wiśniowy sad Antona Czechowa pod reżyserią Zdzisława Tobiasza.
Między rokiem 1970 a 1973 Grudziński współpracował z Teatrem Polskim w Poznaniu. Od 1973 roku związał swoje życie artystyczne z Teatrem Nowym w Poznaniu, gdzie zbudował sobie mocną pozycję, występując w niezapomnianych rolach w spektaklach reżyserowanych przez Izabellę Cywińską, z którą cenił sobie niezwykle bliską współpracę. Z Warszawy przybył do Poznania za namową swoich nauczycieli ze Szkoły Teatralnej, planując na krótko, lecz w latach 70. kilkakrotnie odrzucał propozycje powrotu na sceny warszawskie.
W bogatej karierze aktorskiej Michała Grudzińskiego można wyróżnić wiele zapadających w pamięć ról, takich jak Trylecki w Płatonowie Czechowa, Fortynbras w Hamlecie Williama Szekspira w reżyserii Waldemara Śmigasiewicza, Eugeniusz w Tangu Sławomira Mrożka w reżyserii Krzysztofa Babickiego, Sorin w Czajce Czechowa, bądź Rotmistrz w Damach i huzarach Aleksandra Fredry w reżyserii Janusza Nyczaka. Ponadto, artysta miał okazję współpracować z renomowanymi reżyserami, takimi jak Aleksander Bardini, Adam Hanuszkiewicz, Conrad Drzewiecki czy Erwin Axer.
W dorobku artystycznym Michała Grudzińskiego znajdują się także około trzydziestu ról filmowych, z których szczególnie wyróżniają się produkcje z Andrzejem Żuławskim, takie jak Trzecia część nocy czy Diabeł. Współcześnie, jego popularność zawdzięcza rolom w serialach telewizyjnych, takich jak Na dobre i na złe, Rodzinka.pl oraz Świat według Kiepskich.
Filmografia
Filmografia Michała Grudzińskiego to bogaty zbiór ról, które odzwierciedlają jego wszechstronność jako aktora. Oto lista jego najważniejszych filmów i seriali:
- 1971: Trzecia część nocy – karmiciel wszy Marian,
- 1972: Diabeł – Ezechiel,
- 1975: Noce i dnie – powstaniec,
- 1976: Kruk – sprzedawca,
- 1976: Romans prowincjonalny,
- 1976: Za rok, za dzień, za chwilę…,
- 1979: Strachy,
- 1983: Dzień kolibra,
- 1983: Szkoda twoich łez,
- 1988: Powrót do Polski – kapitan Andersch, oficer niemiecki na stacji w Rogoźnie,
- 1992: Mama – Nic – wuj Karol (odc. 3),
- 1995: Maszyna zmian – woźny w szkole (odc. 2-3, 5, 7),
- 1996: Maszyna zmian. Nowe przygody – woźny (odc. 5),
- 1997: Polowanie – dozorca z ZOO,
- 1998: Ekstradycja 3 – członek sztabu kryzysowego (1 odcinek),
- 1999: Ostatnia misja – doktor Gourvalaine, lekarz Kostynowicza,
- 2001–2019: Świat według Kiepskich –
- – profesor doktor Wilczur (odc. 89),
- – nauczyciel Belfegor (odc. 172),
- – biskup Piecyk (odc. 327),
- – biskup (odc. 355),
- – pradziadek (odc. 364),
- – ksiądz (odc. 373, 427, 485, 508, 525, 527, 543, 552),
- – król Polski (odc. 388),
- – ksiądz Stanisław (odc. 415),
- – Walery Kopeć, pradziadek Haliny Kiepskiej (odc. 488),
- – rycerz (odc. 524),
- – starszy pan (odc. 533),
- 2004–2007: Na dobre i na złe – Andrzej Stankiewicz,
- 2006: Męczeństwo Mariana – Czaja,
- 2009: Naznaczony – Mecenas Drawicz (1 odcinek),
- 2009: Kulisy II wojny światowej (3 odcinki),
- 2009: Gwiazdy w Czerni – Znachor,
- 2011–2016: Rodzinka.pl – Zenon Lipski,
- 2012: Prawo Agaty – sędzia w sprawie Wojciechowskiej (odc. 12),
- 2013: Poezja i maszyny – Hipolit Cegielski,
- 2016: Na noże – Zygmuny Hoffman,
- 2019: Mowa ptaków – dyrektor,
- 2021–2022: Komisarz Mama – Edmund Bogusławski,
- 2023: Święty – ksiądz.
Nagrody i odznaczenia
Michał Grudziński jest wielokrotnie nagradzanym aktorem, którego talent i zaangażowanie w sztukę zostały docenione przez wiele instytucji i organizacji. Jego osiągnięcia obejmują liczne wyróżnienia we wszelkich formach artystycznych, co czyni go jedną z ważniejszych postaci polskiego teatru.
- 1975: Nagroda TPPR za rolę Barona w „Na dnie” Gorkiego,
- 1976: Opole – II Opolskie Konfrontacje Teatralne – nagroda za rolę Bałandaszka w dramacie „Oni” Stanisława Ignacego Witkiewicza w reżyserii Izabeli Cywińskiej w Teatrze Nowym w Poznaniu,
- 1978: Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,
- 1980: Honorowa Odznaka m. Poznania,
- 1980: Poznań – Medal Galerii Nowej za kreacje sceniczne, filmowe i telewizyjne,
- 1983: Brązowy Krzyż Zasługi,
- 1984: Opole – X OKT – nagroda za rolę Wicherkowskiego w „Domu otwartym” Michała Bałuckiego w Teatrze Nowym w Poznaniu,
- 1985: Nagroda „Biały Bez”,
- 1986: Odznaka Honorowa Miasta Poznania,
- 1987: Wrocław – XXVI FPSW – wyróżnienie za role: Badedaja w „Zorzy” Bogusława Schaeffera i Wielkoluda w „Wielkoludach” Andrzeja Maleszki w Teatrze Nowym w Poznaniu,
- 1989: Opole – XV OKT – nagroda za rolę tytułową w „Świętoszku” Moliera w Teatrze Nowym w Poznaniu,
- 1995: Kalisz – XXXV KST – Festiwal Sztuki Aktorskiej – nagroda za rolę Herzla w przedstawieniu „Mein Kampf” George’a Taboriego w Teatrze Nowym w Poznaniu,
- 2002: Odznaka za zasługi dla woj. wielkopolskiego,
- 2002: Poznań – Srebrna Maska, nagroda Loży Patronów Teatru Nowego w Poznaniu dla najlepszego aktora sezonu 2001/02 za rolę Króla Berengera I w przedstawieniu „Król umiera czyli ceremonie” Ionesco,
- 2002: Poznań – Nagroda marszałka województwa wielkopolskiego z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru,
- 2005: Złoty Krzyż Zasługi,
- 2006: Srebrny Medal Zasłużony Kulturze-Gloria Artis,
- 2012: Poznań – Srebrna Maska za rolę Misia w spektaklu „Peep show”.
Aspekty te świadczą o jego niezwykłych osiągnięciach, które posiadają ogromne znaczenie dla jego kariery oraz wpływ na polski teatr.
Przypisy
- a b Michał Grudziński [online], Poznańskie Archiwum Historii Mówionej [dostęp 27.06.2022 r.]
- Encyklopedia, Poznań. Gloria Artis dla Michała Grudzińskiego [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 06.01.2017 r.]
- Encyklopedia, Aktor z herbem [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 06.01.2017 r.]
- a b Michał Grudziński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 06.01.2017 r.]
- 2015 - Poznan.pl [online], www.poznan.pl [dostęp 06.01.2017 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jolanta Nowak | Franciszka Themerson | Diana Kadłubowska | Smolasty | Jadwiga Marso | Jan Kobuszewski | Stefan Rogulski | Andrzej Dzierżyński | Andrzej Ziemowit Zimowski | Stefan Knothe | Adam Józef Karasiński | Michał Kondrat | Malwina Garfeinowa-Garska | Krystyna Cękalska | Aleksander Maliszewski | Mateusz Nagórski | Józef Lipski (autor tekstów) | Arkadiusz Smoleński | Henryk Błażejczyk | Zofia MrozowskaOceń: Michał Grudziński