Zbigniew Wacławek

---

Życiorys

Zbigniew Wacławek był synem kupca Stanisława Wacławka oraz pielęgniarki Janiny Skorupskiej. W 1935 roku zakończył edukację w IV Miejskim Gimnazjum Męskim im. Władysława IV w Warszawie. Następnie w 1936 roku rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, które przerwał z powodu wybuchu II wojny światowej. Ukończył je w 1948 roku, otrzymując dyplom u Bohdana Pniewskiego.

W czasie trwania wojny, Wacławek służył jako żołnierz Armii Krajowej. Po wojnie, w latach 1947-1948, podjął pracę w pracowni Bohdana Pniewskiego. W późniejszych latach, od 1947 do 1952, był asystentem, a następnie starszym asystentem Barbary Brukalskiej. W latach 1952-1982 współpracował ze Zbigniewem Karpińskim oraz Witoldem Plapisa, gdzie pełnił rolę starszego asystenta.

Był nie tylko projektantem, ale także kierownikiem zespołu w takich instytucjach jak Centralne Biuro Projektów Architektury i Budownictwa, Biuro Studiów i Projektów Budownictwa Wojskowego czy w Miastoprojekcie Północ oraz Miastoprojekcie Śródmieście. Jako dyrektor Biura Projektów Budownictwa Ogólnego prowadził pracownię razem z żoną, Marią Małgorzatą Handzelewicz-Wacławkową.

Był również aktywnym członkiem Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP), a w latach 1965-1969 pełnił funkcję prezesa Oddziału Warszawskiego. Wiele razy piastował również funkcję sędziego SARP. W 1979 roku uzyskał status twórcy nadany przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. W 1982 roku był jednym z założycieli oraz pierwszym dyrektorem Autorskich Pracowni Architektury P.P., które było jednym z pierwszych prywatnych biur projektowych w Polsce. Współpraca z żoną Małgorzatą Handzelewicz-Wacławek, w ramach sfederowanej pracowni, była dla niego istotnym elementem działalności zawodowej.

Wacławek współpracował także z profesorem Zbigniewem Karpińskim nad projektem oraz realizacją Ściany Wschodniej w Warszawie. Za nasze osiągnięcia zawodowe otrzymał liczne odznaczenia. Pochowany jest nacmentarzu Powązkowskim w Warszawie w kwaterze 52-3-25/26.

Główne dzieła

Architektura ostatnich lat, na pewno nigdy nie byłaby taka sama bez wkładu Zbigniewa Wacławka. Jego twórczość obejmuje szeroką gamę projektów, które znacznie wpłynęły na krajobraz miejski.

• Dom jednorodzinny w Komorowie – 1943,
• Koszary na Bielanach – 1946,
• Wojskowy Port Lotniczy na Bemowie – 1949/1950,
• Akademia Sztabu Generalnego – 1951/1952,
• Budynek biurowy MON przy ul. Nowowiejskiej – 1951/1953,
• Hala Kopińska w Warszawie – 1952,
• Dom jednorodzinny przy ul. Szarotki w Warszawie – 1953,
• Dom jednorodzinny przy ul. Tucholskiej w Warszawie – 1953,
• Meble dla PAN – 1954,
• Wojskowa Akademia Techniczna – 1956,
• Dom wielorodzinny przy ul. Krętej – 1956/1957,
• Osiedle Młynów V – 1957-1959,
• – współautor: Halina Fonkowicz,
• Strona Wschodnia – generalny projektant prof. Zbigniew Karpiński – 1961-1973:
• – Dom Towarowy „Junior”,
• – Wieżowce mieszkalne przy ul. Chmielnej i ul. Sienkiewicza,
• – Teatr „Mały”,
• – Kino „Relax”,
• – Budynek mieszkalny przy ul. Zgoda,
• Budynek mieszkalny przy ul. Ludnej/Solec – 1968,
• Osiedle mieszkaniowe „Targówek” – 1972/1978,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Pawilony na wystawach I targach w Płowdiwie, Lipsku, Moskwie, Budapeszcie i Damaszku – 1960-1971,
• Pawilon handlowy na os. Targówek – 1976,
• – współautor Elżbieta Skrzyńska,
• Elewacja kościoła pw. Chrystusa Króla na os. Targówek – 1977,
• Wikariatka przy kościele Chrystusa Króla na os. Targówek – 1978,
• Kościół w Śródborowie – 1978,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Budynki mieszkalne przy ul. Mokrej w Warszawie – 1986.

Ważniejsze projekty

Na uwagę zasługują projekty, które nie zostały zrealizowane, ale ich pomysły wciąż żyją w pamięci społecznej:

• Hotel „Orbis” przy ul. Marszałkowskiej i Al. Jerozolimskich – 1965, współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Budynek biurowy „RSW Prasa” – 1968,
• Dom Wypoczynkowy „Boryszew” w Krynicy – 1969,
• Dom Wypoczynkowy „Zremb” w Krynicy – 1970,
• Hotel „Orbisu” przy ul. Marszałkowskiej/Królewskiej – 1970,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Dom Wypoczynkowy huty „Szczakowa” w Krynicy – 1971,
• Rozbudowa KC PZPR – 1971-1972,
• – współautor Maria M. Handzelewicz-Wacławek, Andrzej Kaliszewski,
• Ministerstwo Sprawiedliwości przy ul Kruczej/Pięknej – 1976,
• Ośrodek Badań Kolejnictwa w Warszawie – 1976,
• – współautor Bogdan Napieralski,
• Ośrodki Wypoczynkowe URM, MSZ i Rady Państwa w Skubiance – 1979,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Zespół domów jednorodzinnych na os. Targówek – 1979,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Hotel „Orbis” przy ul Kruczej/Pięknej – 1979,
• Budynek wielorodzinny URM przy ul. Kwiatowej – 1979,
• Osiedle jednorodzinne „Podolczyce” w Płocku – 1981/1982,
• – współautor Maria M. Handzelewicz-Wacławek, Andrzej Kaliszewski,
• Centrum handlowe os. „Targówek” – 1983/1985,
• Wnętrza [nowe] Teatru Małego – 1985,
• Studium przekształcenia elewacji Domów Towarowych Centrum – 1987.

Nagrody

Panu Wacławkowi przyznano wiele nagród, które odzwierciedlają jego osiągnięcia w dziedzinie architektury:

• Srebrny Krzyż Zasługi – 1956,
• Nagroda II st. Komitetu Budownictwa, Architektury I Urbanistyki [os. Młynów V] – 1962,
• Srebrna Odznaka Odbudowy Warszawy – 1963,
• Złota Odznaka Odbudowy Warszawy – 1966,
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” – 1968,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 1969,
• Nagroda II stopnia Min. Budownictwa [pasaż Strony Wschodniej] – 1971,
• Złota Odznaka za Zasługi dla Warszawy – 1972,
• Sześcian „1973” [osiedle Targówek] – 1973,
• Odznaka „Milionera” przyznawana przez Prezydenta miasta stołecznego Warszawy [zrealizowanie miliona metrów sześciennych w Warszawie],
• Złota Odznaka Ministerstwa Budownictwa – 1977,
• Złota Odznaka SARP,
• Nagroda Doroczna m.st. Warszawy – 1981,
• Nagroda II stopnia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego – 1982,
• Honorowa nagroda SARP (pośmiertna), wraz z żoną Maria Małgorzatą Handzelewicz-Wacławkową w 1987 r.

Projekty konkursowe

Część z jego prac była doceniana w licznych konkursach architektonicznych:

• Dom mieszkalny przyfabryczny w Kawęczynie 1942/1943, II nagroda,
• Kapliczka przydrożna – 1943, wyróżnienie,
• Domy mieszkalne przy rynku małego miasta – 1943, IV nagroda,
• Dom Ludowy – 1944,
• Gmach PKO w Warszawie – 1947,
• Kino „Praha” w Warszawie – 1947, II nagroda,
• Gmach CDT w Warszawie – 1948,
• Centralny Dom Młodzieży w Warszawie – 1948, wyróżnienie,
• – współautorzy J. Jaśkiewicz, J. Kowarski, L. Dąbrowski,
• Dzielnica uniwersytecka w Łodzi, 1949, wyróżnienie,
• Gmach „Orbisu” w Warszawie – 1949,
• Otoczenie bud. „Cedergren” [PASTA] – 1950, nagroda,
• Plac Centralny w Nowej Hucie – 1951, wyróżnienie,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Wielokondygnacyjny budynek mieszkalny – 1953, III nagroda,
• Łuk Tryumfalny w Lublinie – 1954,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek – 1944,
• Otoczenie Wawelu w Krakowie – 1954,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Mauzoleum w Karachi – 1956,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Pawilon gastronomiczny – 1956, III nagroda,
• Budynek Panoramy Racławickiej we Wrocławiu – 1957,
• Osiedle „Młynów V” w Warszawie – I nagroda,
• Kościół w Nowej Hucie – 1957,
• Port Lotniczy w Warszawie – 1960, wyróżnienie,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Strona Wschodnia Placu Centralnego w Warszawie – 1958, wyróżnienie,
• Zagospodarowanie terenów przyskarpowych w Lublinie – 1959, II nagroda,
• Oś Saska – 1962, wyróżnienie,
• Pomnik martyrologii Majdanka – 1967,
• Centrum Zamościa – 1969, wyróżnienie,
• Plac Teatralny w Warszawie – 1970,
• Osiedle „Targówek” w Warszawie – 1970, I nagroda,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Rozbudowa gmachu KC PZPR w Warszawie, -1971, I nagroda,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Plac Trzech Krzyży – 1972,
• Plac Zwycięstwa w Warszawie – 1972, wyróżnienie,
• – współautor Maria M. Handzelewicz-Wacławek i Piotr Marzyński,
• Ambasada Polska w Delhi – 1973,
• – współautor Maria M. Handzelewicz-Wacławek i Andrzej Kaliszewski,
• Muzeum Sztuki w Łodzi – 1973,
• Ambasada w Nowym Delhi – 1973,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Centrum Krynicy – 1974, wyróżnienie,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Strona [Ściana] Zachodnia w Warszawie – 1975,
• – współautor Maria Małgorzata Handzelewicz-Wacławek,
• Domy Towarowe w Krakowie – 1975,
• – współautor Maria M. Handzelewicz-Wacławek i Bogdan Napieralski,
• Tete Defense Paryż – 1985.

---

Oceń: Zbigniew Wacławek

---